Dient Cuba’s Marielproject Staat of Cubanen?

Ana Teresa Igarza, directeur-generaal van het vrijhavenproject ZEDM in Mariel, kondigde kortgeleden aan dat werknemers in deze container- en vrijhaven hun salaris krijgen uitbetaald in een speciale wisselkoers. Werknemers met een contract krijgen 80% van het salaris uitbetaald dat door het Cubaanse arbeidsbureau en de investeerders in convertibele peso’s (het equivalent van de Amerikaanse dollar) wordt afgesproken. Zij krijgen dat salaris echter uitbetaald in gewone Cubaans peso’s (CUP) tegen een speciale wisselkoers; voor 1 Convertible Peso (CUC) krijgt de werknemer 10 gewone peso’s of CUP’s . Ana Teresa spreekt van stimulerende maatregelen zowel voor ‘de investeerder als de werknemers’.

Noot
De Cubaanse peso is de munteenheid van Cuba. De officiële afkorting van de munt is CUP. Naast de Cubaanse peso wordt ook de convertible peso gehanteerd. De Cubaanse peso wordt gehanteerd door de lokale bevolking van Cuba, de convertible peso is in het leven geroepen voor toeristen maar veel dagelijkse producten zijn tegenwoordig ook voor Cubanen enkel in convertibele peso’s verkrijgbaar. De laatste wordt afgekort met CUC en deze is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. De verhouding Cubaanse peso tot de convertible peso is ruwweg 1 staat tot 24. Voor werknemers is nu een speciale wisselkoers ingevoerd namelijk 1 CUC tot 10 nationale peso’s.

Pedro Campos, woordvoerder van een kritische Cubaanse groepering voor participatiesocialisme spreekt van de ‘ontmaskering’ van het Marielproject. Hij geeft ook een voorbeeld. De arbeidsbemiddelaar van de Staat komt een salaris overeen van 1.000 CUC (of het equivalent in Amerikaanse dollars) met de buitenlandse investeerder. Dit bureau steekt 1.000 CUC (of het equivalent in Amerikaanse dollars) in eigen zak en betaalt de Cubaanse werknemers in CUP’s, tachtig procent van het overeengekomen bedrag, maar wel tegen het speciale tarief van 10 nationale peso’s voor 1 CUC.

63% naar Cubaanse Staat
Op deze manier zal de Cubaanse werknemer 10 peso’s voor elke CUC ontvangen, dat wil zeggen dat hij 10 maal 800, dat is 8.000 Cubaanse peso’s in handen krijgt. Als de werknemer het terrein van de ZEDM verlaat om inkopen te doen in de winkels met harde valuta (CUC’s), geleid door het Cubaans militair zakencomplex, moet hij zich wenden tot de lokale wisselkantoren waar hij CUC’s kan kopen tegen de normaal geldende wisselkoers namelijk van 24 staat tot 1. Zo is de waarde van zijn 8.000 Cubaanse peso’s inmiddels gedaald tot 320 CUC. Dat betekent dat van de 1.000 CUC die de investeerder betaalt voor salarissen, feitelijk slecht 32% bij de Cubaanse werknemer terecht komt. Bovendien moet de Cubaanse werknemer nog 5% bijdragen voor sociale zekerheid; dan komt van de oorspronkelijke 1.000 CUC slechts 27% bij de werknemers terechtkomt.

Containerhaven van Mariel

Masker af
Campos concludeert dat 63% van de 1.000 CUC terechtkomt bij ‘de staat die achter overleunt en geen vuile handen maakt’ en die slechts als ‘bemiddelaar’ tussen ‘de investeerder c.q. buitenlandse kapitalist en de Cubaanse werknemers optreedt.’ Hij noemt het ‘een waarlijk knappe manoeuvre, maar deze kan niet de dubbele uitbuiting verbergen waar Cubaanse werknemers zich aan moeten ontwerpen.’ Campos concludeert dat het project een alliantie is tussen het staatskapitalisme in Cuba en het internationaal kapitalisme. Mariel heeft zijn ‘progressieve masker’ afgezet en toont nu zijn ware aarde, namelijk als afperser van de inkomens van Cubaanse werknemers. En hij voegt er aan toe dat de Staat de werknemers in de steek laat en hen de wetten onthoudt die hem kunnen beschermen tegen deze ondernemers. ‘De voordelen van het megaproject Mariel voor de Cubaanse werkende klasse worden steeds duidelijker!’

Link
* Het volledige artikel van Pedro Campos van 18 april 2014 op de website Havana Times (Engelstalig)
* Veel teksten van Pedro Campos verschenen op de website Por un socialismo participativo y democrático (SPD) van Félix Sautié Mederos

Noot
* De Cubaanse peso is de munteenheid van Cuba. De officiële afkorting van de munt is CUP. Naast de Cubaanse peso wordt ook de convertible peso of CUC gehanteerd. De Cubaanse peso wordt gehanteerd door de lokale bevolking van Cuba, de convertible peso is in het leven geroepen voor toeristen maar veel dagelijkse producten zijn tegenwoordig ook voor Cubanen enkel in convertibele peso’s verkrijgbaar. De laatste wordt afgekort met CUC en deze is gekoppeld aan de Amerikaanse dollar. De verhouding Cubaanse peso tot de convertible peso is ruwweg 1 staat tot 24.