Huizenverkoop in Cuba is miljoenenzaak (deel 2)

‘Een kapitalistisch appartement op de eerste verdieping aan Avenida L, dichtbij hotel Habana Libre’, aldus een advertentie gepubliceerd op een Cubaanse website. De toevoeging ‘kapitalistisch’ wijst op een woning die voor de revolutie in 1959 werd gebouwd en wijst op kwaliteit. De eigenaar vraagt 100.000 dollar. Een anonieme advertentie over een woning in dezelfde buurt, vermeld al vast de betaalwijze: ‘Geld in Canada, 400.000 dollar in de VS, 200.000 CUC’s in Cuba en 200.000 dollar te betalen in Cuba’.

Te koop

Dit zijn niet de bedragen die later ook in de definitieve verkoopcontracten staan. Dan komen koper en verkoper meestal bedragen overeen die dichter bij de nominale waarde van het pand ligt. Vorig jaar heeft de regering minimumnormen voor de verkoop van huizen vastgesteld op basis van de ligging en andere criteria, om meer belasting te kunnen innen. Maar toch is het verschil tussen de door de overheid vastgestelde waarde en de reële marktprijzen enorm. María Rodríguez, een makelaar of ‘koop- en verkoopmanager’, zoals ze in Cuba bekend staat, zegt dat de eigenaren van de miljoenenpanden die via het internet worden aangeboden Cubanen zijn, maar dat de echte kopers van dit onroerend goed buitenlanders zijn of ‘gerepatrieerd’. Het verkooptraject van dit soort onroerend goed kan ‘maanden en jaren duren’, zegt zij in een telefoongesprek vanuit Havana. De repatrianten zijn Cubaanse emigranten die zijn teruggekeerd om in Cuba te wonen. Velen wonen eigenlijk niet op het eiland, maar hebben het recht op permanente residentie gekregen en proberen zo het recht om een eigen huis te bezitten te heroveren.

Repatriatie
De Cubaanse regering noemt Cubanen emigranten wanneer zij langer dan twee jaar in het buitenland verblijven. Dan verliezen zij hun permanente residentie in Cuba en ook diverse rechten als dat op eigendom maar ook hun burger- en politieke rechten. Dat proces kan worden gekeerd en teruggedraaid via een traject dat bekeend staat als ‘repatriatie.’ Cubanen die teruggekeerd zijn, zij die deviezen ontvangen van familie in het buitenland, Cubanen met voorspoedige carrières als artiesten en sportlieden vormen ondertussen een nieuwe klasse. Samen met buitenlanders veroorzaken zij een proces van gentrificatie** in de hoofdstad, aldus García Pleyán in CubaGeográfica.

Bevolkingsgroei
Het proces is bijzonder zichtbaar in zones als Oud-Havana waar kopers complete appartementen opkochten met de bedoeling er hotels en rbnb’s voor toeristen te bouwen hoewel de wet dit verbiedt. De overheid die als bezitter van staatshotels moet concurreren met deze particuliere hotels, reageerde onlangs met strengere regels voor de koop en verkoop van huizen in wijken waar veel toeristen verblijven zoals Oud-Havana en Varadero met het argument ‘de groei van ‘de bevolking in deze wijken te controleren’, aldus een mededeling in de Staatscourant. Ook zou de concurrentie van de particuliere sector zo worden gecontroleerd opdat deze ‘de programma’s voor de ontwikkeling van het toerisme’ niet belemmeren.

Bron
* Nora Gámez Torres, website 14ymedio, 5 september 2018
Link
* Website Revolico met aanbiedingen van huizen.
Noot
** Gentrificatie: de opwaardering van buurten op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners/gebruikers. Gaat vaak gepaard met verdrijving van de lagere klassen en stijging van de prijzen voor onroerend goed en de huurprijzen. 

