De Lada is terug: ‘kapitalistisch en comfortabel’

De Lada is terug in de straten van de Cubaanse steden. De Russische Lada beheerste tientallen jaren het verkeer in Cuba samen met de Amerikaanse modellen uit het midden van de vorige eeuw. Ze ogen moderner en zijn bedoeld als taxivervoer. Een chauffeur beveelt zijn wagen aan op zijn visitekaartje met: ‘kapitalistisch en comfortabel’.

De nieuwe Lada is bestemd voor taxivervoer

Een lange rij gele auto’s reed zondag jongstleden vanaf Terminal 3 van het vliegveld José Martí Internacional naar de hoofdstad. De meesten kwamen rechtsreeks uit madrastra Patria, het Vaderland van Stiefmoeder zoals Rusland wel wordt genoemd in Cuba. De Lada’s werden niet zoals in de jaren zeventig en tachtig verdeeld op basis van arbeidsprestaties of politieke verdiensten. Dit keer zijn ze bedoeld voor passagiers die de rit in convertibele peso’s kunnen betalen. De comfortabele, geacclimatiseerde voertuigen met sierlijke lijnen en zuinig met brandstof, lijken in niks op hun gammele neefjes die nog steeds op de wegen in het hele land te vinden zijn. ‘Tot voor kort werd een Lada gezien als een stoere maar lelijke auto, zonder veel schoonheid of moderniteit,’ zegt Maria Antonia, een chauffeur met 20 jaar ervaring die enkele weken zo’n wagen uit Rusland bestuurt. ‘Zij zien er net zo uit als elk ander modern voertuig. Vraag is of ze even sterk zullen zijn als de anderen.’ De auto van Maria Antonia maakte deel uit van de eerste lading die het eiland bereikte, met 344 voertuigen Lada Vestus en Largus, als onderdeel van een overeenkomst tussen de Cubaanse regering en het Russische productiebedrijf AvtoVAZ. ‘In het begin wilde ik niet dat mijn Peugeot werd ingeruild voor deze, maar op dit moment ben ik er heel blij mee,’ zegt ze.

Modern
De Lada’s zijn vooral te vinden in streken waar veel toeristen zijn. Maria Antonia heeft al verschillende klanten gehad die na een ritje een foto naast de auto wilden maken als was de Lada een oldtimer Chevrolet. Sommigen van Maria Antonia’s collega’s hebben aan hun visitekaartjes zinnen toegevoegd als ‘Moderne Lada met veel kofferruimte’ of ‘Kapitalistische en comfortabele Lada.’ Sinds 2010 verhuurt de staat taxi’s aan chauffeurs die werken met CUC’s of convertibele valuta en die nu zelfstandig ondernemer zijn. Zelfstandige taxichauffeurs plannen hun eigen routes, maar draaien zelf op voor kosten van het onderhoud, brandstof en een deel van de reparatie van het voertuig.

Een Lada, bouwjaar 1980

Reserveonderdelen
Roberto reed eerst met een Audi. ‘Een zeer goede auto, maar er was steeds het probleem van de reserveonderdelen’ vertelt de bestuurder van Panataxi die tevreden is met de veranderingen. ‘Tot nu toe rijdt die goed en langs de autowegen zijn er verschillende particuliere werkplaatsen die gespecialiseerd zijn in deze auto’s,’ voegt hij eraan toe. ‘Een oude Lada kun je weer aan de praat krijgen met een ijzeren kleerhanger, maar de nieuwe Lada zit complexer in elkaar. Elke dag moet ik de staat 35 CUC betalen, daarom heb ik een auto nodig die goed rijdt en niet te veel tijd in een werkplaats staat want de kosten zijn voor mij.’ Zijn enige angst is dat de belofte van levering van reserveonderdelen, die werd overeengekomen in een verdrag getekend door Cuba en Rusland, niet zal worden nagekomen of dat de onderdelen niet tijdig worden geleverd. Taxichauffeurs duimen dat dat niet zal gebeuren want een eigen nieuwe auto zit er voor taxichauffeurs niet in. Sinds 2014 mogen Cubanen een eigen auto kopen, maar een Peugeot 508 kost in de winkel 262.000 dollar.

Handel Cuba en Rusland
De opvallende aanwezigheid van de nieuwe Lada’s uit Rusland is ook een teken dat de handel tussen Cuba en Rusland de laatste jaren weer toeneemt. In de eerste 8 maanden van 2017 groeide de handelstromen tussen Rusland en Cuba met 52,3%, bijna het dubbele van het jaar daarvoor. Die groei zal nog doorzetten nu Rusland kortgeleden 90% van de Cubaanse schuld (27 miljard dollar) uit de Sovjetperiode kwijt schold. Het restant van 3.500 miljoen dollar wordt in Cuba geïnvesteerd.

Bron
* Zunilda Mata, 14ymedio, 22 oktober 2018

Amerikaanse cruises: veel toeristen, weinig inkomsten (deel 2)

Sommige jongeren in Havana gaan naar de haven en vragen de bezoekende toeristen van cruiseschepen naar de Wifi-inloggegevens van hun schip. Malcom: ‘Er lopen hier mensen rond die weten dat het cruiseschip The Royal in zicht komt, niet omdat ze het vaartuig zagen maar omdat ze via hun NanoSation of Mikrotik (draadloze routers) het Wifi signaal ontvingen.’ (…) ‘Elke toerist zal die gegevens afstaan en als je dan eenmaal ingelogd bent heb je een betere verbinding dan via het internet van Etecsa, omdat het zeer snel is en zonder censuur,’ vult hij aan. ‘Deze toeristen laten dan wel niet veel geld achter, maar wij besparen een paar peso’s die wij anders aan Etecsa, het staatsbedrijf van de communicatie, moeten betalen.’ 

