Obama en zijn Cuba-huiswerk

De nieuwe relatie tussen Cuba en de VS is nog geen feit. Volgende maand beginnen de gesprekken tussen beide landen over het herstel van de diplomatieke betrekkingen en de benoeming van een ambassadeur. Volgens de website Politico is de strategie van het Witte Huis gericht op de vorming van een nieuw Cubabeleid, dat gesteund wordt door de zakenwereld, mensenrechtenorganisaties, wetgevers en Cubanen zelf. Op die manier wil Obama het anti-Castro blok in het Congres verslaan. President Raúl Castro heeft gisteren in een gesprek met persbureau AP laten weten ‘alle maatregelen van de VS te verwelkomen’.

Foto: Obama spreekt telefonisch met Castro
Obama’s aankondiging betekende een sterke wijziging van de Amerikaanse politiek tegenover Cuba. Kern is het herstel van de diplomatieke betrekkingen en daarvoor heeft de Minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, opdracht gekregen gesprekken met de Cubaanse autoriteiten te beginnen over normalisering en de opening van een ambassade in Havana. De beleidswijziging betekent ook een verdere versoepeling van de reisbeperkingen, vergroting van de mogelijkheden om deviezen over te maken, uitbreiding van commerciële transacties en export uit de VS en van sigaren voor persoonlijk gebruik. (zie noot 3 onderaan deze pagina) Ook wordt de status van Cuba als ‘sponsor van terrorisme’ herzien.

Obama en zijn topofficials hebben de afgelopen twee dagen al honderden telefoongesprekken gevoerd om steun te verwerven voor het nieuwe beleid met Cuba. Die aanpak bewijst dat het Witte Huis alles inzet in het gevecht met de anti-Castro lobby. Uit opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid van de Amerikanen voorstander is van herstel van de diplomatieke betrekkingen en een versoepeling van het tientallen jaren oude embargo. Maar de critici van het Castro-regime blijven een machtige groep op Capitol Hill, vooral onder de Republikeinen, die volgende maand de meerderheid hebben in het Congres. (zie ook: Obama libre: ‘Het is een slecht jaar voor Obama, maar de president sluit sterk af’)

Dwarsbomen Republikeinen
‘We hebben veel mensen nodig om dit werk te doen en het is zwaar werk,’ zegt een official van het Witte Huis, die de strategie uitlegt. De Republikeinen bedenken nu al plannen om de uitvoerende taken van de president te dwarsbomen bijvoorbeeld door fondsen te blokkeren die de opening van een ambassade in Havana moeten verhinderen en de benoeming van een ambassadeur voorkomen. Zij zullen weigeren in te stemmen met de opheffing van het embargo. Democraten in het Congres zijn gesprekken begonnen over minder vergaande wetgeving voor het geval de opheffing van het embargo in één keer een te vergaande stap blijkt, aldus een medewerker van een van de leiders van de Democraten in de Senaat.

Lleana Ros Lehtinen (tweede van links) , een van de geharnaste tegenstanders van toenadering tot Cuba en de Castro’s, tijdens de toespraak van Obama

Gesprekken
Obama sprak donderdag jl. zelf met senator Pat Leahy (Democraat) en senator Jeff Flake (Republikein) die nog kortgeleden in Cuba waren en die leidend zijn bij de discussie over de opheffing van het embargo. Vice-president Joe Biden, de stafchef van het Witte Huis Denis McDonough en kabinetssecretarissen hielden vergelijkbare gesprekken met wetsdeskundigen. Samantha Power, de VS-ambassadeur bij de VN, spreekt over deze kwestie met mensenrechtengroepen. Jeff DeLaurentis, die als hoofd van de huidige Amerikaanse missie in Havana de hoogste VS-diplomaat in de Cariben is, sprak woensdag met Cubanen. De onderministers van Handel, Financiën en Landbouw, hebben reisagenten, toerisme-experts, telecommunicatiefirma’s, bedrijven uit Silicon Valley en financiële instellingen uitgenodigd voor gesprekken.

