Amerikaanse cruises: veel toeristen, weinig inkomsten (deel 2)

Sommige jongeren in Havana gaan naar de haven en vragen de bezoekende toeristen van cruiseschepen naar de Wifi-inloggegevens van hun schip. Malcom: ‘Er lopen hier mensen rond die weten dat het cruiseschip The Royal in zicht komt, niet omdat ze het vaartuig zagen maar omdat ze via hun NanoSation of Mikrotik (draadloze routers) het Wifi signaal ontvingen.’ (…) ‘Elke toerist zal die gegevens afstaan en als je dan eenmaal ingelogd bent heb je een betere verbinding dan via het internet van Etecsa, omdat het zeer snel is en zonder censuur,’ vult hij aan. ‘Deze toeristen laten dan wel niet veel geld achter, maar wij besparen een paar peso’s die wij anders aan Etecsa, het staatsbedrijf van de communicatie, moeten betalen.’ 

De plek in de haven van Havana waar de cruiseschepen nu aanmeren.

Onlangs werd bekend gemaakt dat het Cubaanse bedrijf Aries Transporte een contract heeft getekend met het Turkse bedrijf Global Ports Holding (GPH) om de haven voor cruises uit te breiden en te verbeteren. Het aantal cruiseterminals zal worden uitgebreid van twee tot zes. Maar bij de aankondiging van dit nieuws werd niets gezegd over de verbetering van de infrastructuur en de paspoort- en douanecontrole van de schepen. De Baai van Havana kent nog veel plekken die verwaarloosd zijn en waar alleen de verroeste staketsels van werven staan. Er slingert een smal pad langs de kust waar grote toeristenbussen niet kunnen komen. De groei van het cruisetoerisme maakt dit probleem nog zichtbaarder. Deze indrukwekkende groei van het cruisetoerisme begon in 2014 toen de diplomatieke dooi tussen Washington en Havana begon. De Verenigde Staten versoepelden een aantal beperkingen, zodat Amerikaanse schepen ook een stop op het eiland konden maken en de Cubaanse autoriteiten negeerden maar al te graag de eerdere opvattingen van Fidel Castro, die de cruiseschepen demoniseerde door te zeggen dat ze alleen ‘hun afval’ achterlieten op de plaatsen waar ze passeerden.

Cruiseschip Carnival

Groei cruises
Vorig jaar ontving de haven van Havana zo’n 328.000 Amerikaanse passagiers en eind 2018 zouden dit er naar verwachting 500.000 zijn. Maar de eerste maanden van dit jaar brachten geen goed nieuws. Het rapport van de Havana Consulting Group THCG noemt het eerste semester van 2018 ‘traumatisch en verwoestend voor de Cubaanse toeristenindustrie’. Factoren die verantwoordelijk zijn voor de daling van het aantal bezoekers variëren van een afname van de belangstelling om Cuba te bezoeken, versterkt door de waarschuwingen van de Amerikaanse regering aan haar burgers, de schade veroorzaakt door het weer met inbegrip van orkanen en droogtes, en de hevige concurrentie van andere landen in het gebied, met goedkopere aanbiedingen en een betere kwaliteit van de dienstverlening. Het rapport van THCG spreekt van een stijging van het cruisetoerisme met 3%. Dat was een jaar eerder nog 12% tot 15%, aldus de econoom Emilio Morales.

Trump
De stijging van het aantal cruisepassagiers is onder andere toe te schrijven aan de door de regering van Donald Trump aangekondigde maatregel die Amerikanen verbiedt in hotels te blijven of in restaurants te eten die door de Cubaanse strijdkrachten worden geleid via het machtige militaire bedrijf Gaviota. Cruisemaatschappijen zien een nichemarkt en al meer dan een jaar hebben bedrijven als Carnival, Norwegian Cruise Line en Royal Caribbean tientallen nieuwe routes richting Cuba aan hun aanbod toegevoegd, ondermeer vanuit nieuwe havens als Tampa (Florida) en Charleston (Zuid-Carolina). Het bedrijf Royal Caribbean kwam met een groter schip voor zijn reizen naar het eiland. Het enorme Majesty of the Seas is 268 meter lang en vaart van Tampa naar Havana in 4 tot 5 nachten.

Uitgeven
Met een capaciteit voor 2.700 passagiers maakt de drijvende en glanzende stad inmiddels deel uit van de horizon van Oud Havana. Een van de reizen die de rederij organiseerde bracht Samantha, een jonge vrouw uit Indiana, voor haar eerste bezoek op het eiland. Ze is vooral geïnteresseerd in de oude stad en wil naar de boerderij Vigía, onderdeel van een tour naar de plaats waar de schrijver en Nobelprijswinnaar Ernest Hemingway woonde. Ze heeft geen plannen om naar het eiland terug te keren omdat ze liever ‘meerdere landen tegelijk’ met een cruiseschip aandoet. De opkomende particuliere sector van het eiland, zoals de eigenaren van particuliere restaurants bekend als paladares en de rbnb-verhuur, houdt niet van dit type toeristen die niets uitgeven.

Protest in Florida tegen het cruisetoerisme naar Cuba.

Immoreel
Bovendien ziet een deel van de ballingen in deze cruises een instrument om ‘het totalitarisme te versterken’ en startte de campagne Steun de repressie niet. Zij ziet deze vorm van toerisme als ‘illegaal en immoreel.’ Ondanks alles groeit het aantal cruiseschepen dat Cuba aandoet en enkele maatschappijen hebben al nieuwe routes aangekondigd. Dat geldt o.a. voor de luxueuze onderneming Seaborn, die opent in november 2019 een route tussen Miami en San Juan, inclusief enkele nachten in Havana en stops in Cienfuegos en Santiago.

Bron
* Website 14ymedio, Marcelo Hernández, Havana, 20 augustus 2018

Noot
* Donderdag jl. wijzigde het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken het reisadvies voor Cuba. In het vorige advies werd de bezoeker aan Cuba opgeroepen tot ‘de uiterste waakzaamheid’. In het nieuwe advies wordt geadviseerd een mogelijk bezoek aan Cuba eerst te ‘heroverwegen’. De toeristensector hoopt dat de versoepeling van het reisadvies de daling van het Amerikaanse toerisme zal afremmen en het aantal Amerikaanse bezoekers per cruise zal groeien.