De plek in de haven van Havana waar de cruiseschepen nu aanmeren.

Onlangs werd bekend gemaakt dat het Cubaanse bedrijf Aries Transporte een contract heeft getekend met het Turkse bedrijf Global Ports Holding (GPH) om de haven voor cruises uit te breiden en te verbeteren. Het aantal cruiseterminals zal worden uitgebreid van twee tot zes. Maar bij de aankondiging van dit nieuws werd niets gezegd over de verbetering van de infrastructuur en de paspoort- en douanecontrole van de schepen. De Baai van Havana kent nog veel plekken die verwaarloosd zijn en waar alleen de verroeste staketsels van werven staan. Er slingert een smal pad langs de kust waar grote toeristenbussen niet kunnen komen. De groei van het cruisetoerisme maakt dit probleem nog zichtbaarder. Deze indrukwekkende groei van het cruisetoerisme begon in 2014 toen de diplomatieke dooi tussen Washington en Havana begon. De Verenigde Staten versoepelden een aantal beperkingen, zodat Amerikaanse schepen ook een stop op het eiland konden maken en de Cubaanse autoriteiten negeerden maar al te graag de eerdere opvattingen van Fidel Castro, die de cruiseschepen demoniseerde door te zeggen dat ze alleen ‘hun afval’ achterlieten op de plaatsen waar ze passeerden.

Cruiseschip Carnival

Groei cruises
Vorig jaar ontving de haven van Havana zo’n 328.000 Amerikaanse passagiers en eind 2018 zouden dit er naar verwachting 500.000 zijn. Maar de eerste maanden van dit jaar brachten geen goed nieuws. Het rapport van de Havana Consulting Group THCG noemt het eerste semester van 2018 ‘traumatisch en verwoestend voor de Cubaanse toeristenindustrie’. Factoren die verantwoordelijk zijn voor de daling van het aantal bezoekers variëren van een afname van de belangstelling om Cuba te bezoeken, versterkt door de waarschuwingen van de Amerikaanse regering aan haar burgers, de schade veroorzaakt door het weer met inbegrip van orkanen en droogtes, en de hevige concurrentie van andere landen in het gebied, met goedkopere aanbiedingen en een betere kwaliteit van de dienstverlening. Het rapport van THCG spreekt van een stijging van het cruisetoerisme met 3%. Dat was een jaar eerder nog 12% tot 15%, aldus de econoom Emilio Morales.

Trump
De stijging van het aantal cruisepassagiers is onder andere toe te schrijven aan de door de regering van Donald Trump aangekondigde maatregel die Amerikanen verbiedt in hotels te blijven of in restaurants te eten die door de Cubaanse strijdkrachten worden geleid via het machtige militaire bedrijf Gaviota. Cruisemaatschappijen zien een nichemarkt en al meer dan een jaar hebben bedrijven als Carnival, Norwegian Cruise Line en Royal Caribbean tientallen nieuwe routes richting Cuba aan hun aanbod toegevoegd, ondermeer vanuit nieuwe havens als Tampa (Florida) en Charleston (Zuid-Carolina). Het bedrijf Royal Caribbean kwam met een groter schip voor zijn reizen naar het eiland. Het enorme Majesty of the Seas is 268 meter lang en vaart van Tampa naar Havana in 4 tot 5 nachten.

Uitgeven
Met een capaciteit voor 2.700 passagiers maakt de drijvende en glanzende stad inmiddels deel uit van de horizon van Oud Havana. Een van de reizen die de rederij organiseerde bracht Samantha, een jonge vrouw uit Indiana, voor haar eerste bezoek op het eiland. Ze is vooral geïnteresseerd in de oude stad en wil naar de boerderij Vigía, onderdeel van een tour naar de plaats waar de schrijver en Nobelprijswinnaar Ernest Hemingway woonde. Ze heeft geen plannen om naar het eiland terug te keren omdat ze liever ‘meerdere landen tegelijk’ met een cruiseschip aandoet. De opkomende particuliere sector van het eiland, zoals de eigenaren van particuliere restaurants bekend als paladares en de rbnb-verhuur, houdt niet van dit type toeristen die niets uitgeven.

Protest in Florida tegen het cruisetoerisme naar Cuba.

Immoreel
Bovendien ziet een deel van de ballingen in deze cruises een instrument om ‘het totalitarisme te versterken’ en startte de campagne Steun de repressie niet. Zij ziet deze vorm van toerisme als ‘illegaal en immoreel.’ Ondanks alles groeit het aantal cruiseschepen dat Cuba aandoet en enkele maatschappijen hebben al nieuwe routes aangekondigd. Dat geldt o.a. voor de luxueuze onderneming Seaborn, die opent in november 2019 een route tussen Miami en San Juan, inclusief enkele nachten in Havana en stops in Cienfuegos en Santiago.

Bron
* Website 14ymedio, Marcelo Hernández, Havana, 20 augustus 2018

Noot
* Donderdag jl. wijzigde het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken het reisadvies voor Cuba. In het vorige advies werd de bezoeker aan Cuba opgeroepen tot ‘de uiterste waakzaamheid’. In het nieuwe advies wordt geadviseerd een mogelijk bezoek aan Cuba eerst te ‘heroverwegen’. De toeristensector hoopt dat de versoepeling van het reisadvies de daling van het Amerikaanse toerisme zal afremmen en het aantal Amerikaanse bezoekers per cruise zal groeien.

