Geconfronteerd met een berg medische dossiers, zoekt de verpleegkundige naarstig naar het dossier van de patiënt maar dit duikt niet op. ‘Het moet opnieuw gedaan worden,’ vertelt ze de ontevreden heer die die ochtend in de officiële pers nog heeft gelezen over de ‘vooruitgang in de informatisering’ in het Cubaanse gezondheidsysteem.
Het VI Latijns-Amerikaanse Telecommunicatiecongres, dat afgelopen week in Varadero werd gehouden, is aanleiding voor triomfantelijke koppen in de officiële pers. Degenen die alleen de rapporten lezen die voortkomen uit dit technologiecongres, kunnen geloven dat in Cuba veel diensten met één druk op de knop toegankelijk zijn, maar de werkelijkheid is heel anders. Een land waar de overgrote meerderheid van de mensen nog nooit een online financiële transactie deed, nooit in staat was om een product te kopen bij een internetwinkel en niets weet over het enorme potentieel van cursussen-op-afstand om van huis uit te leren, kan geen gecomputeriseerde natie worden genoemd. Daarbij komen nog de hongerloontjes die veel beroepsbeoefenaars ervan weerhouden zich aan te melden op het wereldwijde web om op de hoogte te blijven van de laatste trends in hun vakgebied. Het salaris van een dag neerleggen om 1 uur op een publieke wifi-plek te surfen is geen bewijs van een connected samenleving, maar geeft eerder aan hoe Cubaanse internetgebruikers economisch worden gestraft.

Het Cubaanse Facebook
Politisering
Enerzijds schilderde de viceminister van Onderwijs, Rolando Forneiro Rodríguez, de congresgangers waaronder een groot aantal docenten Informatica, een optimistisch scenario. (zie Spaanstalig verslag in Granma van 13 juni 2018) Aan de andere kant ontbreekt het op talloze scholen in het land aan leraren en is er een infrastructuur die voortdurend slechter wordt. Kinderen jonger dan tien jaar leren meer over technologie door videoclips uit te wisselen via mobiele apps als Zapya dan wanneer ze saaie computerlessen bijwonen waar ideologie verweven is met de HTML-code en de officiële computerprogramma’s meer te maken hebben met politiek dan met plezier. Al meer dan twintig jaar lijdt het onderwijs in informatie- en communicatietechnologieën (ICT) onder de pogingen van de regering om een soort afgesloten ruimte te ontwikkelen met een gefilterde inhoud. Zo ontstond de website Ecured, een slechte imitatie van Wikipedia; de impopulaire Mochila / Rugzak bedoeld om te concurreren met het wekelijks verschijnende audiovisuele Paquete en de mislukte Tendedera die bedoeld was om de strijd met Facebook aan te gaan. In een tijd waarin internet zijn rol als stimulator van activisme en debat over hot items als de spanningen in de democratie, racisme of gendergeweld versterkt, proberen de Cubaanse autoriteiten nog steeds het netwerk te beheersen en de gebruikers op het eiland in een bewaakte en omheinde ruimte op te sluiten.
Medische wereld
In ziekenhuizen en poliklinieken is het beeld vergelijkbaar. De logge bureaucratie van het gezondheidstelsel werkt nog steeds met papier. Het verlies van een enkel vel papier kan maanden vertraging opleveren en leiden tot het opschuiven van medische afspraken tot ongemak van de zieken en hun verwanten. In de klaslokalen van de faculteiten geneeskunde hebben het schoolbord, de krijtjes en de plastic modellen van het menselijk lichaam geen plaatsgemaakt voor nieuwe technologieën die de artsen van het eiland tot moderne professionals zouden maken. Het redden van mensenlevens kan vandaag de dag ook gebeuren door inzet van apparatuur zoals mobiele telefoons of de mogelijkheid om informatie te zoeken op het wereldwijde internet.
Controle
De angst voor de maatschappelijke gevolgen van grotere connectiviteit en het verlies van politieke controle die de toegang tot andere nieuwskanalen met zich meebrengen, is de reden dat de Cubanen niet de kans krijgen de 21ste eeuw binnen te treden, een tijdperk dat juist wordt gekenmerkt door sociale netwerken, de consumptie van digitale inhoud en connectiviteit. Deze angst van de heersende partij heeft niet alleen gevolgen voor de nationale economische ontwikkeling, maar ook voor de kwaliteit van het leven en het onderwijs. We hoeven niet te wachten om het resultaat van die vertraging te zien, omdat het al zichtbaar is in elk klaslokaal en tijdens elk consult.
Bron
* Yoani Sánchez , website 14ymedio, Havana, 13 juni 2018