Irma als dekmantel voor roof

Vandaag, drie dagen na de orkaan Irma, liepen we in Calle 1ra, in de gemeente Havana Plaza. Het verhaal van de eigenaar van een van de particuliere restaurants werd opgetekend door Elio Delgado Valdés van de website Havana Times. Dieven profiteerden van de chaos en  wetteloosheid waar particuliere bedrijven het slachtoffer van werden. Krijgen ze hulp van de overheid?

Het café van deze ondernemer werd vernield en de airconditioningapparatuur werd ontmanteld door mensen die misbruik maakten van de ramp, veroorzaakt door het slechte weer en de stijging van het water. Een Italiaanse toerist sprak met de dieven die zich voordeden als eigenaren en de indruk wekten dat zij de apparatuur beschermden. Een van de arbeiders die vanwege het hoge water niet ter plekke kon komen, vertelde een politieagent dat er gestolen werd, maar die antwoordde dat hij er niet was om particulier eigendom te beschermen. De werknemer zei dat het treurig is als je bestolen wordt, maar het is nog triester als je dit aangeeft bij de politie en die niets doet om er een einde aan te maken.

Opbouw
De regering van Raúl Castro heeft gezegd da het de bedoeling van de regering is om de toeristische voorzieningen voor het winterseizoen te herstellen. Er werd niets gezegd over financiële steun voor kleine particuliere ondernemingen.

Bron
* Elio Delgado Valdés op de website Havana Times, 12 september 2017

Link
* Schaderapport Varadero
Een reisagent ter plekke stelde een schaderapport samen over de situatie van de hotelfaciliteiten in de toeristentrekpleister Varadero. Het Engelstalig verslag verscheen eerder in het Spaans bij Trip Advisor.

2.850 peso’s voor een nachtje Varadero

Het geklaag van de medewerkster van het reisbureau Cubatur in Hotel Habana Libre vermengt zich met het geluid van regenbuien. Ze heeft niet voldoende enveloppen meer om ‘de Cubaanse peso’s’ in te stoppen. Sinds kort kunnen Cubaanse vakantiegangers hun vakanties in eigen land in nationale peso’s boeken.

Het kantoor van Cubatur in hotel Habana Libre

Het systeem is nog niet overal ingevoerd, maar sinds 2016 kunnen overnachtingen in toeristische bestemmingen op veel plaatsen in de hoofdstad op deze manier worden betaald. Tot nu toe moesten de Cubanen hun nationale peso’s inwisselen voor zogeheten convertibele peso’s of CUC’s en dat was een tijdrovend en lastig gedoe. De nieuwe versoepeling maakt het gebrek aan evenwicht tussen de salarissen van ingezetenen en de prijzen die zij moeten betalen om in eigen land op vakantie te gaan, nog zichtbaarder. Een echtpaar in het reisbureau van Habana Libre reageert beledigd op de prijs van een reis naar een van de meest toeristische stranden in Cuba. Een nacht in Hotel Iberostar Varadero kost hen 2.850 peso’s Cubanos alles inclusief, maar ‘het vervoer moet u zelf organiseren’, zegt de medewerkster van Cubatur. Voor 2.550 nationale peso’s kan een verliefd stel een nacht boeken in Meliá Sol Palmera, ook Varadero. Dat is iets meer dan 100 CUC. ‘Dat is mijn salaris van 5 maanden,’ luidt het commentaar van een klant. ‘Als je dat bedrag in peso’s ziet, besef je pas hoe dwaas het gesteld is met de prijzen hier.’ Desondanks telt hij het geld in biljetten van 10 en 20 CUP’s uit, tot ergernis van de  medewerkster die niet weet hoe dat bedrag aan ‘oud geld’ op te bergen.

Hotel Iberostar in Varadero

Groei binnenlands toerisme
Sinds in 2008 Cubanen toestemming kregen om te boeken in hotels in eigen land is het binnenlands toerisme gegroeid. In Varadero staan de Cubaanse gasten op de tweede plaats van de ranglijst terwijl toeristen uit Canada de eerste plaats bezetten. In 2014 verbleven 1.208.123 Cubanen in de hotels van het land, aldus het Cubaans Bureau voor de Statistiek. Zij gaven daar 147 miljoen CUC’s uit.