Amerikaanse cruises: veel toeristen, weinig inkomsten (deel 1)

De glimmende kolos vaart de Baai van Havana binnen en binnen korte tijd passeren tientallen reizigers met zonnebrillen en in shorts de Cubaanse douane. Aan land wachten hen verschillende bussen voor een rondleiding door de stad. Vanaf het moment dat het schip aan de horizon verschijnt, is het aan de kade van de terminal Sierra Maestra (voor cruiseschepen) een komen en gaan van gidsen die op bordjes hun bekwaamheid in de Franse of Engelse taal aanprijzen. Sommigen hebben een speciaal aanbod: ‘Salsa, rum en een goede sigaar’.

Cruiseschip Norwegian Sun

Een visser kijkt verveeld naar het tafereel. ‘Ze komen aan land, lopen een tijdje rond en gaan terug naar het schip,’ vertelt de man die Sergio heet en vroeger als elektricien werktte. ‘Dat soort bezoekers heeft niet eens tijd voor een praatje. Ik bemoei me niet met hen en geef de voorkeur aan degenen die meer ontspannen zijn.’  Op zo’n ochtend vist Sergio wat in het donkere water van de baai, vangt wat vis voor zijn gezin en poseert tegen betaling met zijn hengel voor toeristen en praat over de stand van de vis in Cuba. Sergio klaagt: ‘Een cruiseschip is een drijvend hotel dat zelfs geen afval achterlaat, laat staan geld,’ klaagt hij. ‘Deze mensen slapen niet aan land, eten bijna nooit in de restaurants en verlaten het schip slechts om te wachten op een bus die hen naar een andere plek rijdt.’

Bestedingen
Sergio’s conclusies zijn gelijk aan de gegevens van het Statistisch Jaarboek 2016. Dat jaar besteedde elke buitenlandse bezoeker gemiddeld 765 dollar, terwijl een cruisepassagier slechts zo’n 50 dollar besteedde. ‘Voor elke 15,30 dollar die een toerist die per vliegtuig op het eiland aankomt uitgeeft, besteedt de toerist die per cruiseschip reist 1 dollar,’ zegt een rapport van de Havana Consulting Group (THCG). Rodobaldo wijst op ‘de inkomsten voor de staat uit het aanmeren in de Cubaanse havens, maar in de sfeer van de dienstverlening leveren zij veel minder winst op’, zegt Rodobaldo, een gids die vooral met Canadese cruisepassagiers werkt. ‘De klanten van een cruiseschip hebben weinig nodig; ze hebben voedsel en entertainment aan boord. Als zij van boord gaan, maken zij kleine wandelingen en gaan naar plaatsen waar alles veilig is en goed georganiseerd om optimaal profijt te hebben van de minuten die zij aan land doorbrengen,’ legt de gids uit. ‘Een bar, een plek om te dansen en een museum, maar ze willen niet al te ver Havana Centrum intrekken, een wijk als Alamar leren kennen of de stad verlaten om de Botanische Tuin te bezoeken. ‘Het is een zeer geïsoleerde vorm van toerisme waarbij men geen risico van welke aard ook wil lopen’.

Snelle souvenirverkoop
Ook de kooplieden in de buurt van de haven hebben hun aanbod aangepast aan het ‘haastig toerisme’. In het nabijgelegen dok van San José bedient een ambachtelijke souvenirmarkt al maandenlang ‘klanten die haast hebben’, zoals Liván Ramos de cruisepassagiers noemt. ‘Ze komen aan en willen iets kopen voor de sirenes van het schip klinken. Ze pakken van alles.’  Liván biedt een grote verscheidenheid aan producten, zoals een in hout uitgesneden bejaard echtpaar, de man met een bolhoed en de vrouw met een paraplu, voor ongeveer 5 dollar. ‘Daar is veel vraag naar bij cruisetoeristen, net als de kleine doeken met foto’s van de kathedraal, de Bodeguita del Medio of een afbeelding van Che Guevara, die voor 10 dollar wordt verkocht.’ Ramos: ‘Ze dingen niet af, ze betalen snel en zelfs de fles water die ze bij zich hebben, komt van hun schip,’ zegt hij. Hij betreurt het dat de infrastructuur rond de haven ‘nog niet erg berekend is op de komst van zoveel toeristen’. Naar zijn mening ‘is er een gebrek aan toiletten, plekken om drankjes te verkopen en meer informatiepunten, evenals schaduwrijke gebieden’.

Snelle hap
Bij een particulier café vlak in de buurt staat een bord met de aanbiedingen van de dag, zoals Hola Ola / Hallo Golf en Velero Azul / Blauwe Zeilboot. ‘Kom binnen en als u gaat zitten, hebt u in minder dan drie minuten een drankje in de hand,’ aldus de wervende affiche. De toeristensector in deze buurt lijkt zich te hebben aangepast aan het type bezoekers dat weinig uitgeeft. Tapas behoren al tot de complexe gerechten in de bars en restaurants dicht bij de zee. Zonnige terrassen zijn ook meer in trek dan de ruimten met airconditiong binnen.’ Er zijn mensen die van de boot stappen en hun schip niet uit het oog willen verliezen, dus willen ze op het terras zitten’, zegt Malcom, die werkt in een klein privérestaurant dat zich aan de nieuwe tijd heeft aangepast. ‘Geen rijst met bonen, deze mensen willen snel en veilig voedsel zoals wat fruit, kroketten, olijven of snacks met kaas’.

Bron
* Website 14ymedio, Marcelo Hernández, Havana, 20 augustus 2018

Link
* Havana Consulting Group, 17 januari 2018: The cruise market in the Caribbean: a second opportunity for the Cuban tourism industry

‘Het is hier geen Dubai’ (deel 2)

Met de bouw van het nieuwe hotel wordt in september begonnen. Het hotel verschijnt in het hart van de wijk Vedado, tegenover de bekende ijszaak Coppelia en het zal 42 etages tellen. Het vijf-sterren-hotel telt 565 kamers, is 154 meter hoog en wordt met 100% Cubaans kapitaal gefinancierd. De bouw begint in september en zal 2 ½ jaar duren. De buurtbewoners zijn verdeeld over de komst van de gigant.