Brede campagne
De Amerikaanse administratie voert na elke presidentiële bekendmaking een vergelijkbare operatie uit, maar de campagne achter de koerswijziging rond Cuba is veel breder en omvat de politieke staf van het Witte Huis, veiligheidsadviseurs tot en met vertegenwoordigers van de Amerikaanse zakenwereld en officials van het Ministerie van Justitie. Democraten verwachten niet dat Republikeinen het herstel van de diplomatiek betrekkingen zullen verhinderen, voor een deel omdat de infrastructuur en het personeel al aanwezig zijn in Havana. En beoogd ambassadeur DeLaurentis, die eigenlijk al functioneert als een soort ambassadeur, zou ook nog enige tijd als zaakgelastigde kunnen functioneren. Daarvoor is niet de toestemming van de Senaat nodig. (Zie ook Politico: The first Latino president?)

Argumenten
‘Denk niet dat we spreken over de landing van de eerste astronaut op de maan,’ zegt een official van de Obama-administratie. Het Witte Huis heeft de argumenten al gereed om de opvattingen van een van zijn belangrijkste critici te weerleggen. Het gaat om senator Marco Rubio (Florida) die zegt dat de benoeming van een ambassadeur de legitimiteit van de Castro-dictatuur versterkt en hij wil zo’n benoeming voorkomen. Woordvoerder Josh Earnest is niet gevoelig voor dit argument omdat Rubio destijds instemde met de benoeming van een ambassadeur in Peking. Destijds zei Rubio ter ondersteuning van zijn stemverklaring: ‘Onze ambassade, de Amerikaanse ambassade, moet binnen de Chinese gemeenschap beschouwd worden als een bondgenoot van hen die binnen China zich vrij willen uiten en vrij hun godsdienst belijden.’ Earnest citeerde de senator uit Florida en voegde er aan toe: ‘Wij denken volledig identiek over de nieuwe Amerikaanse ambassade in Cuba’. De woordvoerder van Rubio wilde niet reageren voor Politico.

Obama’s critici verwijten hem dat hij met zijn beleid de overlevingskansen van de dictator vergroot.

Niet geraadpleegd
De enige groep die niet geraadpleegd werd door Obama’s administratie is de U.S.-Cuba Democracy PAC, een groepering die een harde lijn voorstaat tegenover de regering van Cuba. (Zie ook Politico: The Democrats’ risky Cuba bet). Volgens Mauricio Claver-Carone, uitvoerend directeur van deze organisatie, wijst dit erop dat de autoriteiten ‘niet geïnteresseerd zijn in de opvatting van Cubaans-Amerikaanse wetgevers en elk ander in de Cubaans-Amerikaanse gemeenschap. De administratie concentreert zich op leden van het Congres zoals de Republikein Leahy en Jim McGovern (Democraat) die ‘de pagina kunnen omslaan en dan weer verder gaan met het volgende item,’ aldus Claver-Carone. ‘Voor de Cubaans-Amerikaanse leden en onze gezinnen gaat het om echte kwesties. Zij willen niet horen wat de gekozen vertegenwoordigers van deze mensen te zeggen hebben’.

Noot 1:
Gouverneur Chris Christie van New Jersey heeft president Obama gevraagd te bevorderen dat een vrouw die werd veroordeeld wegens het doden van een politie-agent in New Jersey en die in de jaren tachtig in Havana opdook, zal worden uitgeleverd aan de VS. De vrouw, Janne Chesimard, was leider van het Black Liberation Army en in 1973 veroordeeld wegens moord. Zij was de eerste vrouw op de lijst van ‘Meest gezochte terroristen’ van de FBI . Chesimard, die zich nu Assata Shakur noemt , ontsnapte in 1979 uit een gevangenis in New Jersey. Zie ook deze Cubaweblog van 8 juli 2013.

Noot 2 : 
Persbureau AP sprak gisteren met de Cubaanse president Raúl Castro en deze benadrukte dat hij ‘het hele pakket’ aan voorgestelde maatregelen om de banden tussen de Verenigde Staten en Cuba te herstellen, zal verwelkomen. Ook doet het land pogingen de private economie te versterken, zo meldt persbureau AP. Dat betekent onder meer dat de Amerikanen Cuba gaan helpen bij het verbeteren van de digitale infrastructuur en dat er mogelijk een opheffing komt van de exportlimiet voor private ondernemingen. ‘We verwelkomen de beslissing van president Obama om de grootste veranderingen door te voeren in de relatie met Cuba in 54 jaar,’ zei Castro volgens AP.

Noot 3
De ontdooide verhoudingen tussen Amerika en Cuba hebben ook gevolgen voor het bekendste product van dat eiland: de sigaar. Een gesprek met NPO-correspondent in Midden-Amerika, Edwin Timmer.