Cubaanse president wil zich vastberaden opstellen tegenover Trump

De relaties van Cuba met de Verenigde Staten zijn slechter aan het worden, zei de Cubaanse president Miguel Diaz-Canel zondag in zijn eerste grote televisie-interview met het Latijns-Amerikaanse televisiestation TeleSUR sinds hij in april het roer overnam van Raúl Castro. Hij pleitte voor het aannemen van een vastberaden houding tegenover president Donald Trump en zijn regering.

Interviewster Patricia Villegas in gesprek met president Diaz-Canel

Onder de voormalige Amerikaanse president Barack Obama verbeterden de relaties met Cuba aanzienlijk, maar onder Trump zijn ze opnieuw verslechterd. Hij legde reizen naar en handel met Cuba terug aan banden. ‘We houden nog steeds de weg van de dialoog open en onze houding is om op geen enkel moment de mogelijkheid van dialoog te weigeren, maar dan moet het er een tussen gelijken zijn’, zei Diaz-Canel. ‘Als de Amerikaanse regering deze afkerige houding behoudt, komt er geen dialoog’, klonk het vastberaden. ‘Aan de Amerikaanse president moet worden gevraagd of hij met Cuba wil praten, en dat kan niet vanuit een almachtige houding. We zijn niet bereid toe te geven op principes.’

Communisme
De president zei wel toe dat het Cubaanse economische en sociale model, in de context van het Amerikaanse embargo, ‘geactualiseerd’ moet worden. De Cubanen debatteren sinds midden augustus over een nieuwe grondwet. In het ontwerp van de nieuwe grondwet wordt de rol van de markt en de privé in de economie erkend. Maar hoewel de verwijzing naar de toekomstige ‘communistische samenleving’ is geschrapt, betekent dat volgens de president niet dat het communisme wordt afgezworen.

Homohuwelijk
Diaz-Canel verdedigde ook het deel van de nieuwe grondwet dat de weg opent naar de legalisering van het homohuwelijk. ‘Ik denk dat de benadering van het herkennen van het huwelijk tussen mensen, zonder beperkingen, beantwoordt aan het elimineren van alle soorten discriminatie in de samenleving’, zei hij.

Bron:
* Persbureau Belga, 17 september 2018

Linken
* Telesur, 16 september 2018: Patricia Villegas interviewt president Miguel Diaz-Canel, in een exclusief interview met Engelse vertaling. (1 uur en 29 minuten)
* Persbureau Reuters: Cuba’s president says can’t talk with Trump unless it’s as equals, 17 september 2018
* Partijkrant Granma maakte een uitgebreide Spaanstalige samenvatting van de uitspraken van Diaz-Canel bij Telesur, 16 september 2018.

Cuba en Venezuela: geen bruuske breuk

Tussen de wachtende journalisten in Caracas zondagavond, waren ook medewerkers van de Cubaanse partijkrant Granma. Allen wachtten op de uitslagen van de parlementsverkiezingen die na middernacht binnenkwamen. Maar de Cubanen mochten de overwinning van de oppositie niet direct doorgeven aan hun lezers. De lezers van Granma en de website moesten tot de volgende dag wachten want eerst moest president Raúl Castro in de partijkrant reageren op de nederlaag van zijn bondgenoot.

Maduro en Raúl Castro tijdens de eerste meiviering dit jaar

Dergelijk uitstel heeft echter in het huidige Cuba nog maar weinig effect want de meeste Cubanen die belangstelling hadden voor de verkiezingen in Venezuela, volgden de uitzendingen van Telesur. Telesur was een initiatief van o.a. Hugo Chávez en werd opgericht door Venezuela, Cuba en Nicaragua en deze landen wilden met deze zender een tegenwicht bieden aan het Amerikaanse overwicht in de media. Tot 2013 kregen de Cubanen slechts een gedoseerd aanbod van Telesurprogramma’s te zien. Maar nu zendt Telesur in Cuba direct uit. Opposant Antonio Rodiles: ‘De bevolking heeft met enige verbazing kennis genomen van de verkiezingsuitslagen want tot nu toe werd steeds beweerd dat het in Venezuela met het chavisme prima ging. De mensen die de uitzendingen van Telesur hebben gezien vragen zich nu af wat er is gebeurd,’ aldus Rodiles, coördinator van het Foro por los Derechos y las Libertades / Forum voor Rechten en Vrijheden. Op de voorpagina van Granma werd op maandag de steunreactie afgedrukt van Raúl Castro aan Maduro (‘Wij zullen altijd samen blijven’) plus een artikel waarin hij vagelijk beloofde dat ‘de overwinning in de toekomst zal wederkeren via de weg van de Bolivariaanse Revolutie’, een citaat van Maduro zelf toen hij voor de televisie zijn nederlaag verklaarde. Tenslotte werden de resultaten van de verkiezingen inclusief de uitslagen tot dan afgedrukt.