De plek waar het hotel moet komen

Anderen, zoals Yovel, een jongeman die in een naburig privé-restaurant werkt en uren buiten doorbrengt om het restaurant te promoten, betonen zich enthousiast. ‘Een hotel van een dergelijke omvang kan ons helpen klanten te werven, want veel gasten zullen zeker eens in een paladar willen eten’, benadrukt hij. ‘Het gaat de zone levendiger maken en er zijn mensen die er over denken er te gaan werken, want er zal zeker veel personeel nodig zijn’, oppert hij. Desondanks verzekert de jongeman dat hij zelf geen interesse heeft: ‘veel werk en weinig geld, het hotel zal vijf sterren hebben, maar de salarissen zijn een en al ellende.’ Er wordt ook nergens gezegd dat ‘er voor goed winstgevend toerisme  een acceptabele bezettingsgraad dient te zijn’, (…) ‘Het is hier geen Dubai maar  we moeten er ons ook niet bij neerleggen dat we voor altijd een stad blijven die in de tijd is stil blijven staan. Dat zal de buitenlanders bevallen maar wij die hier wonen hebben behoefte aan visuele moderniteit, meer durf bij het bouwen en constructies, die ons een gevoel van trots geven’, benadrukt de jongeman.

Cuba wil in 2018 5 miljoen toeristen verwelkomen; in 2017 en 2016 waren dat er 4,7 en 4,5 miljoen. Dit jaar worden in heel het land 15 hotels geopend. In 2030 moet Cuba 100.000 kamers tellen. Nu telt het land 68.000 kamers en 366 hotels; de helft ervan heeft contracten gesloten met 20 verschillende buitenlandse hotelketens

Minder toeristen
In de eerste vier maanden van dit jaar nam het aantal toeristen in Cuba met 7% af vergeleken met dezelfde periode in 2017. Ondanks deze gegevens kondigen de autoriteiten aan dat ze voor eind mei twee miljoen reizigers uit het buitenland verwachten en dat het er eind 2018 meer dan 5 miljoen zullen zijn. Maar de hernieuwde spanning tussen Washington en Havanna heeft de toeloop van Amerikaanse toeristen doen afnemen, de meest appetijtelijke en  dichtstbijzijnde markt waarop Cuba kan rekenen. ‘Het is een lastige kwestie en als ze hier bij ons een hotel met zoveel kamers gaan bouwen zal het nog lastiger worden,’ vindt Georgina, Yoyi, eigenares van een bed&breakfast met vier kamers op nauwelijks vijftig meter van de mierenhoop. ‘De concurrentie is erg oneerlijk want als de staat een hotel van dat formaat bouwt, kan dat gevolgen hebben voor de vele kamerverhuurders in de wijk en het kan hen inkomsten schelen,’ voorspelt ze. Niettemin denkt ze dat ‘de particuliere verhuurders altijd een persoonlijkere en vriendelijkere service kunnen bieden, en bovendien  staat het veel toeristen niet aan  in zo’n grote doos te moeten zitten’, zegt ze meesmuilend. De ondernemers van de wijk voelen de lange schaduw van het hoogste hotel van Havana al. Ook al vertrouwen velen, zoals Yoyi, erop dat ‘het nooit afgebouwd zal worden omdat hier niet genoeg materiaal is en ook niet de discipline om zoiets te doen.’

Het eerste vijfsterrenhotel was Gran Hotel Manzana Kempinski, ook 100% Cubaans kapitaal en eigendom van Almest en de Asociación Económica Internacional Unión de Construcciónes Militares (UCM)-Bouygues, beiden bezit van de Cubaanse strijdkrachten. Op de foto het zwembad op het dak van het hotel.

Toekomstig Havana
Er is nog niet begonnen met het leggen van de fundering van het gebouw dat het hoogste punt van de contouren van de stad zal markeren en de polemiek waart al om de bouw rond. Zoals in bijna elk onderwerp in de huidige Cubaanse realiteit zijn er geen nuances bij het evalueren van het nieuwe onroerend goed: ‘Het is afschuwelijk’, oordeelt Yoyi. En Yosvel nuanceert: ‘Het is het begin van het toekomstig Havana.’

Bron
* Website 14ymedio, Marcelo Hernández in Havana, 30 april 2018

Linken
* 14ymedio maakte een YouTube-video over de bouw van gigantische hotels in Havana
* YouTube Promofilm Hotel Prado/Malecón
* YouTube Promofilm Hotel Manzana Kempinski

‘Het is hier geen Dubai’ (deel 1)

‘Het is hier geen Dubai’, zeggen de buurtbewoners van de wijk waar het toekomstige hoogste hotel in Havana is gepland. In de indrukwekkende mierenhoop midden in de wijk Vedado wil de staat een nieuw hotel bouwen van 42 meter hoog. De mening van de bewoners daar is verdeeld. Sommigen wijzen het project af en er zijn er die achter het project staan.

Model van het nog te bouwen hotel. Het wordt 154 meter hoog, hoger dan hotel Habana Libre of het beeld van José Martí op het Plein van de Revolutie dat 141,95 meter hoog is.

