‘Een kapitalistisch appartement op de eerste verdieping aan Avenida L, dichtbij hotel Habana Libre’, aldus een advertentie gepubliceerd op een Cubaanse website. De toevoeging ‘kapitalistisch’ wijst op een woning die voor de revolutie in 1959 werd gebouwd en wijst op kwaliteit. De eigenaar vraagt 100.000 dollar. Een anonieme advertentie over een woning in dezelfde buurt, vermeld al vast de betaalwijze: ‘Geld in Canada, 400.000 dollar in de VS, 200.000 CUC’s in Cuba en 200.000 dollar te betalen in Cuba’.
Te koop
Dit zijn niet de bedragen die later ook in de definitieve verkoopcontracten staan. Dan komen koper en verkoper meestal bedragen overeen die dichter bij de nominale waarde van het pand ligt. Vorig jaar heeft de regering minimumnormen voor de verkoop van huizen vastgesteld op basis van de ligging en andere criteria, om meer belasting te kunnen innen. Maar toch is het verschil tussen de door de overheid vastgestelde waarde en de reële marktprijzen enorm. María Rodríguez, een makelaar of ‘koop- en verkoopmanager’, zoals ze in Cuba bekend staat, zegt dat de eigenaren van de miljoenenpanden die via het internet worden aangeboden Cubanen zijn, maar dat de echte kopers van dit onroerend goed buitenlanders zijn of ‘gerepatrieerd’. Het verkooptraject van dit soort onroerend goed kan ‘maanden en jaren duren’, zegt zij in een telefoongesprek vanuit Havana. De repatrianten zijn Cubaanse emigranten die zijn teruggekeerd om in Cuba te wonen. Velen wonen eigenlijk niet op het eiland, maar hebben het recht op permanente residentie gekregen en proberen zo het recht om een eigen huis te bezitten te heroveren.
Repatriatie
De Cubaanse regering noemt Cubanen emigranten wanneer zij langer dan twee jaar in het buitenland verblijven. Dan verliezen zij hun permanente residentie in Cuba en ook diverse rechten als dat op eigendom maar ook hun burger- en politieke rechten. Dat proces kan worden gekeerd en teruggedraaid via een traject dat bekeend staat als ‘repatriatie.’ Cubanen die teruggekeerd zijn, zij die deviezen ontvangen van familie in het buitenland, Cubanen met voorspoedige carrières als artiesten en sportlieden vormen ondertussen een nieuwe klasse. Samen met buitenlanders veroorzaken zij een proces van gentrificatie** in de hoofdstad, aldus García Pleyán in CubaGeográfica.
Bevolkingsgroei
Het proces is bijzonder zichtbaar in zones als Oud-Havana waar kopers complete appartementen opkochten met de bedoeling er hotels en rbnb’s voor toeristen te bouwen hoewel de wet dit verbiedt. De overheid die als bezitter van staatshotels moet concurreren met deze particuliere hotels, reageerde onlangs met strengere regels voor de koop en verkoop van huizen in wijken waar veel toeristen verblijven zoals Oud-Havana en Varadero met het argument ‘de groei van ‘de bevolking in deze wijken te controleren’, aldus een mededeling in de Staatscourant. Ook zou de concurrentie van de particuliere sector zo worden gecontroleerd opdat deze ‘de programma’s voor de ontwikkeling van het toerisme’ niet belemmeren.
Bron
* Nora Gámez Torres, website 14ymedio, 5 september 2018
Link
* Website Revolico met aanbiedingen van huizen.
Noot
** Gentrificatie: de opwaardering van buurten op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers. Gaat vaak gepaard met verdrijving van de lagere klassen en stijging van de prijzen voor onroerend goed en de huurprijzen.
CUBA 