Los van Venezuela
Die resultaten zullen de Cubaanse autoriteiten niet echt verrast hebben na alles wat er zich eerder afspeelde. ‘Al lang voor de gebeurtenissen van gisteren, wisten de Cubanen dat zij hun economie moesten veranderen en losmaken van Venezuela. De Venezolaanse economie heeft te maken met een inflatie van 200% en de grootse ineenstorting van het BNP ter wereld,’ zegt Jason Marczak, onderdirecteur van het Centro Latinoamericano Adrienne Arsht van de Atlantic Council. ‘Het is duidelijk dat men niet meer al zijn kaarten op Venezuela kan zetten,’ voegt hij er aan toe. En Ric Herrero, directeur van Cuba Now, een organisatie die streeft naar afschaffing van het Amerikaans embargo, meent dat de Cubaanse regering hierop is voorbereid. ‘De huidige dynamiek van Latijns-Amerika moet een signaal zijn voor de Cubaanse leiders om passende maatregelen te nemen, in de richting van openheid en groei,’ aldus Herrero.

‘Wie is de uiteindelijke winnaar in Venezuela?’ ‘Hier zeggen ze dat Maduro won’. Cartoon van Santana

Meer relaties met VS
Ted Piccone, onderzoeker van het Brookings Instituut, denkt dat de nederlaag van het chavisme voor de Cubanen een aanmoediging is om meer concrete stappen te zetten in de bilaterale relaties met de VS. ‘In combinatie met de overwinning van Macri in Argentinië en de zorg om de interne crisis in Brazilië, neemt de druk op Havana toe om verder te gaan met een strategie van economische hervormingen. Dat betekent het onderhouden en verbreden van de relatie met Washington’, aldus Piccone. Herrero zegt te hopen dat in de nieuwe context de Cubaanse functionarissen de mogelijkheden zullen gebruiken om ‘de toekomst van de burgers te verbeteren, van de duizenden jonge Cubanen die het eiland verlaten op zoek naar mogelijkheden en bescherming die men in eigen huis niet kan vinden.’

Genereuze relatie
Als de oppositie een gekwalificeerde meerderheid behaalt (meer dan 111 zetels) bestaat de mogelijkheid om ‘de genereuze subsidies van de chavistische regeringen aan buitenlandse regeringen zoals die van Cuba, te onderzoeken. Dat kan leiden tot nieuwe debatten over de vrijgevigheid van Caracas tegenover Havana. Maar dit debat houdt ook een risico in want de oppositie zal deze vriendjespolitiek voorzichtig willen benaderen omdat sectoren zoals die van de gezondheidszorg en onderwijs, die zich al in een diep dal bevinden, er door kunnen worden getroffen,’ aldus Piccone. De deskundige ziet dan ook geen bruuske veranderingen optreden in de ‘de genereuze olieleveranties van Venezuela aan Cuba. De onrust kan op korte termijn groeien, maar de directe gevolgen voor Cuba zullen op korte termijn beperkt zijn.’

Vergelijking Cuba
De overwinning van de Venezolaanse oppositie bij de parlementsverkiezingen heeft tot optimisme geleid onder de Cubaanse dissidenten over een vergelijkbare verandering op het eiland, maar Marczak gelooft daar niet in. ‘Het gaat fundamenteel om twee regeringssystemen die verschillen. In Venezuela, ongeacht de wijze waarop het systeem functioneert, hebben Chávez en Maduro een beeld kunnen scheppen van een democratie. Dat beeld van democratie is in Cuba afwezig. De onderlinge band tussen beide landen wordt niet bepaald door de regeringssystemen van beide landen, maar in gedeelde ideologieën.’

 Bron
* Nora Gámez Torres in El Nuevo Herald, 7 december 2015

Cubaanse media negeren val Muur

Terwijl in bijna alle Latijns-Amerikaanse landen uitvoerig over de 25e verjaardag van de val van de Berlijnse Muur wordt bericht, zijn de officiële media in Cuba zwijgzaam. Slechts op de regionale zender TeleSur, opgericht door de voormalige Venezolaanse president Hugo Chávez, werden Cubanen geïnformeerd over de gebeurtenis.

Cuba, dat in 1959 communistisch werd onder Fidel Castro, onderhield nauwe banden met de voormalige DDR. Talrijke studenten gingen naar Oost-Duitse universiteiten. De DDR stuurde op zijn beurt wetenschappers en ingenieurs naar Cuba. Vandaag de dag zijn vele ziekenhuizen en fabrieken in Cuba vernoemd naar de DDR of naar Duitse communisten.

