Met coöperaties wil Cuba kapitalisme afremmen (2)

Veel van de coöperaties die de medewerkers van persbureau Reuters bezochten, bevinden zich ergens tussen de twee extremen van de Divina Pastora en Karabali. De Bella Bella 2, eens een als goed bekendstaande schoonheidssalon van de staat in de buurt Vedado, is herboren als een coöperatie en gaat de concurrentie aan met particuliere bedrijfjes door zich meer te richten op de betere gesitueerde klanten.

Schoonheidssalon aan huis

‘Onze prijzen zijn hoger dan destijds in het staatsbedrijf maar minder hoog dan die van de straat,’ (particuliere ondernemers) zegt styliste Sandra Menéndez, die nu als lid van de coöperatie 7.000 peso’s ($ 292) per maand verdient vergeleken met de 400 peso’s ($17) plus fooien die ze kreeg toen ze in dienst van de staat was. Maar anderen van de 27-leden tellende coöperatie klagen over de dominante baas, een administrateur van het staatsbedrijf die nu coöperatievoorzitter is. Of ze klagen over hun loon. ‘Wij hebben wat voordelen maar mijn salaris is min of meer gelijk aan dat toen we nog geen coöperatie waren,’ zegt Danisley Napoles, een manicure die een minder gespecialiseerd beroep heeft dan de styliste en minder binnenbrengt. De wet op de coöperaties staat een onbeperkt aantal leden toe en het inschakelen van contractarbeiders op een basis van 3 maanden. De leden kiezen hun managers en beslissen mee in besluiten over salarisschalen en investeringen. ‘Coöperaties hebben de voorkeur boven kleine ondernemingen omdat het een socialere vorm van productie en distributie is,’ zegt Marino Murillo, de minister die het hervormingsproces in goede banen moet leiden.

Training ontbreekt
Murillo zegt dat zij minder belasting betalen en soms toegang hebben tot het systeem van de groothandelaren van de staat terwijl particuliere ondernemingen hun voorraden op markten en bij outlets moeten kopen. Maar het is nog steeds de staat die besluit of een staatsbedrijf overgaat in handen van de coöperatie en de medewerkers hebben daar geen stem in. Zij accepteren het of worden ontslagen. Die top-bottom benadering, een gebrek aan adequate training en de povere staat waarin het Cubaanse zakenleven verkeert, wegen zwaar op de coöperaties en hun mogelijkheden tot succes of verlies hangen sterk af van de toerusting van hun leiders en de leden. Er is een televisieprogramma, met de naam Cultuur van Coöperaties, dat elke zondag wordt uitgezonden, en dat aandacht schenkt aan de historie, de wet en het management. De Cubaanse econoom zegt dat dit programma een goede start is om coöperaties te trainen, maar de regering moet meer doen dan zo snel mogelijk coöperaties oprichten en deze vervolgens zonder enige ondersteuning links laten liggen. ‘Zij moeten wat afremmen, iets langzamer opereren en meer aandacht schenken aan kwaliteit boven kwantiteit,’ zegt hij ‘en vooral aandacht schenken aan de verbetering van de training.’

Bron
* Reuters, 17 april 2014 Marc Frank en Rosa Tania Valdes