Ondanks het feit dat over El Hueco / Het Gat dat midden in Vedado ligt bij de Straten 25 en K, weinig bekend is, is het al dagen lang het belangrijkste gespreksonderwerp. De staatsmedia verkondigen dat op deze immens lege plek het hoogste hotel van Havana gaat verrijzen, een betonnen kolos waarover sommigen zich zorgen beginnen te maken terwijl het anderen weer in vervoering brengt. Ramón woont al bijna twintig jaar als beheerder van een parkeerplaats op enkele meters van de plek waar de onroerendgoedonderneming Almest, onderdeel van het leger, de toren van 42 meter met 565 kamers gaat bouwen. ‘De mensen hier hebben veel vragen’, zegt hij, terwijl hij zich herinnert als kind in ‘die afgrond daar beneden’ te hebben gespeeld. Als vuilnisbelt en onderkomen van zwerfkatten heeft het terrein praktisch leeg gestaan terwijl de groeiende Cubaanse hoofdstad uitgroeide tot een stad waar meer dan 2 miljoen mensen wonen. Het verwaarlozen van Het Gat is ‘zijn lot en ondergang’ geweest, oordeelt Ramón die het project met lede ogen aanziet. Vanaf Straat 23 is het gat nauwelijks te onderscheiden tussen de drukte van de hoofdverkeersader van Havana en de bomen die bij de op ieder uur van de dag altijd volle bushalte staan. ‘Ik hoopte ooit dat er een mooi park zou worden gemaakt, met trappen en een recreatiegebied, want daar ontbreekt het in dit gedeelte van de stad aan. Maar die verticale kolos is iets waar we het minst behoefte aan hebben’, verzekert hij.. ‘Wat ik ervan gezien heb, hoe het gaat worden is vreselijk’, benadrukt hij.

El Hueco

Stijl Manhattan
Een maquette, afgedrukt in de nationale pers, laat een lange slanke structuur zien, helemaal in de stijl van Manhattan. Met een donkere en sobere voorgevel zal ‘het monster’, zoals bewoners van de zone het al gedoopt hebben, ook een benedenverdieping hebben voor horeca en een zwembad waar de gasten kunnen genieten terwijl ze over Havana uitkijken. De andere gebouwen in het landschap, zoals Hotel Nacional  en het bekroonde Focsa-gebouw, staan in sterk contrast met het toekomstige onroerend goed door hun balkons en ruime terrassen, hun heldere kleuren en een open ruimte naar zee met het strand van de meest dynamische zone van de stad. Het onroerend goed dat in de planning in 2022 klaar moet zijn zal in hoogte het nabije gelegen hotel Habana Libre overtreffen en het zal ook boven de toren op het Plein van de Revolutie uitstijgen, het hoogste gebouw van de stad. Maar noch de hoogte noch de vijf sterren die het gebouw zal krijgen, lijken de meest nabije bewoners en architecten te overtuigen.

Architect
‘De afgebeelde maquette lijkt op een schoenendoos’, zegt Amanda Corrales spottend, een jonge afgestudeerde architect die met enkele vrienden een klein privé-kantoor runt om als zzp’er zaken te renoveren. ‘De tijd van de wolkenkrabbers is voorbij, maar we komen  voor alles te laat en gaan nu naar dat soort verticale constructies die de hele harmonie verstoren’, voegt ze er aan toe. ‘Havana is, meer door de economische crisis dan door beslissingen van de overheid nauwelijks de hoogte in gegaan en bleef zo een erg veel voorkomend fenomeen uit de hoofdsteden van Latijns-Amerika  bespaard, namelijk de overvloed aan grote gebouwen. Nu we zover zijn is het niet nodig esthetische vergissingen van een dergelijk formaat te begaan’. (…) ‘Een gebouw van die hoogte is een kleine stad en alles moet functioneren als het raderwerk van een uurwerk. Het is erg kwetsbaar voor problemen als gebreken in de watervoorziening, stroomuitval en zelfs orkanen’, benadrukt ze. ‘Zoiets onderhouden gaat een smak geld kosten en de vraag is of de groei van het toerisme een onroerend goed  van die omvang rendabel gaat maken.’

Vijf sterren: Gran Hotel Manzana Kempinski, gebouwd met arbeiders uit India

De jonge professional is ‘geërgerd’ want ‘met  zoveel goede architecten in dit land is er nergens gepubliceerd  wie er met het project van het hotel belast was.’ Corrales denkt dat een gebouw van zo’n belang, gezien de plek waar het zal worden neergezet, deel had moeten uitmaken van een wedstrijd om het beste ontwerp te kunnen kiezen’. Zoals echter ieder ander werk van het machtige militaire conglomeraat is de kolos aan Straat 25 met grote geheimzinnigheid omgeven. De namen van de betrokken architecten zijn niet openbaar gemaakt en bij de professionals van het beroepsgilde bestaat twijfel of het wel Cubanen kunnen zijn. ‘Hebben ze geen arbeiders uit India naar hier gebracht om hotel Manzana Kempinkski af te bouwen?’, vraagt Corrales zich af. ‘Zal het ons nog verrassen als de architecten hier ook niet vandaan komen?’

Bron
* Website 14ymedio, Marcelo Hernández in Havana, 30 april 2018

Linken
*  14ymedio maakte een YouTube-video over de bouw van gigantische hotels in Havana
* YouTube Promofilm Hotel Prado/Malecón
* YouTube Promofilm Hotel Manzana Kempinski

Zeven procent minder Amerikaanse toeristen naar Cuba

In het eerste trimester van 2018 is het aantal bezoekende Amerikaanse toeristen aan Cuba met 7% gedaald in vergelijking met het eerste trimester een jaar eerder, aldus het Ministerie van Toerisme. De autoriteiten in de sector blijven vasthouden aan de prognose van 5 miljoen te verwachten toeristen voor dit jaar.

De belangrijkste factoren voor de daling zijn de effecten van de orkaan Irma en het beleid van de regering Trump. De president raadde Amerikanen bezoeken aan Cuba af en maakte toeristisch bezoek aan Cuba gecompliceerder. De orkaan Irma heeft in september vorig jaar vooral veel schade veroorzaakt in het midden van het land en de kuststreken, die druk door toeristen bezocht worden. Het toerisme vanuit de VS naar Cuba was toegenomen nadat de voormalige Amerikaanse president Obama in 2014 toenadering zocht tot Cuba en het toerismebeleid soepeler werd.