Bron
* Algemeen Dagblad, BNR

Cubanen kijken vooral Telesur-televisie

´Eindelijk zie ik eens hoe Capriles (de leider van de oppositie in Venezuela, redactie ) er uit ziet en ik hoor wat hij denkt ´, zei een 65-jarige Cubaanse vriend mij onlangs. De nieuwsrubrieken die door Telesur worden uitgezonden en nu ook in Cuba te zien zijn, blijken een geliefd gespreksonderwerp onder Cubanen. De rubrieken wekken verbazing en leiden tot veel vragen. Aldus BBC-correspondent Ravsberg over de rol van de televisiezender Telesur. Telesur was een initiatief van o.a. Hugo Chávez die met deze zender een tegenwicht wilde bieden aan het Amerikaanse overwicht in de media. Tot voor kort kregen de Cubanen slechts een gedoseerd aanbod van Telesurprogramma’s  te zien; nu zendt Telesur ook in Cuba direct uit.

Cubanen kijken thuis naar Telesur

Opgewonden vertelde de vrouw van een mecanicien mij dat ze een interview op Telesur had gezien waarin een Venezolaanse vrouw zei dat ze niet wilde dat haar land zou eindigen als Cuba, dat ze niet sympathiseerde met het communisme en dat alle Cubaanse artsen moesten worden uitgewezen. Na 50 jaar ondermaatse, monotone en knullige berichtgeving van de officiele Cubaanse media, trekt dit nieuwe televisiekanaal de aandacht én zoveel kijkers dat er Cubanen zijn die het lokale nieuws niet meer bekijken. Zodat Telesur besloot op de uren van het Cubaanse televisienieuws geen uitzendingen meer te verzorgen. Maar de Cubanen weten ook dat Telesur onversneden links is en pro Chávez en dat de zender sympathiseert met de Cubaanse Revolutie. Dit kanaal kan dus nooit beschuldigd worden een ´imperialistische´ boodschapper te zijn of een vorm van ´bourgeoisjournalistiek´ te bedrijven.

Elke zaterdag zendt Telesur een politiek analyseprogramma uit

Good guys en bad guys
Het verschil voor de Cubanen is dat de Cubaanse nieuwsprogramma ’s vol zitten met ´good guys en bad guys’ en er geen gelegenheid is om andere opvattingen kenbaar te maken, want die zouden ‘het volk in verwarring brengen’. Maar Telesur laat nu juist zien dat er tinten grijs zijn in de actualiteit. Dergelijke subtiliteiten zet mensen aan het denken. Wie de verslaggeving over de verkiezingen in Venezuela ziet, gaat zich afvragen ´waarom politieke kandidaten in Cuba geen toestemming krijgen om campagne te voeren, hun eigen programma’s te presenteren en uit te leggen wat ze willen doen als ze verkozen worden.‘ Wie Madura op televisie ziet tijdens zijn verkiezingstournee in Venezuela en ziet hoe hij beloften doet, beleeft een soort kortsluiting in de officiele discussie in Cuba, want die veroordeelt verkiezingscampagnes als ‘politisering’ en daar wordt enkel toegestaan dat Cubaanse kandidaten een korte biografie over zichzelf publiceren.

Verlies geloofwaardigheid Cubaanse media
Opvallend was ook de conclusie van een goede vriend van mij die via de nieuwsverslagen en documentaires van Telesur iets had ervaren van het extreme niveau van armoede en geweld dat Latijns Amerika kenmerkt. Hij zei dat hij zich ‘nooit had kunnen indenken’ dat de situatie zo ernstig is. Toen ik hem erop wees dat de Cubaanse televisie daar constant op hamerde, lachte hij en antwoordde: ‘Maar dat is nu juist politieke propaganda, een stelletje Cubaanse journalisten die onder elkaar leuteren over hoe kwalijk het kapitalisme wel is. Bij Telesur zie je hoe de mensen echt leven.’ Het lijkt erop of ‘het vuren van de kant van vrienden’ door deze regionale televisiezender tot een veel groter verlies aan geloofwaardigheid heeft geleid dan stations als die van Radio en TV Martí (stations die door de Amerikaanse regering worden gebruikt tegen Cuba), ooit hebben kunnen dromen. De landelijk media in Cuba hebben al lang het vertrouwen van veel Cubanen verloren en lijken zich nu ook te vervreemden van de trouwe aanhang, die immers naar de twee zijden van de medaille kan kijken in programma’s die boven elke ideologische verdenking staan. Telesur kan wel eens de voorbode zijn van een herstructurering van de politieke mechanismen waarbij de afgelopen 40 jaar de Cubaanse pers onder de strengste controle stond. En deze mechanismen zijn verantwoordelijk voor de creatie van de Cubaanse media die ernstig tekortschieten.