Ook bij Havanatur
Ook in Camagüey en Santa Lucía kan men bij de kantoren van Cubatur boeken voor een verblijf, aldus Jorge Álvarez, directeur van het reisbureau. In de lokale pers zegt hij dat het aanbod verwelkomd wordt hoewel er zich ook problemen voordoen. Ook het reisbureau Havanatur heeft zich inmiddels bij dit initiatief aangesloten en ook daar kunnen boekingen in nationale peso’s worden betaald.

Bron
* Luz Escobar, website 14ymedio, 19 januari 2016

Kritiek op 5-sterren vakanties van Cubaanse leiders

In mei publiceerde een voormalige lijfwacht van Fidel Castro Juan Reynaldo Sánchez een boek over de vaak zeer luxueuze levenswandel van de Castro’s en hun omgeving. De trouwe volgelingen van Castro zoals die op de website Cubanismo, hadden al snel een reactie op deze ‘gedurende 50 jaren eindeloos herhaalde, oude anticommunistische en anti-Castro roddels.’ Maar nu zet blogger Harold Cárdenas Lema vraagtekens bij de wijze waarop de leiders van de Cubaanse Communistische Partij ‘de schatkist gebruiken om de vakanties van hun gezinnen en anderen in de meest luxueuze hotels van Cuba te bekostigen.’ En Harold Cárdenas is geen dissident, maar een blogger die sympathiseert met de revolutie.
Hier volgt een samenvatting van zijn tekst die integraal werd opgenomen op de website El Toque, de sector Latijns-Amerika van Radio Nederland Wereldomroep.

Varadero vanuit de lucht

Harold Cárdenas noemt het een funeste ontwikkeling dat de staat de vakanties van belangrijke leiders betaalt in 5-sterrenhotels in Varadero of elders terwijl men de rest van de bevolking om ‘offers’ vraagt. Cárdenas: ‘Het is funest voor de financiën van de staat hen (de leiders) in staat te stellen om in de meest luxe toeristencentra te verblijven, vaak vergezeld van veel familieleden,’ aldus de universitair docent Cárdenas. Citaat: ‘Ik weet dat een minister niet kan leven onder de druk dagelijks aardappels te moeten kopen op markt of bus P5 te moeten nemen naar zijn werk. Ik begrijp de noodzaak van enige decorum voor een functionaris op dat niveau, zodat hij in staat zich te concentreren op de nationale  uitdagingen. Maar het is een noodlottige ontwikkeling als hier overheidsgelden voor worden gebruikt.’ Cárdenas constateert dat dergelijk gedrag van leiders, vaak gepaard gaand met ‘allerlei negatieve anekdotes’, in het geheugen van het volk gegrift blijft. Tenslotte stelt hij de vraag: ‘In welke bijeenkomst van de Nationale Assemblee heeft men toestemming gegeven aan publieke functionarissen de financiën uit de schatkist te gebruiken voor de vakanties van hun gezinnen in de duurste hotels en aan de stranden van Cuba?’ .

Op 14 juni vond het jaarlijkse vistoernooi in Havana Hemingway plaats. Tussen de vele internationale vip’s die aanwezig waren bij het  toernooi en de uitbundige diners en recepties bijwoonden, was tot veler verrassing ook Antonio Castro Soto del Valle, de zoon van Fidel Castro.  Hij zou een van de winnaars van het toernooi worden.

