Vice-president Díaz-Canel is van de harde lijn

Publicist en schrijver Orlando Freire Santana zegt dat velen in Havana de opvatting koesteren dat er geen substantiële veranderingen mogelijk zijn in Cuba zolang de historische generatie die de Revolutie maakte, niet is verdwenen. Want deze generatie heeft zich altijd geïdentificeerd met de harde lijn, heeft weinig sympathie voor pro-markthervormingen en is een verbeten tegenstander van politieke democratie, aldus Santana. Daarom wordt, net als in de oude Sovjet Unie, gekeken naar de leiders van de nieuwe generatie zoals vicepresident Miguel Díaz-Canel.

Eerste vice-president Díaz-Canel, 55 jaar oud

Volgens Santana is het oordeel over de recente verbetering van de diplomatieke banden tussen de VS en Cuba een goede graadmeter – ‘en het enige wat we hebben’ – om toekomstig gedrag en beleid te kunnen voorzien. Canel is zowel eerste vice-voorzitter van de Staatsraad als van de Raad van Ministers en nam het stokje over uit handen van de historische generatie. En Díaz-Canel bevestigt krachtig en zonder schroom, het lidmaatschap van de harde lijn van de huidige Nomenklatura.

Subversie uit noorden
Dat gebeurde onlangs bij de opening van de Nationale Raad van Studenten voor Middelbaar Onderwijs Consejo Nacional de la Federación de Estudiantes de la Enseñanza Media (FEEM). De benjamin van het castrisme stelde de vraag: ‘Hebben jullie gedacht aan de grote verantwoordelijkheid die jullie hebben als eerste generatie Cubanen die zorg moet dragen voor de ontwikkeling van onze samenleving na de generatie die de overwinning van de Revolutie aanvoerde?’ Even later verzekerde hij de jongeren van FEEM dat zij hun ‘inspanningen moeten vergroten om de revolutie te redden, te vereeuwigen, te ontwikkelen en te vervolmaken’. Daarna constateerde Canel dat ‘wij op een moment zijn aangekomen waarop het imperialisme een platform van kapitalistisch en neoliberaal herstel aan Cuba oplegt en de ontwikkeling van een strategie van zeer krachtige politiek-ideologisch subversie.’ Juventud Rebelde, editie van zaterdag 28 november 2015.

Beeld van de raad van de staatsorganisatie voor middelbbare scholieren FEEM

Neo-liberaal
Blijkbaar is er voor de Eerste-Vicepresident niets veranderd op het terrein van de relaties tussen Cuba en de VS. De buurman in het noorden blijft de dodelijke vijand die de revolutie wil vernietigen en blijkbaar weet Canel niet meer te doen dan het spook van de imperialistische dreiging weer op te roepen, de uitvlucht die meer dan vijftig jaren lang jongeren gemobiliseerd houdt. Daarnaast verliest Diaz-Canel zich in het woordgebruik van ouderwets-links in Latijns-Amerika en gebruikt het etiket ‘neoliberaal’ om iedereen te diskwalificeren die niet denkt zoals hij. Dit label slaat namelijk niet langer terug op de aanhangers die het liberale gedachtegoed willen voortzetten, maar voor het gehoor van de jeugd van FEEM is het neoliberalisme die schurk die de ‘verworvenheden van de revolutie in gevaar brengt.’

Aspiraties Castro’s
Zo leidt zijn intolerantie tot zwart-witdenken en het negeren van de nuances. Want iedereen die het staatsmonopolie en de gecentraliseerde planning afwijst en de markteconomie aanbeveelt is in beginsel al een neoliberaal. Ook is er geen plaats meer voor gematigde opvattingen zoals bijvoorbeeld die van sociaaldemocraten. Niet tevergeefs heeft de huidige generaal-president Raúl Castro voor zijn opvolging op hem zijn oog laten vallen nadat hij zich in de loop der jaren van andere veelbelovenden in de Nomenklatura zoals Pérez Roque, Otto Rivero, Hassan Pérez en Carlitos Valenciaga had ontdaan. Zo te zien belichaamt Miguel Díaz-Canel de aspiraties van de politieke dinosaurussen op het eiland; het voortzetten van het castrisme als de gebroeders Castro fysiek niet meer aanwezig zijn.

Bron
* Orlando Freire Santana op de website Diario de Cuba van 2 december 2015. Santana is schrijver en publicist, maar zijn werk wordt binnen Cuba niet meer gedrukt.