Canel, tweede van links

Jongerenweblog ontvangt vicepresident
En er zijn al bewijzen. Neem de weblog La Joven Cuba, weliswaar trouw aan de revolutie, maar kortgeleden nog gecensureerd omdat men een interview publiceerde met viceminister Fernando Rojas van Cultuur. Die verklaarde dat ‘weblogs het embryo zijn van de alternatieve pers die we nodig hebben.’ Deze officiele vertegenwoordiger gaf toe dat Cuba vandaag geen ware socialistische pers kent en liet een heldere boodschap achter voor de makers van bloggen: ‘Ik vraag jullie bloggers door te gaan met waar jullie mee bezig zijn. Ik hoop dat jullie op eigen kracht revolutionairen kunt worden en niet omdat iemand van ons jullie dat zegt.’ Kort na dat interview verscheen er een foto op La Joven Cuba van de redactieleden samen met de nieuwe Cubaanse vicepresident Miguel Diaz Canel, staande voor de officiele portretten van Fidel en Raúl Castro. De foto is via internet verspreid en een teken dat de regering afstand neemt van de ideologische censors.|

Televisiekijkende scholieren

Onderworpenheid is  geen deugd
Dit voorval past bij de persoonlijkheid van Diaz Canel, die een open mind heeft, pragmatisch is en flexibiliteit toonde toen hij leider van de provincie Villa Clara was. Die eigenschappen kunnen zeer nuttig zijn voor een nieuwe manier van denken binnen het Ideologisch Secretariaat van de Cubaanse Communistische partij. Cubanen kennen de soort media die onder de hoede staan van ‘de beschermers van het ideologische erfgoed’ maar al te goed. Pogingen om een nieuwe vorm van journalistieke te introduceren, waarbij kritisch denken geen ketterij en onderwerping geen deugd meer zijn, zijn de moeite van het proberen waard.

Bron
* Fernando Ravsberg, correspondent van de BBC in Havana
Linken
* De website La Joven Cuba / De Jeugd van Cuba
* De blogger Miriam Celaya  publiceerde ook een Spaanstalige tekst over Telesur. Citaat: ‘Op een gekke manier is Telesur een kiertje in het afgeplakte venster van het totalitarisme van de Castro’s.  En wanneer er een vleugje licht  doorsijpelt ziet men  ook de contrasten. ’

Telesur is een ‘kier licht’ in de duisternis

Dissidenten van uiteenlopende politieke kleur beschouwen de start van de Venezolaanse zender Telesur in Havana als een kleine opening in de censuur van het Castroregime. Maandag zagen Cubanen de volledige inauguratierede van president Barack Obama. Ook de Cubaans-Amerikaanse dichter Ricardo Blanco die tijdens de inauguratie een gedicht voorlas, kwam in beeld.

De Cubaanse-Amerikaan Ricardo Blanco, dichter, latino en homoseksueel, las tijdens de inauguratie van president Obama een gedicht voor ‘gebaseerd op de gedachte wat het betekent Amerikaan te zijn.’

‘Beter dan niks,’ was het commentaar op straat in Havana. ‘Hij kwam in beeld maar ze zeiden niet dat hij Cubaans en dichter was, helemaal niks. Op dat moment begon die vreselijke journalist (Reinaldo) Taladrid (een commentator van de Cubaanse staatstelevisie, redactie) weer te praten,’ aldus een student journalistiek die anoniem wil blijven. Ricardo Blanco en dominee Luis León, ook van Cubaanse afkomst, namen beide deel aan de plechtigheid net buiten het Capitool in de VS. ‘Maar het belangrijkste is dat we de toespraak van Obama live kunnen zien,’ aldus de student. Obama kwam in beeld in veel Cubaanse woningen op de dag dat de directe uitzendingen van Telesur in Cuba van start gingen. Sinds de oprichting van deze zender in 2005 beperkte de Cubaanse televisie zich tot korte dagelijkse samenvattingen. Telesur is een televisiezender, opgericht door Venezuela, Cuba en Nicaragua en door de Venezolaanse president Hugo Chávez bedoeld als een kanaal om zijn idealen van de Bolivariaanse revolutie te verspreiden als een professionele nieuwszender, vergelijkbaar met CNN.