Wie brengen de offers?
Hij steunt het recht op ‘welverdiende rust’, maar benadrukt dat de logica gebiedt dat ‘als zij dit doen, het volk dat dan ook moet kunnen…want uiteindelijk zijn zij de Dienaren van het volk.’ (….) ‘Gezien de offers die aan het Cubaanse volk worden gevraagd, moeten de functionarissen zeker het voorbeeld geven. Het is nogal ironisch dat het land dat meer dan wie ook in de regio gevochten heeft voor het socialisme, een leider als José Mujica ten voorbeeld wordt gesteld, een ongemakkelijke vergelijking.’ (José Mujica is de president van Uruguay die een sober leven leidt) De blogger en historicus herinnert aan een oproep die Raúl Castro enkele jaren geleden deed ‘om de gratis voordeeltjes die de nationale economie belasten, af te schaffen’ maar ‘van deze maatregel werden, minstens gedeeltelijk de militairen, personen met een publieke functie en partijleiders uitgezonderd. Het zijn uitzonderingen die niet onopgemerkt zijn gebleven.’ Aan het slot van zijn blog verwijst Cárdenas naar het ‘prachtige idee’ van een niet met name genoemd lid van het parlement die voorstelde de ‘bezittingen’ van functionarissen door een accountant te laten controleren zoals dat ook gebeurt met de ministeries en de bedrijven, die zij leiden.’ Het idee werd in de slotzitting van de Asamblea Nacional volledig genegeerd.

Harold Cardenás was een van de gasten die minister Timmermans in januari in Havana ontmoette tijdens een bijeenkomst met de ‘civil society’. Daar ontbraken overigens politieke dissidenten.

Socialistisch project
Cardenás besluit met de zinsnede: ‘Het gaat erom de dingen te doen zoals ze gedaan moeten worden en niet zoals het tot nu toe gaat. Wij moeten niet zwijgen over deze zaken omdat ze ook te horen zijn uit de mond van personen die tegen de Revolutie zijn. Wij moeten juist de eersten zijn om ze te signaleren. We moeten schrijven over de dingen die slecht gaan en moeten niet denken aan mogelijke negatieve gevolgen want als we dat doen, zijn we verloren en zal het socialistisch project uiteindelijk op vakantie gaan………………’

Bron
* Diario de Cuba, 9 september 2014 over de bijdrage van Harold Cárdenas

Link
* Het volledige Spaanstalige artikel Vacaciónes a la Cubana verscheen op de website El Toque, een onderdeel van Radio Nederland Wereldomroep

Noot
De samenvatting van Cárdenas’ artikel op de website Diario de Cuba leidde tot een 50-tal reacties. Niet iedereen heeft vertrouwen in de oprechtheid van de auteur die eerder ‘tweets vol castristische propaganda’ verstuurde.

Reactie
‘het is ironisch in het land dat het sterkst heeft gestreden voor het socialisme in de regio’ ….schrijft de universitair docent Geschiedenis zonder te blozen. Is hij in zijn ‘vrije tijd’ niet actief voor de bloggers van het regimegetrouwe La Joven Cuba ? (ongetwijfeld ‘revolutionaire ‘studenten). Zie zijn tweets vol castristische propaganda.
Reactie:
Legerofficieren en zeker officials van het Ministerie van Binnenlandse Zaken/ Staatsveiligheidsdienst krijgen een vakantie van een week aangeboden voor hun  gezin en vrienden (2 – 3 kamers) in een vijfsterrenhotel in Varadero of op vergelijkbare plekken voor 600 Cubaanse peso’s, dat is 25 dollar. Andere gasten betalen 100 dollar. Ook zijn er speciale aanbiedingen voor deze groepen van huishoudelijke apparaten voor 20 tot 30 dollar: de gewone Cubaan kan  200 – 1000 dollar neerleggen. Ook worden er zware en middelgewicht motoren aangeboden voor een 100 dollar; op de zwarte markt kosten deze 8.000 dollar. Waarom?
Reactie:
Je zou de voormalige Minister van Cultuur, Abel Prieto moeten vragen over de reis die hij maakte met zijn hele familie naar de baai ten noorden van Villa Clara in een Mercedes Benz geschikt voor 12 personen, inclusief een koelapparaat achterin vol bier, frisdrank plus ham en kaas van goed kwaliteit. Als je denkt dat dit een leugen is, vraag het dan aan de lui in Santa Clara die deze Mercedes Benz moesten repareren toen die panne had. Het hotel waar Abelito verbleef met zijn gevolg had als welkom het complete Symfonieorkest van Villa Clara ingeschakeld plus andere artiesten die in de lobby van het hotel een optreden voor hen verzorgden.