Ranglijst
Canada blijft de grootste leverancier van toeristen, gevolgd door Cubanen die in het buitenland verblijven; de laatste groep groeide met 21%.  Amerikaanse bezoekers staan met 1,52 miljoen personen in het eerste trimester van 2018 op de derde plaats. Daarna volgen Frankrijk, Engeland, Italië, Spanje en Duitsland. In 2017 bezochten 4,7 miljoen toeristen het eiland, een stijging van 16,2%. Het toerisme is een van de belangrijkste bronnen van inkomsten voor Cuba en een van de weinige sectoren in de Cubaanse economie die succesvol kan worden genoemd.

Bron
* Persbureau Reuters en de website 14ymedio

Bloemen- en speelgoedwinkels verboden terrein voor VS- toeristen

In de wijk Oud-Havana is de poppenwinkel Muñecos de Leyenda gevestigd, geïnspireerd door Noorse sprookjes, oorspronkelijke indianenfiguren met wigwams, eigentijdse modepoppen en een versie van een in het goud geklede santeriagod Ochún. Deze winkels behoren tot de 180 Cubaanse zaken die volgens de VS verbonden zijn met het Cubaans leger en daarom verboden terrein voor Amerikaanse toeristen. De lijst werd in november 2017 door president Trump gepubliceerd en moet voorkomen dat toeristendollars naar ondernemingen vloeien, die gecontroleerd worden door Cubaanse militairen. De Cubanen ontkennen echter de band van deze keten van toerismewinkels met het economisch conglomeraat van het leger GAESA (Grupo de Administración Empresarial) en wijzen erop dat deze zaken onder het Bureau voor de Historie van de Stad Havana vallen.

Deze bloemenzaak in Oud-Havana staat op de lijst van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken onder de oude naam Florería Jardín Wagner en is verboden terrein voor Amerikaanse toeristen

Dat was tot voor kort juist. De lijst van het VS-ministerie bevat alle toersitenwinkels, restaurants en hotels die vielen onder de verantwoordelijkheid van Habaguanex, een onderneming die tot voor kort toebehoorde aan het Kantoor voor de Historie van de Stad Havana. Met de opbrengsten werden restauratieprojecten en sociale projecten gefinancierd in de wijk. In 2016 werd Habaguanex geannexeerd door GAESA en alle hotels en restaurants werden onderdeel van de Gaviotgroep, eigendom van de militairen. Habaguanex, GAESA en Gaviota staan op de lijst van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Orlando Ramos Blanco, directeur van het Bureau voor Toerisme San Cristobal  zegt echter dat de winkels niet op die lijst thuishoren.

Een jongen passeert de poppenwinkel Muñecos de Leyenda in Oud-Havana

Zij vallen, aldus Ramos nog steeds onder het Bureau voor de Historie van de Stad Havana, geleid door de historicus Eusebio Leal. San Cristobal is de toerismeagent voor het Bureau voor de Historie van de Stad Havana, dat duurzaam en cultureel toerisme in Havana en nog 9 Cubaanse steden aanbiedt. Volgens Ramos is er sprake van een gebrek aan informatie en hij benadrukt dat de winkeltjes nog steeds vallen onder het Bureau voor de Historie voor de Stad Havana. Een woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de lijst periodiek zal worden bezien en aangevuld met relevante informatie. Sinds november is de lijst niet gewijzigd.

Overname hotels door Gaviota
De vlag van de toeristenketen Gaviota wappert aan de gevel van Hotel Ambos Mundos waar Ernest Hemingway in de dertiger jaren pleegde te schrijven. Het hotel Ambos Mundos behoorde met nog een 24-tal andere hotels zoals Palacio del Marqués de San Felipe en Santiago de Bejucal en Hotel Conde de Villanueva tot de Habaguanexgroep en zijn nu in handen van de militairen.

Hotel Ambos Mundos met de vlag van Gaviota

Personeel van Ambos Mundos zegt sinds november vorig jaar geen Amerikaanse groepen meer in huis te hebben gehad maar wel ‘Fransen, Russen, Canadezen en Zweedse bezoekers.’

Naamsverandering
Deze speelgoedwinkel en andere zaken in Oud-Havana blijven op de zwarte lijst staan, ook al worden ze sinds kort Tiendas del Patrimonio of erfgoedwinkels genoemd behorende bij Bureau voor de Historie van de Stad Havana. De mensen die er werken spreken van ‘dwaasheid’. Een medewerker van de poppenwinkel Muñecos de Leyenda constateert dat de meeste kopers van de prijzige poppen ‘made in China’ nu uit Cuba zelf komen. Men denkt aan een naamsverandering. Bij de bloemenzaak Florería Jardín Wagner gebeurde dit al. De winkel heet nu Floreria Rosa Blanca, een verwijzing naar een dichtregel van de patriot José Marti Cultivar una Rosa Blanca / Een witte roos kweken.

Steun kleine ondernemers

Een groep Canadese toeristen in de lobby van het Hotel Palacio del Marqués de San Felipe y Santiago de Bejucal. Amerikanen kunnen hier niet logeren.

