Het jaar van de verloren mango’s

‘Overal hangt de stank van verrotte mango’s’, zegt Pascual Rojas, inwoner van de gemeente Manuel Tames in de provincie Guantánamo waar een groot deel van de mango-oogst, 2.600 ton groot, de laatste weken is weggerot. Ondertussen betaalt de consument in Havana een forse prijs voor dezelfde vrucht die er erg schaars is.

‘De regenbuien in mei en juni kondigden al aan wat ons te wachten stond,’ legt Pascual Rojas ons telefonisch uit. ‘Zo’n enorme oogst hebben we in jaren niet gezien maar alles veranderde tenslotte in fruitafval,’ klaagt hij. De overvolle mangobomen verontrustten de boeren. ‘Ik zei mijn broer dat het heel moeilijk zou worden om al die mango’s op tijd bij de klanten te krijgen,’ aldus Rojas. In deze streek komen verschillende soorten mango’s voor, maar het meest de mameyson, de manga en de bizcochuelo, deze laatste speelt vanwege zijn onsterfelijke zoete smaak een rol in een bekend Cubaans lied. ‘Maar nu is de zoete smaak veranderd in een zure, zijn de mango’s zwart gekleurd en vol vliegjes.’ De regenval van de laatste weken was een zegen voor de Cubaanse landbouw die grote droogte heeft gekend dit jaar. De boeren in de streek konden ook het hoofd bieden aan besmettelijke schimmelziekten als anthracnose, maar de ondersteuning door de staatsinstellingen was desastreus. De grootste verliezen leden de crediet- en dienstencoöperaties in de streek van Bayate (Consejo Popular de El Salvador) en Manuel Tames.

Geen blikjes
De conservenfabrieken in de omgeving geleid door de staat, konden de hoeveelheid mango’s niet verwerken. Meer dan een derde van de 6.794 ton mango die werd geproduceerd, moest als verloren worden beschouwd, aldus de lokale krant Venceremos die Ramón Sánchez Ocaña, fruitspecialist van de provinciale overheid aan het woord laat. Hij legt uit dat de fabriek in San Antonio del Sur 20 dagen later dan gepland met de productie begon. De andere fabriek in El Guaso kon slechts op halve kracht werken omdat blikjes voor de mangopulp ontbraken. Een medewerker laat aan de website 14ymedio weten dat er veel transportproblemen waren door de inefficiëntie van de staatsinstelling Acopio, o.a. verantwoordelijk voor het vervoer en de logistiek van het fruit. Een medewerker van deze instelling, Taller de la Base Provincial de Transporte de Acopio in Guantánamo die anoniem wil blijven, wijt de problemen aan complicaties die optraden bij de benzineleveranties. ‘Als we geen dozen hebben, hoe kunnen we de mango’s dan op en verantwoorde wijze naar de fabriek brengen,’ zegt de bron bij Acopio. Al deze factoren speelden een rol bij het ontstaan van deze ramp en vallen onder het kopje ‘slechte organisatie’.

Schulden
Manuel, boer in de streek van de Cooperativa de Créditos y Servicios Ángel Bouza, is een van de meest getroffenen. ‘Hier moeten de varkens ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds mango eten. Want wat moeten we anders met zoveel mango’s.’ Hij merkt op dat dit elk jaar gebeurt, maar ‘nu kwam er een televisieploeg en sprak men erover in de Nationale Assemblee maar het is niks nieuws’, klaagt de boer. Weinig wordt er gesproken over de verliezen die de producenten leden. ‘Er zijn hier mensen die zich voor duizenden peso’s in de schulden staken omdat ze veel geld in deze oogst hadden geïnvesteerd,’ zegt Manuel. ‘Mijn schoonbroer verloor meer dan 5.000 peso’s en wie gaat hem betalen?’

Op de markt in Havana zie je op dit moment bijna geen mango’s; in het oosten rotten ze weg.

Verontwaardiging
Tijdens de laatste zitting van het parlement werd bericht over de grote verliezen door dit gebrek aan organisatie. Bij de afgevaardigden maar ook bij de klanten van de boerenmarkten in de stad die dit bericht op de televisie hoorden, leidde dit tot grote verontwaardiging. ‘In Havana moet je tussen de 3 en 5 nationale peso’s betalen voor een willekeurige mango, maar in het oosten rotten ze weg en kan niemand deze kopen,’ aldus de 71-jarige Clara Carvajal. De beelden op televisie deden haar pijn. De teelt van mango’s op het eiland heeft een helder verloop namelijk van het begin van de regenperiode in mei tot eind september, maar de staat lijkt er niet in te slagen op dit vaste ritme adequaat in te spelen.

de mango-oogst in Camaguey

Hoofdstad
Ver van Guantánamo, in de gemeenten Güira en Alquízar (Artemisa), waar groente en fruit voor de hoofdstad worden verbouwd, is de situatie ook verontrustend. ‘Als de zaak niet serieus wordt aangepakt, zal hier hetzelfde gebeuren’, verzekert een boer die met een mand vol mango’s op een karretje, getrokken door paarden door een wijk in Havana trekt. ‘Dit is het jaar van de verloren mango’s, terwijl hij wijst naar de bomen aan beide kanten van de weg vol smakelijke vruchten.’

Bron
* Marcelo Hernández, website 14ymedio, 18 juli  2017

Noot
* Acopio is de overheidsinstantie die o.a. de logistiek verzorgt voor het vervoer van voedsel en fruit naar steden en markten. Toen in 2011 president Raúl Castro een liberalisering van het landbouwbeleid afkondigde, werd de bewegingsvrijheid van Acopio enigszins aan banden gelegd. Acopio liet de boeren vaak op zich wachten waardoor producten bedierven. De president benadrukte toen al dat de maatregel niet het bestaande systeem zou vervangen, maar slechts een ‘additionele maatregel ‘ was.