Verschillen met staatstelevisie
Manuel Cuesta Morúa, voorzitter van de oppositionele Partido Arco Progresista, zei vooral het verschil te zien met het nationale journaal van de Cubaanse staatstelevisie: ‘Telesur is een kanaal dat een zeker niveau moet koesteren omdat het de concurrentie met anderen moet aangaan.’ Via Telesur vernam deze dissident o.a. dat het Braziliaanse gezondheidssysteem beter is dan het Cubaanse. Hij voegt er aan toe dat ‘Telesur een kanaal is met een bepaalde koers, maar verschilt van de officiele Cubaanse media.’ Cuesta Morúa’s opvatting wordt gedeeld door anderen uit de dissidentie ongeacht hun politieke kleur. ‘Als een land leeft in de informatieve duisternis, is dit een een kier licht in de richting van vrijheid van expressie,’ aldus Dagoberto Valdés, directeur van het digitale tijdschrift Convivencia. De katholieke intellectueel zegt dat ‘het gaat om een links kanaal, ongetwijfeld maar veel opener en professioneler dan alle kanalen van de Cubaanse televisie samen.’ Hij constateert dat alle spelers in het nieuws aan het woord komen. In Cuba was Telesur rechtstreeks te zien tijdens de recente verkiezingen in Venezuela, maar het Cubaanse scherm ging op zwart toen Chávez’ tegenstander Capriles in het beeld kwam en het woord nam.

Omar Santana laat Raúl Castro zeggen: ‘Kritiek, kritiek, altijd maar kritiek, alsof het zo gemakkelijk is twee landen te regeren.’

Venezolaanse versie van de Cubaanse televisie
Minder enthousiast toont de activist Antonio G. Rodiles zich, directeur van het project Estado de SATS. Voor hem is het kanaal ‘de Venezolaanse versie van de Cubaanse televisie met oneindige loftuitingen op Chávez.’  De coördinator van het Red de Comunicadores Comunitarios, Martha Beatriz Roque Cabello, constateert dat Telesur ook nieuws uitzendt dat ‘je in Cuba tot nu toe niet kon horen.’ Zij legt uit dat het besluit Telesur te introduceren te maken heeft met ‘de enorme druk van de bevolking over televisie.’(…)’ Het lijkt een snelkookpan. De Comandante en Jefe (Fidel Castro) staat in zijn hemd want hij richtte de twee educatieve kanalen op en die worden nu ontmanteld,’ aldus Roque. ‘De controle in Venezuela is niet dezelfde als die in Cuba.’ Ook de onafhankelijke journalist Reinaldo Escobar denkt dat de verwachtingen onder de bevolking een rol spelen want Telesur brengt ‘twee interessante zaken; beroepssport en misdaadseries.’ Volgens diverse berichten op Cubaanse sociale media zouden zondag voor de eerste keer in vijftig jaar beelden zijn uitgezonden van professioneel honkbal. Escobar noemt het ‘een proefballonnetje. Er gebeurt iets waar we niets van weten. Wij zullen de installatie van Raúl Castro bij zijn twee regeerperiode moeten afwachten. Deze vindt plaats op 24 februari. .

Hardliners ontevreden
Ook Dagoberto Valdés meent dat de lancering van Telesur ‘eerder absolute noodzaak was dan een bewijs van politieke wil.’ ‘Wij zitten in een kritisch tijdsgewricht en het lijkt er op dat er deuren op een kier worden gezet om burgers te laten wennen aan andere opvattingen.’  De student Journalistiek zegt zich te ergeren aan ‘de linksige toon’ van Telesur en de permanente verwijzingen naar sociale netwerken, tablet en andere technologisch vindingen ’zaken die de meeste Cubanen niet kennen. Maar de harde censuur is opgehouden,’ zegt hij. Cuesta Morúa reageert voorzichtig op de vraag of het castrisme de weg van het franquismo van generaal Franco zal gaan maar waarschuwt dat ‘een regime als het Cubaanse ook altijd een stap terug kan zetten. Maar ik weet wel dat de hardliners hiermee niet erg tevreden zullen zijn’, aldus de sociaaldemocratische dissident.

Bron
* Diario de Cuba
Link
* Fernando Ravsberg  Cuba has a new TV alternative  

Cubaans televisieprogramma Mesa Redonda op terugtocht

Het Cubaanse televisieprogramma La Mesa Redonda / De Ronde Tafel ontstond in 2000 als een belangrijk onderdeel van de ideologische campagne die Fidel Castro ontwikkelde, genaamd Batalla de Ideas / Ideeenstrijd. Op dat moment eiste Cuba de terugkeer naar Cuba van de jonge Elián González, die als vluchteling met zijn moeder naar de VS was gegaan. Zijn vader eiste zijn terugkomst naar Cuba, een eis die in Cuba zeker op veel steun kon rekenen.  Aldus de dissidente econoom Oscar Chepe die op 13 januari jl. op de website CubaEncuentro één aspect van deze campagne, namelijk het dagelijkse televisieprogramma Mesa Redonda, beschreef.