De maatregelen van president Trump moeten niet alleen vorrkomen dat dollars naar Cubaanse bedrijven in handen van militairen vloeien. Ook moeten Amerikanen en Amerikaanse bedrijven gestimuleerd worden economische banden aan te gaan met kleine particuliere bedrijven. Maar deze kleine ondernemers klagen ook over het verloop van hun zaken met 40 tot 50% sinds de maatregelen van Trump werden ingevoerd. ‘Als je de gemiddelde Cubanen vooruit wil helpen, moet je zaken opengooien,’ zegt de hoofdstedelijke kunstenaar Luis Puerto. Hij zag als kleine zelfstandige zijn zaken teruglopen. Vorig jaar bezochten nog 1,7 miljoen Amerikaanse toeristen maar vorig jaar winter is dat teruggelopen. ‘Ik ben afhankelijk van bezoekers,’ zegt Puerte. ‘ Vorig jaar en het jaar daarvoor liep het goed maar nu wordt het moeilijker.’

Bron
* Miami Herald, Mimi Whitefield, 26 februari 2018
Linken
* Lees ook op deze Cubaweblog: Cubaanse militairen nemen historische binnenstad in bezit, deel 1 en deel 2., 24 en 25 augustus 2016.

Camperreizen, een drama?

Ons commentaar op de actualiteit
Een lezer van CubaTips reageerde op ons bericht van vorige week over camperreizen van Travelhome op Cuba. Hij heeft er niet veel vertrouwen in. Twintig jaar geleden reisde hij met Vacansoleil om ter plaatse kennis te maken met ….camperreizen.

Citaat:
‘Met enkele collega’s ben ik van Havana naar Santiago gereden met zo’n apparaat.’ Hij kan niet anders dan concluderen dat het een drama was: ‘niet zo zeer voor ons als wel voor de kampeerwagens, die te hoog waren voor de tunnel in Havana’. (…) ‘Campings vind je niet op Cuba, dus je staat op parkeerplaatsen van hotels. Niet echt gezellig.’

Ervaringen?
Het zal niet de eerste keer zijn dat een veelbelovend project in Cuba wordt gestart en door allerlei aanloopmoeilijkheden en tegenwerking volkomen verzandt. De bureaucratie speelt daarbij een belangrijke rol. De Nederlandse ambassadeur in Cuba, Alexandra Valkenburg, waarschuwde daar kortgeleden nog voor. Travelhome biedt vanaf deze maand de campervakanties aan. Binnenkort weten we meer als de eerste Nederlandse toeristen ervaringen hebben opgedaan met de campervakanties. De redactie van CubaTips is er nieuwsgierig naar en hoort er graag meer over.

Aldus het commentaar van de redactie in de nieuwsbrief CubaTips die vandaag verschijnt.

Volledige inhoudsopgave nieuwsbrief van vandaag.

1. Camperreizen, een drama?
2. Prijs varkensvlees schiet omhoog
3. Herdenking ontmoeting paus en patriarch
4. Cartoon: Redding uit Rusland of China?
5. Jaarboek Human Rights Watch 2018
6. Urgent Action voor Eduardo Cardet
7. Vijf voedingstips voor de liefhebbers
8. Drie ‘Helden van de Revolutie’ ontbreken op kandidatenlijst parlement
9. Culturele Agenda
10. Het laatste nieuws

Gratis abonnement
Wilt u ook alle nieuwe nummers van de wekelijkse CubaTips vanaf nu in uw mailbox ontvangen? Geef u hier op voor een gratis abonnement! Uw e-mail-adres is voldoende!

Ruim 1.100 abonnees gingen u voor. Zij ontvangen elke zondagochtend rond 12.00 uur de CubaTips en missen zo geen enkel nieuws.

Cuba verwacht 5 miljoen toeristen in 2018

Cuba hoopt in 2018 5 miljoen toeristen te ontvangen. Dat zou een nieuw record betekenen voor de toeristensector in Cuba die veranderd is in de meest dynamische sector van het land. Dat meldt Manuel Marrero, Minister van Toerisme, die ook ‘grote investeringen’ in deze sector aankondigde. Cuba heeft tot 2030 toekomstplannen ontwikkeld die o.a. de bouw van 224 nieuwe hotels beslaan en de uitbreiding van nog eens 32 reeds bestaande hotels, zoals die van Meliá Habana.

De plannen behelzen ook de uitbreiding van het aantal woningen om te overnachten tot 103.000 woningen; nu telt Cuba 68.000 van dergelijke appartementen. Daar moeten de casas particulares / kamers bij particulieren  (21.000) bijgeteld worden.

Bezoekersaantallen VS
In 2017 ontving Cuba 4,7 miljoen toeristen, een stijging van 16,5% vergeleken met 2016. De stijging hing nauw samen met het herstel (anderhalf jaar geleden) van de diplomatieke relaties tussen Cuba en de VS; die groei wordt nu bedreigd door de confrontatiepolitiek van Washington tegenover Cuba en de aanscherping van de reismogelijkheden in juni jl. door president Trump. Volgens officiële Cubaanse cijfers bezochten tussen januari en november 2017 579.288 personen uit de VS Cuba, een stijging van 248,7% vergeleken met 2016.

Taxi in Viñales

Investeringsportefeuille
Het Cubaanse Ministerie van Toerisme zet haar zoektocht naar buitenlandse investeringen echter voort. In november werd een geactualiseerde investeringsportefeuille gepresenteerd met 152 nieuwe toeristische projecten o.a. recreatieparken, watersportprojecten en golfterreinen. Cuba kent al golfparken (in aanbouw) die verbonden zijn aan luxe onroerend goedprojecten in Varadero en de oostelijke provincie Holguín. Voor Viñales, de prachtige vallei 175 kilometer van Havana, heeft het ministerie hotel Central de Viñales gepland. Voor Trinidad, een koloniale stad 315 kilometer verwijderd van Havana en een toeristische trekpleister, wordt Hotel Gran Meliá gepland. AL deze plannen dienen in mei aanstaande in uitvoering zijn omdat dan de grote toeristenbeurs Feria Internacional de Turismo FITCuba 2018 wordt gehouden, ditmaal niet in Havana maar in het paradijselijke Cayo Santa María, in het noorden van de provincie Villa Clara.