Fidel’s zoon Antonio Castro wint internationaal golftoernooi

Antonio Castro Soto del Valle heeft afgelopen weekend het Internationaal Kampioenschap Golf in Varadero gewonnen. Antonio is orthopedisch chirurg en tevens vicevoorzitter van de Internationale Honkbalbond (IBAF) .

Antonio Castro Soto del Valle

Het jaarlijkse toernooi wordt georganiseerd door de ondernemersgroep Palmares SA, met steun van de Cubaanse onderneming Habanos SA, de Britse Esencia en Cubanacán. Dit jaar deden 100 spelers uit 15 landen aan het kampioenschap deel. De inschrijfkosten bedroegen 150 CUC per persoon. De gasten werden ondergebracht in het Hotel Melia Las Américas waar men voor drie nachten en 810 CUC onderdak kreeg.

Bron
* Diario de Cuba, die het bericht de subtitel meegaf ‘De nieuwe bourgeoisie’.
De commentaren onder het bericht zeggen o.a. dat ‘dit soort communisten’ de enigen in Cuba zijn die het zich kunnen permitteren golf te spelen want ‘geen enkele Cubaan buiten de multimiljonnaire elite heeft de middelen om de kostbare golfuitrusting en noodzakelijke golfschoenen te kunnen aanschaffen, zij kunnen zelfs de golfterreinen die Cuba telt niet eens binnen.’

• Linken
  In 2000 deed zich even een (onbedoelde) publieke discussie voor over de aanleg van enkele luxe golfterreinen in Cuba. Zie beide berichten van 21 (‘Bedreigen 16 golfbanen het Cubaans socialisme?’) en 24 augustus 2000
  (‘Open Brief over aanleg golfbanen niet zo Open’) van deze weblog. De Cubaanse officiele media hebben de overwinning van Castro’s zoon niet gemeld.

Staking koetsiers Varadero tegen belastingdruk

‘Wij willen dat de bond die wij betalen om ons te verdedigen dat ook doet,’ aldus ruim honderd koetsiers die in de badplaats Varadero een staking houden uit protest tegen de steeds zwaardere lasten die de overheid deze kleine zelfstandigen oplegt.

De staking in Bayamo in 2010

Elke koetsier moet, aldus een medewerker van het onafhankelijke persbureau Hablemos Press, dagelijks 12 convertibele peso’s betalen, dat is 288 peso’s in nationaal geld. Een gemiddeld maandsalaris is 18 dollar in Cuba.
‘Wij gaan pas werken tot men de belastingen verlaagt. Wij willen dat alle nationale autoriteiten dat weten, maar ook de onafhankelijke pers en de media in het buitenland,’ zegt staker González. Hij vervolgt: ‘Dit is geen zaak van de politiek of de contrarevolutie; wij willen dat de bond die wij betalen om ons te verdedigen dat ook doet en dat ze een akkoord sluit zonder dat mensen daardoor worden achtergesteld,’ aldus een verwijzing naar de officiële staatsvakcentrale Central de Trabajadores de Cuba (CTC), die door het regime wordt gecontroleerd. Een mensenrechtenactivist Moisés Calderín wijst erop dat ‘de karren weliswaar van de regering zijn, maar de paarden zijn van de koetsiers.’ (…) Als deze zaak niet wordt opgelost, zal deze zaak de Staat treffen.’

Zware lasten
Nadat de regering begon arbeiders in staatsbedrijven te ontslaan en er mogelijkheden waren om als kleine zelfstandige een beroep uit te oefenen, werden deze zogeheten cuentapropistas (‘voor eigen rekening’) onder druk gezet om zich aan te sluiten bij de staatsvakcentrale CTC. In december 2010 vond een vergelijkbare staking plaats, namelijk in Bayamo.