Gebruikmakend van de toen ontstane situatie, riep ex-president Fidel Castro op tot marsen en tegendemonstraties die bijna wekelijks plaatsvonden, waar de officiele media enorm veel aandacht aan schonken en die o.a. leidden tot veranderingen in het onderwijs. De introductie van de zogeheten maestros emergentes e integrales (leraren uit ‘nood’ geboren), zonder opleiding, kennis en ervaring die het onderwijs toen aan de rand van de afgrond bracht. Ook werden ze ingezet bij de bouw en verbouw van met name ziekenhuizen, een plan geleid door de toenmalige vicepresident Otto Rivero.

Fidel’s vertrouwelingen
Met de komst van Raúl Castro werd de Batalla de Ideas langzaam naar zeker geliquideerd en konden de Cubanen wat rustiger en gemoedelijker leven. De karrenvrachten aan ideologie bleven, maar met de toename van het aantal uitzenduren, kon men ook meer verstandige en nuchtere programma’s zien. Tegelijkertijd zijn alle nauwe medewerkers van Fidel Castro langzaam uit het centrum van de macht verdwenen. Zelfs de spraakzame parlementsvoorzitter Ricardo Alarcón de Quesada, ogenschijnlijk een van de laatste Mohikanen, is steeds minder zichtbaar in het centrum van de macht en krijgt zo voldoende vrije tijd om zich te wijden aan de verdediging van de vijf Cubanen die in de VS gevangen zitten op beschuldiging van spionage.

Randy Alonso exit
Met hem lijkt ook het vertrek van Randy Alonso, bekend als de mede-redacteur van de Overwegingen of Reflexiónes van Fidel Castro, nabij. Hij is het gezicht van Mesa Redonda, het programma dat nog het enige tastbare bewijs is van Fidel’s Batalla de Ideas van weleer, maar dat door de bevolking, moe van zoveel manipulatie en geheimgehouden informatie, wordt verafschuwd. Mesa Redonda werd gekenmerkt door het verdedigen van onacceptabele en oneerbare zaken, vanaf de ten val gebrachte tiran en terrorist Gadafi, het theocratische regime van de ayatollah tot en met de verdediging op dit moment van Assad. Een ander doelwit van Mesa Redonda is de voortdurende laster tegen ontwikkelde landen en de zoektocht naar welke gebreken daar dan ook. Terwijl men de permanente teloorgang van de Cubaanse samenleving en het lijden van de mensen daar, negeert. Zelfs een deel van de machthebbers in het land, lijkt daar niet gelukkig mee; de huidige president Raúl Castro heeft nog nooit deelgenomen aan het programma Mesa Redonda en er ook nooit naar verwezen. De forumleden zijn pseudowetenschappers, partijgetrouwe journalisten en analisten of persoonlijkheden die van de leugen leven in de schaduw van de macht.

Bezuinigingen
Maar het lijkt erop dat het einde van Mesa Redonda nabij is. Sinds enige tijd is het prachtige redactiekantoor aan de Primera y B in de wijk Vedado ingeruild voor enkele bescheidenere ruimten. Vervolgens is de lengte van het televisieprogramma ingekort van anderhalf uur tot één uur, verdween de radio-uitzending en is de televisie-uitzending nu via een minder prominent televisiekanaal en op een minder interessant uur, te zien. Ook gebeurt het regelmatig dat het programma vervalt en vervangen wordt door buitenlandse documentaires met soms interessante thema’s zoals het milieu. Het programma Mesa Redonda kan overleven door de financiële steun uit Caracas, door programma’s van de televisiezender Telesur. Telesur, een creatie van Hugo Chávez, Fidel Castro en hun ALBA-bondgenoten, vaart een vergelijkbare koers door ontwikkelde landen en met name de VS aan te vallen en door – iets subtieler – ook landen als Colombia en Chili te bekritiseren en de oppositiegroepen in deze landen onverhuld te steunen. Ook in de Telesur-uitzendingen worden de negatieve ontwikkelingen in de Cubaanse samenleving en de groeiende problemen in Venezuela niet aangeroerd. De bloedbaden in de VS krijgen alle aandacht, maar gezwegen wordt over de grote aantallen slachtoffers bij straatgeweld in Venezuela, volgens cijfers van de VN, hoger dan die in de VS. En dan wordt dit land, samen met Haïti, ook nog een gekwalificeerd als het meest corrupte land van Latijns-Amerika, aldus Transparencia Internacional.  Ook de situatie van de Venezolaanse economie die steeds meer verslechtert met een externe schuldenlast die volgens de CEPAL 100 miljard dollar bedraagt, blijft ongenoemd bij Telesur. Zowel voor Telesur als Mesa Redonda geldt dat wel ‘de splinter in andermans oog, maar niet de balk in het eigen oog’ wordt getoond. Laten we hopen dat, ter wille van het welzijn van het land, deze ondermaatse televisie vol charlatans snel verdwijnt.

