Wie profiteert van nieuw migratiebeleid van Obama?

Sinds een week worden Cubaanse emigranten zonder een Amerikaans visum, gelijk behandeld als andere ‘illegalen’ die de VS willen binnenkomen. Nu de ‘natte voeten-droge voeten’ regeling is ingetrokken, is Washington verplicht hen terug te sturen en moet Havana iedereen zonder uitzondering terugnemen. Fernando Ravsberg van de website Cartas desde Cuba vraagt zich af wie het meeste baat heeft bij dit besluit: Havana of Washington?

Cuba’s onderhandelaar Josefina Vidal en Gustavo Machin na de persconferentie van vorige week. Rechts Fernando Ravsberg

De nieuwe bilaterale migratie-overeenkomst maakt een einde aan het ‘natte voeten- droge voeten’ beleid dat sinds 1995 van kracht was, na de crisis van de balseros of vlotvluchtelingen toen 40.000 Cubanen het eiland ontvluchtten. Cubanen die er in slaagden de VS binnen te komen, hadden de zekerheid een verblijfsvergunning te krijgen. Zij die op zee werden aangehouden, werden naar Cuba teruggebracht. De diplomaat Josefina Vidal, de hoofdonderhandelaar van Cuba met de VS, legde vorige week tijdens een persconferentie uit dat de de Ley de Ajuste Cubano of Cuban Adjustment Act**, toen die in 1966 werd aangenomen de Minister van Justitie de mogelijkheid gaf de status van Cubanen in de VS aan te passen. Het ‘natte voeten-droge voeten’ beleid uit 1995 breidde dit nog uit en verzekerde elke Cubaan van een verblijfsvergunning. ‘De privileges blijven, wat verandert is de manier waarop ze worden toegepast,’ aldus Gustavo Machin, directeur van het Bureau Noord-Amerika van het Cubaans Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Trump
De Cuban Adjustment Act biedt de nieuwe president Trump de mogelijkheid, als hij dat wil, terug te keren tot een beleid waarbij elke Cubaan die in de VS aankomt weer kan rekenen op een verblijfsvergunning. Maar het is erg onwaarschijnlijk dat Trump zich zal verzetten tegen een wet gericht op de vermindering van het aantal immigranten, dat naar de VS komen. Vermindering van de immigratie was een prioriteit in zijn toespraken en tweets tot nu toe. Hij kan zelfs rekenen op steun van behoudende Cubaans-Amerikaanse leden van het Congres die, paradoxaal, al een lange tijd actie voeren tegen de Cuban Adjustment Law en de privileges die er voor hun landgenoten aan verbonden zijn.

Cubaanse arts in Venezuela

Winst Cuba
De grootste winst voor de Cubaanse regering van deze nieuwe regeling is het feit dat deze een eind maakt aan de zogeheten express visas,  bestemd voor Cubaanse artsen die in het buitenland werkzaam zijn. Volgens de US Immigration and Citizenship Service kwamen op die wijze tussen 2006 en 2015 meer dan 8.000 professionals uit de Cubaanse gezondheidszorg de VS binnen. Dat was een enorm verlies voor een land waar de verkoop van medische diensten 70% van ’s-lands economie uitmaakt.

Risico Cuba
Voor Cuba is het grootste gevaar van de nieuwe regeling de situatie van bijna 40.000 Cubaanse criminelen die in de VS wachten op het moment dat Cuba hun terugkeer inwilligt. Enkelen van hen hebben lang in Amerikaanse gevangenissen gezeten en kunnen bij terugkeer in Cuba de maatschappelijke onvrede aanwakkeren. Die situatie is vergelijkbaar met de uit de VS gerepatrieerde Maras (leden van jeugdbenden) naar Midden-Amerikaanse landen die de veiligheid in deze landen ernstig bedreigen.

Normalisering
Zowel Cuba als de VS presenteren de overeenkomst als een beslissende stap op de weg naar normalisering van de migratie tussen beide landen. Maar voor dit thema geldt, evenals voor de andere onderwerpen bij de bilaterale relaties, dat het noodzakelijk is de positie te kennen van de nieuwe president van de VS. Het is nog te vroeg nu al te weten wat hij zal doen hoewel verschillende Cubaanse-Amerikanen met een anti-Castro achtergrond, deel uitmaken van Trumps nieuwe staf. De onderhandelingen met Cuba zullen worden gevoerd door Jason Greenblatt, een advocaat in New York en voortkomend uit de businessorganisatie van Trump. Greenblatt is een orthodoxe jood die ook aandacht zal hebben voor de kleine joodse gemeenschap (1.500 leden) in Havana. De banden tussen deze groepering en de Cubaanse autoriteiten zijn goed.

Zelfgemaakte vlotten 1994

Bron
* Website Cartas desde Cuba, 13 januari 2017: Does Cuba Win or Lose with Obama’s New Immigration Policy?

** Noot
De Cuban Adjustment Act (1966) was een reactie op de massieve migratie die plaatsvond na de Cubaanse revolutie in 1959 en na herhaalde mislukte pogingen van de VS om het Castroregime omver te werpen. In de eerste jaren kwamen honderdduizenden Cubanen met een toeristenticket in de VS aan. Deze mensen hadden geen status en langzamerhand werd het duidelijk dat zij zeker niet zouden terugkeren. De Cuban Adjustment Act moest hun status reguleren, ongeacht de wijze waarop zij in de VS aankwamen. Deze wet geeft Cubanen die zonder visum de VS binnenkomen het recht om binnen 1 jaar en één dag na aankomst, legale residentie in de VS te verkrijgen en zij krijgen vervolgens het Amerikaans burgerschap. De Ley de Ajuste Cubano of Cuban Adjustment Act uit 1966 kan enkel door het Congres worden gewijzigd. Na de migratiegolf van de balseros in 1994 voerden de VS en Cuba besprekingen over normalisering van de migratie. Dat leidde tot een verdrag in 1995, beter bekend als de ‘natte voeten-droge voeten’ regeling.