Vorige week vrijdag 14 april meldden wij dat de 18-jarige studente Karla González van de journalistenopleiding aan de Centrale Universiteit Marta Abreu in de provincie Las Villas was verwijderd. Karla González onderhield contacten met de oppositiegroep Movimiento Somos+ en plaatste teksten op websites die kritisch staan tegenover de regering van Cuba. De verwijdering vond plaats na een drie uur durende ondervraging – ‘een psychologische mishandeling’, zegt zij zelf -, door de leiding van de faculteit, enkele studenten en leden van de Unie van Jonge Communisten. Baptistendominee en dissident Mario Félix Lleonart Barroso beschrijft hoe deze universiteit in Santa Clara als sinds de beginjaren van de revolutie een bastion van de Cubaanse Communistische Partij is waar studenten en docenten vanwege hun politieke of religieuze dissidentie slachtoffer zijn van een ware heksenjacht. Barroso’s achtergrondartikel verscheen eerder op de website 14ymedio.
Universiteit Marta Abreu in Las Villas
Het is dringend noodzakelijk dat de academische wereld het stilzwijgen verbreekt over de heksenjacht op de Centrale Universiteit Marta Abreu van Las Villas. Het is niets nieuws. Al tientallen jaren lang konden velen er niet studeren of werken vanwege politieke of religieuze discriminatie. Anderen die dat wel deden werden om soortgelijke redenen uitgesloten. Hieraan ontkwam ook de bekende schrijver en illustrator Samuel Feijóo niet. Ondanks het feit (of misschien wel juist daarom) dat hij in 1958 de oprichter van het tijdschrift Islas was geweest werd hij er eind jaren zestig uitgesloten.
Samuel Feijóo 1914 – 1992
Geheel in zijn stijl vertrok hij met het bestempelen van de vrouwelijke rector als merrie in een paardenfokkerij en kiezel in de suiker. Ook stuurde hij Raúl Roa* een telegram (als twitteren al had bestaan zou het deze tweet geweest zijn): ‘De varkens vreten de rozen op’. Velen herinneren zich nog en bevestigen hoe later, in een van die heroïsche dagen van de vrijwillige arbeid die rode zaterdag werd genoemd, het papierwerk van deze beroemde schrijver en plastiek kunstenaar in een op een ceremonie van exorcisme lijkende plechtigheid werd verbrand. Men wilde er blijkbaar geen twijfel over laten bestaan dat dit een authentiek proces van seculiere inquisitie was en dat de brandstapels niet zouden ontbreken.
Grijze periode
Dezelfde handelwijze bleef zich herhalen in de jaren tachtig en negentig, en in tegenspraak met de stelling van de Cubaanse intellectueel Ambrosio Fornet dat de excessen maar beperkt bleven tot een ellendige grijze periode van vijf jaren, waarbij verwezen werd naar de excessen die tussen 1971 en 1975 plaatsvonden. De realiteit laat zien dat het veeleer tientallen grijze jaren zijn die voor die tijd begonnen en tot op de dag van vandaag voortduren. Een van de uitgestotenen in de jaren 80 was de geschiedenisleraar Amador Blanco Hernández omdat hij het bij zijn studenten gewaagd had het stalinisme in twijfel te trekken. Hij deed uitspraken over het Kremlin die hij uiteindelijk niet als eerste aan de kaak stelde, aangezien Che Guevara in eigen persoon dat al in 1965 gedaan had in zijn beroemde toespraak in Algiers. We weten nu hoe die heeft bijgedragen tot het aan zijn lot overlaten wat tot zijn dood in Bolivia leidde. Daarmee werd voldaan aan de eisen van de Sovjet Unie ter wille van de vreedzame co-existentie met de VS.
Yoaxis Marcheco Suárez (rechts) werd als universitair docent aan de Universiteit Las Villas ontslagen. Naast hem de auteur van dit artikel Mario Felix Lleonart
Ideologisch ongeschikt
Eind jaren 90 werd aan Yoaxis Marcheco Suárez en aan schrijver dezes de mogelijkheid ontzegd deel uit te maken van het college van docenten voor de nieuwe opleiding van Informatiewetenschappen die in Santa Clara werd gestart, ondanks de dringende behoefte aan docenten. Beiden waren we eervol afgestudeerd aan de Universiteit van Havana aangezien we winnaars waren geweest in wetenschappelijke forums en zelfs behoorden tot de beste onderzoeksstudenten. Ondanks het feit dat we door de rest van het team werden aanbevolen, werden we niet door de rector aangenomen omdat hij ons niet geschikt achtte op ideologisch gebied. Daarna achtervolgde de niet verzadigbare Inquisitie ons door zelfs binnen te dringen in de kerkelijke opleidingssystemen waar we onze toevlucht toe hadden genomen en niettegenstaande het feit dat ze tot de dag van vandaag niet erkend zijn door het Ministerie van Hogere Opleidingen (geen enkele seminarist van welke religieuze orde dan ook wordt door het officiële onderwijssysteem van Cuba erkend, en er is nog geen enkele universiteit in het land met een theologische faculteit). Pressie van Caridad Diego Bello, hoofd van het Bureau van Toezicht op Religieuze Zaken van de Cubaanse Communistische Partij belemmerde ons de toegang tot een cursus voor een Doctoraat in Theologie dat voor de eerste keer in Cuba werd aangeboden door het Theologische Instituut FIET (Argentinië) in samenwerking met de FTS van Londrina, waarbij alles afhing van de handtekening van de vrouwelijke inquisiteur.