Bron
* Oscar Espinosa Chepe op de website van Cubaencuentro,

Noot
* Cubaanse media kondigden donderdag jongstleden ‘veranderingen’ aan in het Cubaanse televisieaanbod. Het televisiekanaal Telesur is sinds zondag rechtstreeks in Cuba te zien zijn via Canal Educativo 2 en wel in twee blokken; ’s ochtends van acht tot half vijf en het tweede blok van acht tot één uur ’s nachts. Tot nu toe zond  de Cubaanse televisie enkel delen uit van het Telesur-aanbod. De Cubaanse overheid is mede-eigenaar van Telesur, samen met de Nicaraguaanse en Venezolaanse overheden. De zender promoot het gedachtegoed van Hugo Chávez  en het zogeheten Bolivariaans denken.

Cubaanse media presenteerden ‘Venezolaanse eenheidskandidaat’

De jonge dissident Eliécer Ávila beschrijft de dag van de verkiezingen in Venezuela, zoals hij die ervoer in zijn woonplaats Las Tunas in Oost – Cuba. De Cubaanse televisie besteedde veel aandacht aan de verkiezingen, maar beperkte zich tot uitspraken van Chávez, gesprekken met internationale vrienden van deze Venezolaanse leider en slogans. Hij keek ook naar de Latijns-Amerikaanse pro- Chávez televisiezender Telesur*. Toen deze het woord gaf aan Capriles, de politieke tegenstander van Chávez, ging het beeld op zwart voor de Cubaanse kijkers. De computerstudent Eliécer Ávila kwam in februari 2008 in het nieuws toen hij parlementsvoorzitter Ricardo Alarcón stevig aan de tand voelde over censuur en reisverboden. De video van deze confrontatie ging heel Cuba én de wereld over. Hier volgt een vertaling van zijn tekst die op de website Diario de Cuba werd geplaatst; een klein deel is samengevat.

Cartoon van Garrincha. Hugo Chávez: ‘Dank u wel, mijn Heer.’
Fdel Castro: ‘Geen dank’.

Het was gisteren een dag vol opwinding. De hele dag probeerde ik via mails en dergelijke meer te weten te komen over het verkiezingsproces in Venezuela. De Cubaanse televisie en radio konden me niet helpen. De hele dag werden leuzen en parolen uitgezonden en alles over de bewegingen en verklaringen van Chávez en van allerlei genodigden en waarnemers ter linker zijde. De mogelijkheid die in de rest van de wereld bestaat om voortdurend de ontwikkelingen te volgen en tegenstrijdige informatie tot je te nemen, is een graadmeter om het isolement van de Cubaanse bevolking, dat steeds maar groter wordt, aan te geven. En tot bij onze buren, die ons steeds als voorbeeld worden gesteld als volkeren waar het slecht mee gaat, is het normaal op om internet, via sociale media en miljoenen weblogs, elke relevante gebeurtenis op deze planeet te volgen. Het heeft geen enkel nut dat Cuba een immens aantal van zelfstandigen, intellectuelen en studenten heeft, kortom een ‘in cultureel opzicht ontwikkeld volk’ (een vaak gebruikte term in de officiële media in Cuba, redactie), als de leiding van het land van mening is ‘dat wij niet klaar zijn’ voor de toegang tot een vrije stroom van informatie, waar de gehele beschaafde en democratische wereld vandaag de dag gebruik van maakt. Het is niet het volk dat niet is voorbereid, maar het zijn zij, de machthebbers.

Capriles, de kandidaat van de Venezolaanse oppositie

Beeld op zwart
Met grote teleurstelling, zoals zo vaak, zag ik hoe de uitzending van de zender TeleSur onderbroken werd, toen werd aangekondigd dat Capriles aan het woord zou komen. De twee presentatoren waren daar niet op voorbereid en als robots vervielen zij in voorspelbare kreten en loze opmerkingen om de tijd op te vullen en steeds werden dezelfde beelden herhaald. Want eerst moest blijkbaar iemand controleren of de woorden van Capriles geschikt waren voor uitzending en vervolgens werden enkele korte zinnen uit de mond van deze kandidaat, de kandidaat die tegenover de kandidaat van Havana staat, uitgezonden.

