Inbeslagname boek urbancultuur op Internationale Boekenbeurs in Havana

De Cubaanse autoriteiten hebben op de Internationale Boekenbeurs van Havana alle exemplaren van het boek Rapear una Cuba utópica van de Spaanse schrijver Alejandro Zamora Montes in beslag genomen. Dit boek kwam uit bij de Spaanse uitgever Guantanamera en bevatte gesprekken en reportages over de invloed van  de urbanmuziekcultuur in Cuba.

Omslag van Rapear una Cuba utópica

Toen de Cubaanse activist Juan Antonio Madrazo Luna de stand bezocht van de uitgeverij uit Sevilla werd hem meegedeeld dat de douane op 2 februari alle exemplaren van dit boek in beslag had genomen. Het boek is in maart 2017 in Spanje uitgekomen. Madrazo zegt dat de douane verscheen op het moment dat Zamora Montes vier exemplaren kreeg aangeboden. Zonder verdere uitleg en zonder overhandiging van papieren, werden alle exemplaren in beslag genomen. ‘Dit boek mag niet worden verspreid,’ zei een van de vrouwen die in de stand van de  uitgeverij werkte, toen de dissident Madrazo Luna haar vragen stelde. Andere aanwezigen van de uitgeverij Guantanamera reageerden afhoudend. ‘We willen geen problemen,’ was de lauwe reactie. De uitgeverij richt zich op verspreiding van werk van Cubaanse auteurs en publiceerde werk van jonge Cubaanse auteurs als Daniel Burguet en Ariel Maceo Téllez maar ook van meer ervaren schrijvers als Eduardo del Llano en Esther Suárez Durán. Daniel Pinilla, directeur van de uitgeverij Guantanamera, zei later tegen een redactielid van 14ymedio dat ‘er een administratief probleem met de douane was en dat het juist dit boek was en daarom niet kon worden gepresenteerd’. De auteur, Alejandro Zamora Montes, weigerde de website 14ymedio een reactie en zei dat hij niet in staat was om over het onderwerp te spreken.

Harde teksten
Het boek bevatte een interview met rapper Aldo van het duo Los Aldeanos, een groep die voorwerp van censuur is bij de officiële media op het eiland. Dit kan de reden zijn voor de inbeslagname. Verscheidene anonieme bronnen bij het Cubaans Instituut voor het Boek /Instituto Cubano del Libro (ICL) beamen dat. Het boek van Zamora Montes bevatte ook een kritisch interview met de musicus Silvio El Libre, de revolterende zoon van de vooraanstaande zanger Silvio Rodriguez. Het boek bevat ook muurtekeningen van de straatartiest Yulier Rodríguez, die nog recent door de politie in Havana werd gearresteerd.

Ontmaskering racisme

Op de website Cubaposible verscheen op 23 januari 2017 een uitvoerige boekbespreking van Negro Soy Yo: hip hop y la ciudadanía racial en Cuba neoliberal / Negro Soy Yo: Hip Hop and Raced Citizenship in Neoliberal Cuba. Het boek beschrijft de ontwikkeling van de hip-hop in Cuba tegen de achtergrond van de complexe raciale en sociale veranderingen op het eiland. Centraal staan Afrocubaanse jongeren die rap en hip-hop gebruiken om een nieuwe zwarte Cubaanse identiteit te ontwikkelen, mede als reactie op de marginalisering door de nieuwe markteconomie. Dat is een schril contrast met de belofte van de Revolutie die non-raciaal zou zijn en geen discriminatie zou kennen.

Volgens Madrazo is de inbeslagname vooral een klap voor de lezers  omdat ‘het boek een bescheiden presentatie is van de  betekenis van deze ondergrondse beweging van de alternatieve urbancultuur en een beeld biedt van 20 jaar hip hop cultuur in Cuba’. Volgens Madrazo is de boodschap van deze musici voor de autoriteiten ‘ongemakkelijk’. Dat maakt dat ‘rap voor hen oorlog is’, maar ‘de urbancultuur’ heeft bijgedragen aan ‘de ontmaskering van het racisme waarmee we zijn opgegroeid en hoe de angst voor de zwarte Cubaan een machtsinstrument is geworden in het huidige Cuba.’ Racisme, geweld, vervolging door de politie, drugsgebruik en het gebrek aan vrijheid zijn bekende thema’s in de urban cultuur en deze teksten bezorgen functionarissen van het Ministerie van Cultuur veelvuldig hoofdbrekens.

Bron
* Luz Escobar, website 14ymedio, 13 februari 2018