Bron
* Persbureau Prensa Latina

Link
* Website internationale beurs 2018 voor toerisme, FITCuba 2018.

Cuba: duurste paspoort ter wereld

Alexis denkt er al langer over om vanuit Madrid het vliegtuig te pakken naar Havana. Hij woont al 20 jaar in Europa en zou zijn geboorteland graag nog eens willen bezoeken, maar ‘de belangrijkste pagina uit zijn groene boekje’ is vier maanden geleden verlopen. En dat is een kostenpost waar hij geen rekening mee heeft gehouden. Het verhaal van Alexis, ook een Spaans staatsburger, staat niet op zichzelf. De website El Toque concludeert dat het Cubaanse paspoort tot de duurste ter wereld behoort.

Alexis kan met zijn dubbele nationaliteit bijna elk land binnenkomen behalve zijn geboorteland. Om Cuba binnen te komen moet hij om de zes jaar 180 euro betalen voor een paspoort dat hij nauwelijks gebruikt. Voordat het verloopt, moet het ook nog enkele malen verlengd worden. Hij krijgt daarvoor een stempel in zijn paspoort dat alleen op het eiland bestaat. Het lijkt erop dat dit stempel alleen is vereist om vreemde valuta van de bezoeker af te troggelen. De meeste bezoekers vinden dit willekeurig en overdreven. Vergeleken met de prijs van een Spaans paspoort, namelijk 27 euro en geldig voor 10 jaar, is het Cubaanse nationale document niet goedkoop. Maar als Alexis had besloten om zijn leven dichterbij te leiden bijvoorbeeld in Miami, zouden de kosten van het proces bijna drie keer zo hoog zijn. Voor de meer dan één miljoen Cubanen die in de Verenigde Staten wonen, worden de kosten inclusief de verlengingen geschat op 670 dollar. En als die emigrant een gezin heeft, moet dat bedrag met twee, drie… of vier worden vermenigvuldigd. Als Alexis of elke andere Cubaan die buiten Cuba woont, zou besluiten om de procedure van een paspoortaanvrage en verlengingen in Cuba te laten plaatsvinden, zou de prijs niet anders zijn.

Het duurste ter wereld

Chili duurder
Er zullen veel Cubanen zijn die niet in staat zijn dit bedrag op te brengen en daardoor niet naar hun land kunnen terugkeren, ook al is het voor een bezoek. De omschrijving ‘het duurste paspoort ter wereld’, dat we telkens weer horen als het gaat om Cuba’s paspoort, is absoluut waar. In Latijns-Amerika zijn er paspoorten met vergelijkbare prijzen, zoals in het geval van Colombia (95 dollar) en Chili (129 dollar) maar nergens bestaan die tussentijdse verlengingen waar ook geld voor wordt gevraagd. Een Cubaan betaalt meer dan een Chileen of een andere Latijns-Amerikaan, want het gemiddelde in de regio is 56 dollar en als je kijkt naar het minimumloon van een werknemer uit elk land (in Cuba 12 dollar per maand), is het Cubaanse document ongetwijfeld het duurste. Een paspoort voor Cubanen is getalsmatig net zo duur als voor een Japanner, met dit verschil dat, zoals te verwachten valt, het genereren van een dollar voor Japanners niet zo moeilijk is als voor een Cubaan in Manzanillo of Baracoa. Volgens de website GoEuro is het paspoort van Turkije met 238 dollar het duurste paspoort ter wereld. Hoe valt echter uit te leggen dat hetzelfde Cubaanse document een bepaalde waarde heeft in Cuba, een andere in Europa en weer een andere waarde in de rest van de wereld. En in de VS met de grootste immigrantengemeenschap, zelfs het duurst is?

De prijs van een paspoort in andere landen in dollars

Cubanen in Cuba
De kosten zijn niet alleen buitensporig hoog voor emigranten. Toen in 2013 de Cubanen in Cuba zonder uitreisvergunning mochten reizen, werd de prijs van 55 tot 100 CUC verhoogd. De prijs is voor alle bewoners gelijk, ongeacht leeftijd. In Cuba is het niet hetzelfde als in Venezuela, waar vrouwen ouder dan 55 jaar, mannen ouder dan 60 jaar en minderjarigen gratis een paspoort kunnen krijgen. Terwijl een Turkse burger met een minimumloon iets meer dan 200 uur moet werken om zijn paspoort te betalen, moet een Cubaanse werknemer – die volgens officiële statistieken een gemiddeld salaris ontvangt van 740 peso’ s of 29,6 dollar – daar bijna 4 maanden voor werken. Dat aantal uren stijgt als we het minimumsalaris als uitgangspunt nemen, namelijk 12 dollar per maand. Dat betekent dat om de benodigde 100 CUC’s samen te brengen, moet een inwoner van het eiland met een minimuminkomen 2.860 uur of 15 maanden werken, zodat elke cent van zijn inkomen wordt gespaard om te kunnen reizen naar landen die geen visum nodig hebben: Palestijnse Gebieden, Qatar, Rusland, Guyana, Maleisië……

Meer
De recente wijzigingen van de emigratievoorschriften wijzen er op dat de Cubaanse autoriteiten de relatie met de diaspora willen verbeteren. Zo zullen de zogeheten habilitación of tussentijds stempel verdwijnen waardoor de kosten enigszins lager worden. Maar er zijn verdergaande veranderingen nodig om de globale kosten voor deze procedure te verlagen. Want nu ‘verliest het land veel meer dan het verdient’, aldus de econoom Jesús Arboleya. Dan verliest het Alexis bijvoorbeeld, en zoveel anderen als hij.

Bron
* El Toque, Iván del Toro en Claudia Padrón Cueto, 17 november 2017