Opmerkelijk bondgenootschap tussen Fidel Castro en Jorge Videla

Terwijl Cuba op internationale fora de dictatuur van Pinochet in Chili scherp veroordeelde, bleef Havana tegelijkertijd zwijgen over de misdaden begaan door de op 17 mei jl. overleden Argentijnse dictator Jorge Videla. Een van de redenen waren de sterke banden tussen Cuba en de toenmalige Sovjet-Unie. Het volgende artikel is afkomstig van de website Cubanet en werd in 2012 gepubliceerd door de website Infobae.

Jorge Rafael Videla

Fidel Castro zou een bondgenoot worden van de Argentijnse president Videla. Dat bleek tijdens internationale fora waar Cuba zich inspande om te voorkomen dat Jorge Videla veroordeeld zou worden vanwege de massieve schending van de mensenrechten in zijn land. Publiciste Claudia Peiró herinnert er aan hoe ten tijde van de harde onderdrukking, het Cubaanse bewind via zijn vertegenwoordiger in de VN, voorkwam dat de Mensenrechtencommissie van de VN Argentinië veroordeelde en voorkwam dat een onderzoekscommissie van de VN het land bezocht. Dit gebaar – aldus Peiró – werd beloond. Dictator Videla die in Argentinië zei te strijden tegen het ‘vaderlandsloze en atheïstische marxisme’, gaf zijn vertegenwoordiger bij de VN opdracht elke veroordeling van Havana tegen te houden. Toen Rusland in 1979 Afghanistan binnen viel en bezette en de Amerikanen een graanembargo afkondigden tegen het land, sprongen de Argentijnse militairen in de bres voor deze ‘goddeloze en marxistische’ macht.

Argentinië taboe
In de toespraken van Fidel Castro ging deze voortdurend in op dictaturen in Latijns-Amerika die grensden aan Argentinië. Chili, Uruguay, Paraguay, Peru, Bolivia en Brazilië werden met naam en toenaam genoemd, maar over Argentinië werd gezwegen. De medeplichtigheid van Cuba aan het zwijgen over de misdaden van deze dictatuur was, aldus Peiró, een gevolg van de afhankelijkheid van Cuba van de toenmalige Sovjet Unie.

Martin Guevara, neef van El ‘Che’ en de zoon van Che’s jongste broer Juan Martin

De publiciste van Infobae citeert Martín Guevara, een neef van Che Guevara, die vanaf zijn tiende met zijn familie in Havana woonde. Hij zegt de betrokkenheid van Fidel met Videla direct te hebben waargenomen want zo kon de Sovjet Unie aan de nodige tarwe uit Argentinië komen. Martin Guevara, zoon van Che’s jongste broer Juan Martin, heeft lang gewacht voor hij deze kritiek uitte. In 2010 publiceerde bij een artikel. ‘Vele jaren lang en uit loyaliteit aan mijn familie en misschien ook door een zeker indoctrinatie van links, deed ik afstand van mijn recht dit te vertellen,’ aldus Martin Guevara.

De verdwenen personen. Wij missen hen allemaal

Verdwijningen
De journalist Andrés Oppenheimer gaf uit de eerste hand een bewijs over deze samenwerking vanuit de Amerikaanse delegatie bij de Mensenrechtencommissie in Geneve. Hij stelt vast dat Cuba zich in 1980 en 1981 heftig verzette tegen een veroordeling van Argentinië toen president Carter daartoe een voorstel deed. Cuba vormde met anderen landen een blok om een motie van deze inhoud te blokkeren. ‘Patricia Derian was toen onder-secretaris van Mensenrechten in de regering Carter en die liet me weten ‘dat de Argentijnen en de Cubanen samenwerkten om een motie ter veroordeling van de militaire junta te blokkeren,’ aldus Oppenheimer. ‘Roberta Cohen, de assistente van Derian, nam persoonlijk deel aan de debatten in 1980 waarbij de VS zochten naar een mogelijkheid om de gedwongen verdwijningen in Argentinië expliciet te veroordelen. ‘Het waren zware onderhandelingen; de Russen en de Cubanen wilden niets ondernemen tegen Argentinië,’ aldus Cohen. ‘Uiteindelijk slaagden Cuba en Argentinië erin dat er een afgezwakte resolutie werd aangenomen waarin verdwijnigen in het algemeen werden veroordeeld zonder dat Argentinië werd genoemd.’

