Waar zijn de meesters en de juffen?

De provincie Ciego de Ávila heeft een half miljoen inwoners en zou 8.400 docenten moeten tellen, maar het volgend schooljaar verwacht men een tekort van 714 docenten, aldus berichten in de officiële pers. Men roept nu universitaire studenten op in te springen, officieel om ‘gebruik maken van de vraag en om hun integrale vorming als toekomstig leraar te verbeteren’. Leerlingen en docenten hebben genoeg van leraren zonder ervaring voor de klas en schakelen steeds vaker privé-docenten in.

Onderwijzeres aan een basisschool met haar leerlingen, foto Luz Escobar

In het basisonderwijs in Ciego de Ávila is sprake van een tekort van 8%, maar in het voorgezet onderwijs is de situatie veel ernstiger. Daar lopen de tekorten op tot 20%. Vooral docenten wiskunde, fysica en Engels worden gezocht. Het voorstel om universiteitsstudenten de plaatsen te laten opvullen, vindt geen weerklank bij de leerlingen en hun ouders. Deze invalkrachten worden beschouwd als onderwijsgevenden met weinig vorming en nog minder pedagogische kwaliteiten. Veel ouders schakelen daarom een privédocent, in die hun kind bijles geeft buiten de schooluren. Net als andere jaren geeft het Ministerie van Onderwijs bij het begin van het schooljaar een verklaring uit waarin wordt vastgesteld dat alle problemen zoals de tekorten zijn opgelost, maar wanneer het tweede of derde semester aanvangt, beginnen de ‘deserties’ opnieuw en geen maatregel werkt om de docenten voor de school te behouden.

Salaris
Allerlei oorzaken worden genoemd voor de nijpende tekorten, zoals een tekort aan plaatsen aan de pedagogische opleidingen en een gebrekkige didactische vorming. Maar de hoofdzaak is het salaris. Want een leraar ontvangt één derde van het salaris van een pedicure aan huis of een schoonmaker van voorruiten van auto’s bij stoplichten. In de Cubaanse samenleving lijkt het normaal dat bijna niemand kan overleven van het salaris dat hij verdient en dus wordt gezocht naar andere parallelle activiteiten om te overleven. Een van die mogelijkheden vinden werknemers op de plekken waar ze werken en waar ze hun lage salaris door ontvreemding aanvullen. Maar een leraar heeft weinig mogelijkheden voor dit soort illegale activiteiten, die men in Cuba activiteiten por la izquierda / over links noemt. En de staat lijkt niet in staat de salarissen te verhogen, zoals men dat eerder in de gezondheidszorg deed met in veel gevallen een verdubbeling van de maandsalarissen.

Onervaren buitenstaanders
Het geval van Ciego de Ávila is geen geïsoleerd geval of uitzonderlijk, hoewel de officiële pers er weinig over publiceert. Een van de maatregelen om de tekorten van docenten te bestrijden is het aanstellen van onervaren docenten, het werven van reeds gepensioneerde docenten die hun ontoereikend pensioen zo aanvullen en voor het beroepsonderwijs schakelt men specialisten uit bedrijven in die over geen enkele pedagogische kwaliteit beschikken.

Bron
* Rosa López op de website 14ymedio
Link
* Eerder artikel verschenen op 25 maart op de website 14ymedio: El Ministerio de Educación elude las preguntas sobre el éxodo de los profesores / Ministerie van Onderwijs ontloopt vragen over de exodus van leraren