Heksenjacht
Jammergenoeg gaat die beschamende heksenjacht ook in de 21ste eeuw nog gewoon door. In 2015 bereikten de echo’s ervan het Congres van de VS waar midden in de diplomatieke dooi, nauwelijks enkele dagen na de aankondiging van het herstel van de betrekkingen tussen de regeringen, de uitsluiting van de academicus Gustavo Pérez Silverio als adjunct-professor van de Faculteit van Sociale Wetenschappen werd veroordeeld. Ondanks het feit dat hij onafgebroken jarenlang met succes materiaal als Geschiedenis van Cuba, Rassenstudies en Politieke Theorie had gedoceerd. Hierna werd ook zijn populaire radioprogramma Crisol Cubano opgeheven, dat zich bezighield met de culturele en nationale identiteit en uitgezonden werd door radio CMHW van Villa Clara.
De rector van de Universiteit Las Villas Andrés Castro Alegría, naast hem links de eerste vice-president van Cuba, Diaz Canel
Rector en parlementslid
Ondanks zijn lente- uitstraling zie het er naar uit dat deze maand april de onheilspellende verklaring van Feijóo dat ‘de varkens de rozen verslinden’ meer dan ooit bewaarheid wordt ten nadele van de Centrale Universiteit van Las Villas die, verre van haar trieste optreden te veranderen, deze nog verergert. De rector Andres Castro Alegria heeft verschillende professoren en studenten uitgesloten, ondanks (of misschien wel daarom) dat hij afgevaardigde in het Cubaanse Parlement is. Twee ervan zijn opvallend, gezien de menselijke en intellectuele kwaliteit van de nieuwe slachtoffers: de professor van de Faculteit van Humaniteit Dalila Rodriguez Gonzalez en Karla Pérez González, studente van die faculteit. Dalila, van onbesproken gedrag en erg populair bij haar studenten, gegarandeerd door de hoeveelheid erkenningen die ze al vanaf haar studentenleven en als professor krijgt, ondanks een tiental jaren intensief docentschap als Filologe en Master in Linguïstische en Redactionele Studies, overkwam de uitsluiting juist op het moment dat zij een doctoraal Pedagogie volgde. De door de rector zelf ondertekende resolutie verklaart dat haar ‘handelwijze in het sociale en ethische afwijkt van het correct optreden wat als docent van haar vereist wordt en wat de vorming van de studenten die aan genoemde Faculteit en deze Universiteit colleges volgen kan aantasten’. Dalila was naast haar werk als docent ook actief in het Instituut Patmos, een debatcentrum van evangelische snit dat door de autoriteiten in Cuba niet wordt erkend en herhaaldelijk dwarsgezeten door de Cubaanse geheime dienst.
Bron
* Mario Félix Lleonart Barroso op de website 14ymedio, 14 april 2017
Noot
* Raúl Roa was een vooraanstaand Cubaanse politicus en diplomaat. Hij was o.a. vele jaren lang Minister van Buitenlandse Zaken van Cuba.
De lage lonen en moeilijke arbeidsomstandigheden, verouderd materiaal en een zware ideologische belasting van het leerplan, hebben geleid tot een uittocht van duizenden leerkrachten naar sectoren waar beter wordt verdiend zoals het toerisme. Het gemiddelde salaris van een leraar in Cuba is 533 peso’s per maand volgens officiële cijfers, dat is ongeveer 21 dollar. Om de effecten van de uittocht te verzachten, hebben de autoriteiten hun toevlucht genomen tot urencontracten, de reïntegratie van gepensioneerden en het inzetten van universiteitsstudenten als leraren. Sommige analisten hebben erop gewezen dat sinds 2006, toen Raúl Castro aantrad, het budget van het Ministerie van Onderwijs en het aantal scholen is gedaald. Volgens onderzoek van econoom Carmelo Mesa-Lago zijn de onderwijsuitgaven, die in 2008 14,1% van het bbp bedroegen, in 2017 gedaald tot 9%. In deze periode werden volgens officiële cijfers ook 1803 scholen gesloten. Volgens een verslag van het Centraal Bureau voor de Statistiek, zeiden de afgelopen tien jaar ten minste 21.000 leerkrachten het klaslokaal vaarwel.
Er is nu sprake van een boom in het leren van deze wereldtaal omdat in particuliere bedrijven en vooral in de toeristensector Engels vereist wordt. Zonder deze taalvaardigheid, worden de kansen op een baan wel heel klein. Maar privélessen kosten je minstens 5 CUC (€ 4, 2) per week. Er zijn nog duurdere mogelijkheden, maar die kosten je een vermogen en dat moet je een zak vol CUC’s (convertibele peso’s) meenemen. En er is het probleem van ‘de docenten’ die les geven zonder de juiste kwaliteiten.
Culturele erfenis
Schoolfeestjes, eindexamens en diploma-uitreikingen bepalen deze weken het leven van veel Cubaanse ouders en hun schoolgaande kinderen.
Bron
* Het 
CUBA 