De journalist Jon Lee Anderson wil een boek schrijven over Fidel Castro. Hij schreef al eerder Che Guevara, een revolutionair leven (1997) of zoals hij zelf zegt: ‘Na de romanticus, de utopist, de staatsman. Nu de bewaker’. Hij sprak over zijn komende boek en over de verbetering van de relaties tussen Washington en Havana met de Spaanse krant El Pais. (31 januari 2015)
De schrijver en journalist Jon Lee Anderson
‘Waarom begon Raúl Castro de toenadering met de VS, die zijn broer niet wilde aangaan?’
Er is een andere fase aangebroken. Hij is geraakt door de dood van Chávez, die Cuba heeft gesteund, en iedere Cubaspecialist zag aankomen dat de normalisering van de relaties met de VS onvermijdelijk werd. Hoewel de twee landen al langer een dialoog voeren met een wat kleiner profiel, heeft de nieuwe dialoog grote gevolgen. En dat het nu gebeurt komt duidelijk vanwege een specifieke Noord-Amerikaanse situatie die samenvalt met de specifiek ontwikkeling in Cuba. Obama heeft gereageerd op de strijd die de Republikeinen begonnen tegen al zijn hervormingen, nadat hij de verkiezingen verloor. Sommige ervaren zijn initiatief als een enorme dreun midden in het gezicht van de Republikeinen. En hij kon dit doen omdat opiniepeilingen aangaven dat de Noord-Amerikanen toenadering steunen, in tegenstelling tot voorgaande periodes. Dit gecombineerd met een groter pragmatisme bij Raúl Castro, die vanaf begin 2010 hervormingen initieerde die op hun beurt ook een gebaar waren naar de V.S.
Waarin verschilt de macht van Raúl Castro met die van Fidel Castro?
In een opzicht zijn zij hetzelfde: de twee zijn de maximale politieke referentiepunten, zoiets als de zon in het zonnestelsel. Maar ze hebben een vreedzame overgang gerealiseerd en de rol van de familiedynastie is minder prominent geworden omdat Raúl heeft verklaard geen tweede termijn aan het roer te willen staan. Maar ze zijn ook verschillend. Fidel is El Lider Maximo uit de historie en Raúl heeft zich een halve eeuw geschikt in de schaduw van zijn broer. Bedenk dat deze man in 50 jaar nooit een interview gaf, behalve aan de Amerikaanse acteur Sean Penn in 2008.
Hoe gaan de verschillende Cubaanse generaties met elkaar om in de koepel van de macht in Cuba?
De Castro’s die nu aan de macht zijn, hebben te maken met een snel naderende vervaldatum. Dat heeft Raúl zelf onderstreept met zijn uitspraken over zijn terugtreden in de nabije toekomst. Men verwacht dat hij zal worden opgevolgd door de loyale huidige vicepresident Miguel Diaz-Canel, die uit de rangen van de partij komt en jong is. Hij is iemand die geboren werd tijdens de revolutie. Zijn generatie zijn de kinderen van de revolutie.
Boek van Jon Lee Anderson
Is het proces in Cuba vergelijkbaar met dat in andere landen?
Tot op zekere hoogte is een vergelijking mogelijk met de veranderingsprocessen in China en Vietnam, die zich hebben opengesteld voor de markt met handhaving van de hegemonie van de partij. Het is duidelijk dat democratisering en een meerpartijenstelsel, als dat al gaat ontstaan, slechts op langere termijn in deze landen zal plaatsvinden. Zoiets zie je ook in Iran waar het conservatieve presidentschap plaats maakte voor meer ‘open’ leiders, zoals Rohani, terwijl ondertussen de hoogste religieuze leider steeds minder betekent voor de nieuwe meerderheden van het land. Tegenwoordig kunnen Iraniërs gaan en staan, enkelen hebben een huis in Teheran en in de V.S. En in Los Angeles is een wijk die al Iranistan wordt genoemd. Tegenwoordig beheersen de orthodoxen niet langer het volledige speelveld, zoals voorheen. Het is een gematigder samenleving geworden. En zelfs onder de leiding van de eenheidspartij kan Cuba veranderen in een steeds meer genuanceerde en open samenleving.
Wat zijn de gemeenschappelijke doelen van de V.S. en Cuba?
Het gemeenschappelijk doel is het normaliseren van de relaties. Op een pragmatische manier met elkaar spreken zonder boosheid en geïdeologiseer. Beiden willen toegang tot elkaar hebben. Voor Cuba is de economie van de V.S. het belangrijkst. Je kunt de hele wereld bij je op bezoek krijgen, maar als je geen relatie hebt met je dichtst bijgelegen en meest welvarende buurman…. En bovendien is Cuba een land waar de meeste Noord-Amerikanen door gefascineerd worden.
Wat fascineert hen zo?
In de verbeelding van de V.S. is Cuba een romantische luchtbel, die is blijven steken in de tijd waarin blijkbaar alles goed was. Je had de mythe rond de Kennedy’s en die van Hemingway en Vietnam. Cuba verschilde ook toen de neergang van de Amerikaanse droom begon. En wanneer je nu Cuba bezoekt en je ziet bepaalde woonwijken uit de jaren vijftig, dan herinnert men zich weer die Amerikaanse droom. Je herinnert je de periode waarin onze ouders de dansstijlen uit Cuba beoefenden. Het is de geschiedenis van een jeugdromance die abrupt werd afgesneden, van een bitterzoete nostalgie van iets wat er was en er niet meer zal zijn. Het is de reden waarom Cubanen uit die tijd heen en weer reisden tussen hun geboorteland en de VS en omgekeerd. Ik ken jazzmuzikanten in Cuba van 80 jaar en ouder, die de jaren vijftig doorbrachten in de jazzclubs in New York. En dat hield plotseling op. Stel je je eens voor. En dat zijn nog maar de anekdotische aspecten. Het is allemaal een trauma geworden.
Bron
* El Pais, 31 januari 2015
CUBA 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.