Mario Firmenich was een van de belangrijkste leiders van de gewapende beweging, de  Montoneros die als balling in Havana woonde. In 1990 kon hij naar Argentinie terugkeren omdat zijn straf werd kwijgescholden.

Angst voor precedent
Oppenheimer wijst erop dat behalve vanwege de voedselsteun van Argentinië aan de Sovjet Unie, Fidel Castro de militaire dictatuur ook steunde omdat hij vrees had voor een veroordeling voor schending van de mensenrechten door de VN. Argentinië zou een precedent kunnen vormen tegen Cuba. Op de derde plaatste steunde Argentinië Cuba op dat moment om een voorstel van de VS ten gunste van de Russiische dissident Andrei Sacharov te blokkeren. ‘Argentinië  vervierdubbelde in 1989 zijn graanverkopen aan Rusland voor een totaal van 8 miljoen ton tarwe bestemd voor de toen nog bestaande Sovjet Unie,’ licht Oppenheimer toe. Dat gebeurde allemaal terwijl Cuba tegelijkertijd onderdak verschafte aan leden van de gewapende beweging in Argentinië, de  Montoneros.

Ballingen huilden
Martín Guevara vertelt over de ontsteltenis die deze houding bij hem teweeg bracht, inclusief de uitreiking door Moskou van de Leninorde aan hoge Argentijnse militairen. Guevara: ‘Keer op keer hoorden de Argentijnse ballingen in Cuba hoe de belangrijkste leider, Fidel Castro Ruz, in zijn ellenlange toespraken nooit de fascistische en dictatoriale praktijken bekritiseerde van het Vaderland van iemand, die aldus Fidel, behoorde tot zijn beste vrienden en strijdmakkers, namelijk  Che Guevara.’ En alles voor ‘een handvol roebels,’ zegt hij. ‘Ik zag de tranen in de ogen van deze geharde mannen, militanten uit Argentijnse linkse groeperingen die toen in Cuba leefden.

Fidel Castro: ‘Hier zijn we, Videla. Je mocht je eens alleen gaan voelen’. (recente cartoon van Omar Santana)

Zij maakten mee hoe Cuba, in afwachting van een verklaring van de Mensenrechtencommissie van de VN, Fidel via zijn vertegenwoordigers en onder de dreiging van de Sovjet Unie, zweeg en historische medeplichtig werd aan deze schurkenstreek.’ Guevara twijfelt aan de vriendschap die tussen Fidel en Che zou hebben bestaan. ‘Toen hij moest zwijgen, las hij op het Plein van de Revolutie de afscheidsbrief van zijn vriend Guevara voor, die enkel in geval van Che’s overlijden had mogen worden voorgelezen. Toen hij moest spreken om revolutie te maken en eer te bewijzen aan zijn ex-vriend en zijn Vaderland, zweeg hij.’

Bron
* Dit artikel werd op 19 maart 2012 gepubliceerd op de website Infobae
Moises Asis reageerde op dit artikel: ‘Ik wist dit al 25 jaar. Toen ik destijds in Buenos Aires was, hoorde ik hoe een ex-communist me vertelde dat de Argentijnse communisten wanneer ze door de politie of anderen werden gearresteerd, de opdracht hadden hard te roepen dat ze lid waren van de Argentijnse Communistische Partij, dat hun aanhouding een vergissing was en dat de militairen hen dan uiteindelijk zouden vrijlaten. Dit verbaast me niet; denk aan het historische Molotov-Ribbentrop Pact dat Nazi-Duitsland en de Sovjet Unie destijds tekenden.’

Link
* De weblog van Martin Guevara. De neef van ‘Che’ schreef recent op 19 mei jl. nogmaals over de betrokkenheid van Fidel Castro bij de ‘fascistische misdaden’ van de Argentijnse junta.