Waarom zou ik emigreren?

Voor veel jongeren in Cuba is de vraag niet langer hoe ze hun land kunnen verlaten, maar waarom zou ik niet blijven. Dat schrijft Carlos M. Álvarez op een weblog van BBC Mundo. Carlos M. Álvarez was op 5 november aanwezig in Barcelona waar vier jonge Cubaanse ondernemers spraken over hun eigen bedrijf en de wijze waarop ze dat hadden opgebouwd, tegen de achtergrond van de positie van particuliere bedrijven op het eiland.

De ondernemende schoenmaker

Aanwezig waren Robin Pedraja van het succesvolle amusementsblad Vistar Magazine; Elio Héctor López of El Transportador van El Paquete Semanal / Het Wekelijks Pakket, een experiment waarbij wekelijks een terrabyte aan informatie en amusement wordt aangeboden via een USB-stick, Luis Manuel Suárez van Ciber Cuba, een portal met steeds meer bezoekers en Hiram Centelles van de website Revolico, de Cubaanse versie van Marktplaats. Zij vormen de voorhoede van het Cubaans ondernemerschap in de virtuele wereld en hebben enige voordeel bij de rest van de Cubaanse beginnende ondernemers omdat ze internationaal zichtbaar zijn. Rekeninghoudend met het feit dat internet in Cuba beperkt is kan men dan ook niet stellen dat deze ondernemers model kunnen staan voor allerlei soorten initiatieven in ons land op dit gebied. Maar ze hebben wel iets gemeen met de rest. Zij besloten namelijk in Cuba te blijven, een keus te maken en kiezen voor de verwerkelijking van hun persoonlijke dromen in Cuba. Tot voor kort betekende de keus om niet te emigreren dat je je wijdde aan een collectief en abstract project binnen de beperkte ruimte die de staat je bood. Maar die tijd lijkt voorbij.

Hiram Centelles is de oprichter van Revolico

Culinair experiment
Neem Marianela Pérez die vijf jaar geleden met haar man geluk zocht in de particuliere sector. Als eerbetoon aan de bekende chefkok Gilberto Smith – beter bekend als El Rey de la Langosta / De Keizer van de Kreeft; oom van haar man – , kozen zij voor de culinaire sector. ‘Wij begonnen met een restaurant en vervolgens openden we een pizzeria,’ zegt ze. ‘Het was succesvol en wij kregen een stabiele krantenkring. Toen besloten we in Cuba te blijven omdat de markt er nog maagdelijk is en er veel te doen is. Er was weinig concurrentie en daardoor een veilig succes. Maar dat is veranderd. Nu zijn er veel mensen die zeer goede zaakjes hebben opgezet.’ Sinds oktober 2010 toen de regering particulier ondernemerschap toestond, hebben een half miljoen Cubanen zich aangemeld als ‘eigen baas’ of ‘cuentapropia’ in zo’n 200 beroepen. Het populairst zijn de sectoren van vracht- en personenvervoer, de verhuur van woningen en kamers en de bereiding en verkoop van voedsel.

Yamina Vicente

Geduld loont
Yamina Vicente decoreert sinds drie jaar kamers en vertrekken voor feesten en partijen. Haar geval is een voorbeeld hoe haar dienstenaanbod steeds groeide vanwege de vraag. ‘Beetje bij beetje, hebben we een team van cuentapropistas gevormd,’ vertelt zij en nu bieden wij allerlei extra diensten aan zoals het maken van een feestvideo, een fotoreportage, auto’s, clowns, bloemen, goochelaars en buffetten’. Yamina is afgestudeerd van de Universiteit van Havana. Zij bleef nog enige tijd werken als docent aan haar faculteit, maar dat bleek op de lange duur niet mogelijk. Samen met haar zus, begon ze de zaak Decorazón. Iedereen is zich er erg goed van bewust dat een dergelijke keuze vroeger onmogelijk was. ‘Tien jaar geleden koesterden we slechts de wens dat de regering wat flexibeler zou optreden om de toekomst van het land te verbeteren. Maar gelukkig werden degenen die geduld hadden, vergast op een kleine verandering,’ aldus Marianela.

Verwachtingen
‘Wat zijn, behalve de economische onafhankelijkheid de andere verschillen die de particuliere sector aantrekkelijk maken? Volgens Yamina ‘groeien de mogelijkheden, worden ontwikkelingen gestimuleerd net als de creativiteit en het werk wordt stimulerend. Het succes hangt van jezelf af en dat gevoel was in Cuba verdwenen.’ De particuliere sector beslaat nu 4% van de bevolking en de voortdurende groei maakt dat de angsten uit de beginperiode vervangen worden door hoop. In het midden van de jaren negentig, ten tijde van de zogeheten Speciale Periode, gaf de overheid al toestemming tot het beginnen van eigen bedrijven, maar toen het land er weer bovenop geraakte, werden de meeste van die particuliere initiatieven weer de nek omgedraaid.

De fameuze paladar La Guarida

La Guarida, het befaamde restaurant in het centrum van Havana, moest tussen 1996 en 2009 genoegen nemen met 12 zitplaatsen. Pas enkele jaren geleden kon de capaciteit worden uitgebreid tot 50 stoelen. Het lijkt erop dat de uitbreiding tot 90 zitplaatsen niet weer een zelfde lijdensweg wordt. Yamina: ‘In het begin was er sprake van een terugval en werden veel vergunningen ingenomen, maar de overheid heeft nu ook veel geïnvesteerd in ruimte en faciliteiten. Wij rekenen erop dat het project kan worden uitgebreid, er ruimte komt voor meer soorten ondernemingen en dat personen gestimuleerd worden die nog niet besloten om zich aan te sluiten’. Maar ze erkent dat de omstandigheden nog niet optimaal zijn. Er is geen mogelijkheid om producten te betrekken van de groothandel, internetgebruik op grote schaal is onmogelijk en men kan geen goederen importeren als bedrijf omdat men niet al zodanig wordt erkend. Dat heeft weer gevolgen voor de prijzen, de public relations en het aanbod aan producten. Yamina: ‘Maar met deze onderneming, kan men de materiële genoegdoening combineren met de spirituele bevrediging op de plek waar je werd geboren, opgroeide en waar je zonder twijfel deel van uit maakt. Waarom……zou je dan nog emigreren?’

Bron
* Carlos M. Álvarez, website BBC Mundo. Alvarez is een Cubaanse journalist en werkt o.a. voor het magazine OnCuba.