Eén jaar na de dood van Fidel Castro

Eén jaar na de dood van Fidel Castro is er sprake van vertraging van de toch al beperkte pogingen van zijn broer Raúl tot economische hervormingen. Dat werd duidelijk toen de uitgave van vergunningen voor particuliere ondernemers werd opgeschort en de kritiek vanuit de Cubaanse staat op coöperaties, aanzwol. Dat laatste leidde tot de sluiting van een aantal van hen. Pedro Campos, publicist en voormalig Cubaans diplomaat en pleitbezorger van een democratisch socialisme in dit land, maakt de balans op.

4 december 2016: de urn met de as van Fidel Castro onderweg naar de begraafplaats in Santiago de Cuba.

De relaties met de VS verslechterden direct na het bezoek van Obama aan Cuba toen Fidel Castro zijn reflectie Broeder Obama publiceerde. De relaties tussen beide landen verslechterden hoewel de ambassades van de VS en Cuba weliswaar afgeslankt, bleven functioneren. Ten gevolge van de zogeheten ‘akoestische aanvallen’ op Amerikaans ambassadepersoneel leek het alsof de relaties nog slechter waren dan toen beide landen enkel een ‘belangenkantoor’ of Office of Interest in beide landen hadden. De VS wijzen de Cubaanse regering niet aan als de directe schuldige aan de akoestische effecten, maar houden haar verantwoordelijk voor het feit dat zij de veiligheid van de Amerikaanse vertegenwoordigers niet kan garanderen.

Excuus
De regering van generaal Raúl Castro zegt dat er geen sprake is van dergelijke geluidsaanvallen en dat alles een excuus is om de voortgang van de verbetering van de relaties, te stoppen. In werkelijkheid zijn het Fidel en zijn broer die de verbetering van relaties tussen beide landen hebben gefrustreerd omdat zij altijd tegen een breed scala van relaties met de Verenigde Staten waren. Zij hoopten slechts op een opening richting het toerisme uit de VS en investeringen die interessant zouden zijn voor het pakket aan plannen van de Cubaanse regering. Het people-to-people-toerisme, de steun voor jonge ondernemers en de sympathie die president Obama verwierf onder de Cubaanse bevolking, overtuigden hen dat zij te ver waren gegaan in de toenadering tot het Imperium. De dollars uit de VS zijn welkom, maar hun warmte niet. Die warmte verbrandt ons, dacht de Cubaanse regering. En de wind blies aan tot een storm. Als men meer gebruik had gemaakt van een effectievere toenadering, zou het thema van de akoestische aanvallen op een andere manier zijn opgelost.

Functionarissen als ondernemers
De enorme inspanning die de regering zich getroost om de figuur en de totalitaire ideeën van de overleden Fidel Castro levendig te houden, doet het systeem nog verder afbrokkelen. De Cubaanse Communistische Partij (PCC) en de zogeheten Poder Popular / Volksmacht verliezen hun geloofwaardigheid en hun prestige. De ‘dictatuur van het proletariaat’ wordt vandaag uitgeoefend door de Staatsveiligheid op het politiek terrein en de Cubaanse strijdkrachten op het economisch terrein. Vaak gebeurt dit openlijk of via hun officieren en agenten die ‘ambtenaren of zakenlieden’ zijn geworden.

Anti-imperialisme
De economie verslechtert nog steeds, alle generaties zijn moe en de meeste jongeren willen niets weten van castrisme, simpelweg omdat het niets te bieden heeft voor de toekomst. In de gelederen van de regerende partij zelf neemt het aantal meningsverschillen toe. De grote bureaucratie raakt steeds meer geïsoleerd en de ‘confrontatie met het imperialisme en de strijd tegen de blokkade’ zijn de laatste kaart die men speelt maar die is sleets. Obama’s bezoek veroorzaakte een dodelijke klap die niet kon worden afgeweerd. Het verhaal van de socialistische en anti-imperialistische revolutie vindt steeds minder gelovigen. De arbeiders weten dat zij ondanks de retoriek geen enkele economische en politieke macht uitoefenen. En terwijl de regering de opheffing van de blokkade eist als ‘vijand van het Amerikaanse imperialisme’, zoekt men tegelijkertijd financiële verlichting via ‘de speen van de Noorderbuur.’

Interne blokkade
Het idee groeit dat de oorzaak van de ramp de interne blokkade is, waarvan de opheffing geleidelijk aan een eis wordt die verder gaat dan oppositie en de dissidentie. De meedogenloze uitbuiting van arbeiders wordt blootgelegd, met name van de artsen werkzaam in internationalistische missies en van arbeiders die werkzaam zijn in deviezensectoren. Gezondheid en onderwijs, die nog steeds schijnheilig als gratis worden gekwalificeerd, zijn in kwaliteit achteruitgegaan.

Onderdrukking
Het duidelijkste bewijs van de zwakte van het systeem, blijkt uit de onderdrukking van de oppositie en dissidenten, met name van onafhankelijke journalisten die gevangen worden gezet, van wie de apparatuur en materialen in beslag worden genomen en die beschuldigd worden van het verspreiden van leugens. Zij krijgen hoge boetes opgelegd, hun familieleden worden lastiggevallen en in de gemeenschappen waar zij wonen worden tegenstellingen geprovoceerd. Uiteindelijk wordt het hen verboden buitenlandse reizen te maken. De onafhankelijke journalistiek het zwijgen opleggen is het belangrijkste doel van de Staatsveiligheid geworden, waarbij hun methodes wedijveren me die van de KGB, Stasi en Gestapo.

Verweesd castrisme
Fidel’s dood liet het castrisme verweesd achter. Met zijn dood begon het uiteenvallen van het kapitalistisch staatsmonopolie en het antidemocratische politiek systeem, dat zij het Cubaanse volk wilden opleggen in naam van een socialisme dat nooit heeft bestaan.

Bron
* Website 14ymedio, Pedro Campos, 21 november 2017

Link
* Persbureau AFP: Cuba honours Fidel on death anniversary, 23 november 2017