Yimmi Buchillón García (25) heeft al van alles gedaan om in zijn levensonderhoud te voorzien: hij was visser, timmerman en reparateur van carnavalwagens. Maar in Punta Alegre in de provincie Ciego de Ávila, ‘is het erg moeilijk om een baan te vinden,’ vertelt hij wanhopig aan de website 14ymedio. Op 25 maart zeilde hij naar de Verenigde Staten, maar bereikte zijn bestemming niet en werd weer teruggestuurd naar zijn dorp Punta Alegre ‘waar bijna alle jongeren weg willen.’
Buchillón verliet Cuba vanuit de noordkust in het centrum van het eiland, een van de gebieden die afgelopen september het zwaarst getroffen werd door de orkaan Irma. Veel inwoners dromen van emigratie om aan de crisis te ontsnappen, maar het einde van het Amerikaanse ‘natte- en droge-voeten-beleid’ betekent dat de meeste van hun pogingen eindigen in deportatie terug naar Cuba. In Punta Alegre, in de gemeente Chambas, vielen 645 huizen ten prooi aan wind en kustoverstromingen, terwijl nog eens 1.054 huizen gedeeltelijk instortten. Hoewel de regering zei de infrastructuur van de regio te willen opknappen en er kredieten werden verstrekt voor de wederopbouw van de huizen, is het economische leven van de stad niet hersteld. ‘De situatie is nog erger geworden, ik wil graag bij mijn familie blijven, bij mijn vrouw en een vaste baan hebben, maar het lukt niet,’ legt Buchillón uit enkele uren na thuiskomst. Hij was één maand weg van het eiland, zat een deel van die tijd op zee en de rest in een gevangenis op de Bahama’s, vanwaar hij werd gerepatrieerd.
Werkloosheid
Volgens gegevens van het Nationaal Bureau voor de Statistiek studeerde of werkte in 2016 17,3% van de jongeren. Meer dan een derde van deze groep werklozen (37%) zegt ook niet op zoek te zijn naar werk. De cijfers zouden hoger kunnen zijn want velen melden zich niet als werkloos. Er is geen werkloosheidsuitkering die hen in staat stelt om een minimumbedrag te innen terwijl ze op zoek zijn naar een baan. Op het platteland is het probleem ernstiger en een groot deel van de jongeren vindt alleen informeel of illegaal werk om in hun levensonderhoud te voorzien. ‘Voor de orkaan had ik werk in een café, maar het was illegaal, zonder contract,’ zegt Yoandy Rojas, een andere inwoner van Punta Alegre die het land illegaal drie keer probeerde te verlaten. ‘Sinds september is deze stad overgenomen door de politie, dus zelfs een vlieg kan de wet niet langer ontduiken.’
Toerisme
Het gebied, met weinig landbouw, is voornamelijk afhankelijk van de zee en de bezoeken van toeristen die de baaien ten noorden van Ciego de Ávila willen bekijken. ‘Er zijn steden waar mensen voornamelijk van het toerisme leven, maar buitenlanders komen hier niet veel en ook het toerisme is de laatste maanden minder geworden’, zegt hij. ‘Toerisme is hier de kern waar alles om draait,’ legt Dielsy Hechevarría uit, die als informele gids werkt en met haar moeder twee kamers verhuurt. ‘Als er geen buitenlanders zijn, is er geen werk’, zegt de jonge vrouw die nu naar Havana hoopt te verhuizen op zoek naar andere mogelijkheden. ‘Deze stad heeft geen toekomst’, besluit zij.

Dit gebied, met weinig landbouw is vooral afhankelijk van de zee.
Politie
In Punta Alegre verdiende Buchillón zijn brood als visser en verkocht zijn producten illegaal aan inwoners en bedrijven in het gebied. De Nationale Revolutionaire Politie (PNR) heeft dit werk de nek omgedraaid met een toename van het aantal operaties aan de kust. ‘Ze kwellen de vissers en laten ze niet leven’, zegt zijn moeder, María de Los Ángeles García León. Afgelopen zomer werd Buchillón ingehuurd om de praalwagens van de volksfeesten festiviteiten te repareren. ‘Ze betaalden me 150 Cubaanse peso’s, ongeveer 7 convertibele peso’s voor al het werk. Het was net genoeg om schoenen te kopen voor mijn dochter die naar school ging,’ herinnert hij zich. Sindsdien is hij niet meer in dienst getreden bij de staat of in een particuliere onderneming.
Vier keer afscheid
García León heeft vier keer afscheid genomen van haar zoon, bij elke poging om het land te verlaten. De laatste keer was amper een maand geleden, toen hij met 12 andere vrienden vertrok om te proberen de kust van de Verenigde Staten te bereiken. ‘Er is hier veel ellende en de jongeren hebben geen leven omdat ze een touw om hun nek hebben’, zegt de vrouw. De vluchtenden bouwden een boot met een zeil maar zonder motor, in de volksmond bekend als chapín, en kozen de zee. ‘We waren vijf dagen op zee en er waren veel hoge golven,’ herinnert Buchillón zich, die nog steeds lijdt aan een keelontsteking. Op 30 maart onderschepte de Amerikaanse kustwacht het vlot en verhuisden de inzittenden naar een detentiecentrum voor migranten in het kuststadje Flipper op de Bahamas. Na verhoor werden de 13 Cubanen naar Nassau gebracht, waar ze 22 dagen werden opgesloten tot hun terugkeer naar Cuba.
Hongerstaking
Buchillón zegt dat 34 Cubanen van verschillende groepen bij elkaar zaten en een vernederende behandeling moesten ondergaan. Ze besloten daarom over te gaan tot een hongerstaking. Een paar uur nadat de hongerstaking begon kwam de Cubaanse ambassadeur in de Bahamas, Ismara Mercedes Vargas Walter hen bezoeken en dwong hen het protest te staken. Maandag jongstleden zette de groep voet op Cubaanse bodem en twee dagen later was Buchillón weer terug in Punta Alegre. ‘Op dit moment denk ik niet aan een nieuwe poging het land te verlaten,’ zegt hij. Maar hij weet dat hem een moeilijke taak wacht, even moeilijk als het ontwijken van de kustwacht of het overleven van de golven; een baan vinden.
Bron
* 14ymedio, Luz Escobar, 26 april 2018
Noot
* De Amerikaanse kustwacht onderschept nog regelmatig Cubaanse vissersboten die onderweg zijn naar de VS. Het gebeurde maandag nog toen een boot met 10 Cubaanse immigranten 94 kilometer ten noordoosten van Matanzas werd aangehouden. Kapitein Willie Carmichael van de kustwacht: ‘Wij benadrukken dat deze illegale emigratiepogingen gevaarlijk en nutteloos zijn, vaak gevoed door geruchten of leugens van de kant van mensensmokkelaars die de emigranten misbruiken.’ Sinds 1 oktober 2017 werden 144 Cubaanse vluchtenden aangehouden. Tussen 1 oktober 2016 en 1 oktober 2017 waren dat er 1951. Voormalig president Barack Obama maakte in januari 2017 een einde aan het droge-voeten, natte-voeten beleid. Tot die tijd werden bijna alle Cubanen die aan de Amerikaanse kust landden, aangemerkt als vluchtelingen en konden zij na één jaar een permanente verblijfsvergunning aanvragen.