Beledigen
Het getuigt van bijzonder weinig respect en het is een belediging (om maar niet te spreken over de journalistieke ethiek, die hier niet bestaat) dat het Cubaanse volk in deze campagne geen enkele keer één woord heeft gehoord uit de mond van de tegenstander van Chávez. Het lijkt wel alsof er voor de media in dit land in Venezuela geen verschillende presidentskandidaten bestonden en er slechts één bestond, zoals in ons land. De Venezolanen luisterden naar twee kandidaten en in Cuba zagen, hoorden en lazen wij slechts over een kandidaat. En dat gebeurde met alle media en er was niemand uit de officiële kringen die er een opmerking over maakte. Is dat eerlijk? Wat denken ze wel? Niemand in dit land wil behandeld worden als een dwaas, als achterlijk maar zij zullen pas respect tonen als aan deze behandeling een einde wordt gemaakt.

Hugo Chávez na de overwinning

Venezuela: een les voor Cuba
Het geval Venezuela is ook een les voor de Cubanen. Er is geen twijfel mogelijk dat Chávez in veel sectoren van de bevolking veel invloed heeft, vooral onder de lagere sociale groepen van de bevolking, maar het is ook duidelijk dat de bevolking van Venezuela met haar JA en nog meer met haar NEE Chávez heeft beïnvloed. Een Chávez, die tot voor kort sprak over strijden en vernietigen, spreekt nu over dialoog en samen de toekomst van het vaderland opbouwen. Men weet niet of hij veranderingen in de grondwet zal doorvoeren om de macht te monopoliseren en kritische stemmen de mond te snoeren, Maar het is ook mogelijk dat hij uiteindelijk inziet dat voortgaan op de weg van imitatie van het Cubaanse model, een heilloze weg is.

Eliécer Ávila

Geen gemakzucht
Eliécer Ávila schrijft verder dat we niet als toeschouwers mogen toekijken naar wat er in onze omgeving gebeurt en we ons niet mogen neerleggen dat de machthebbers de roep op hoop, bevechten. Hij citeert een Cubaanse meisje in de film Juan de los Muertos, dat naar Spanje is gegaan omdat er ‘niemand meer was voor wie het waard was in Cuba te blijven.’ Velen verwachten ooit wakker te worden uit de diepe lethargie waarin zij al tientallen jaren zijn ondergedompeld, met een schat die zorgt dat men het hele leven gelukkig zal zijn. Ávila wijst deze gemakzuchtige weg af.

Nieuwe generaties
Citaat Eliécer Ávila: ‘Dit land kan niet sterven zoals de mannen sterven die ons hebben geleid of die ons overheersen. Nieuwe generaties moeten een rol spelen, maar op dit moment lijken de Cubanen meer overgeleverd te zijn aan de grillen van oude mannen. Het gaat ze langzaam af, er is sprake van halsstarrigheid, ze weten alles en ze vertellen geschiedenissen die al tientallen malen zijn verteld. Wij, de hedendaagse Cubanen, moeten er voor zorgen dat Cuba meer op ons zelf begint te lijken. Wij hebben de morele plicht dat te doen en we zullen dat doen. Ook hier komt de politiek, ook hier zal democratie komen en nieuwe hoop. En tegen de militairen die de politieke rol hebben ontvreemd, die hen niet toekomt, zeg ik: ‘Het is beter om je daar op voor te bereiden en dit democratisch scenario te respecteren en niet te trachten te voorkomen, te verbieden of terug te draaien.’ Maar als dit door gaat, zie ik niet goed in wie we daarmee steunen, wie we beschermen, maar het volk van Cuba in elk geval niet. En het volk wordt zich daar steeds bewuster van.

Bron:
* Diario de Cuba

Noot:
* Telesur is een initiatief van o.a. Hugo Chávez en de Boliviaanse president Evo Morales. De zender wil tegenwicht bieden tegen de traditionele media in Latijns-Amerika, een revolutionaire CNN werd wel gezegd. Cuba zendt ook programma’s van Telesur uit maar selecteert deze nadrukkelijk.

Linken:
* Telesur TV
* Telesur meldt reacties van ambassadeurs in Havana op de overwinning van Hugo Chávez (1.30 minuten)
* De botsing tussen de voorzitter van het parlement Alarcón en de computerstudent Eliécer Ávila. De laatste werd vervolgens van de Universiteit voor Computertechnologie UCI  verwijderd. (Video 48 minuten)