Ruil Amerikaanse voortvluchtige tegen spion van Cuba in voorbereiding

De VS en Cuba zouden in het geheim gesprekken voeren over een belangrijke op handen zijnde gevangenenruil. De Amerikaanse Ana Belén Montes, die een levenslange gevangenisstraf uitzit voor spionage voor Cuba zou worden uitgeruild tegen de voortvluchtige Joanne Chesimard, die sinds 1978 in Cuba verblijft. Zij is veroordeeld wegens het doden van een politieagent in New Yersey maar ontsnapte uit haar gevangenschap.

Assata Shakur of Joanne Chesimard

Een woordvoerder van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken noemde geen namen van mogelijk uit te wisselen personen maar benadrukte dat ‘de VS voortdurend naar manieren zoekt om voortvluchtigen in Cuba terug te doen keren.’ Afgelopen woensdag brachten Amerikaanse officials, o.a. van de FBI een bezoek aan Havana. NBC-News meldde vorige week dat Cubaanse diplomaten de zaak van Ana Belén Montes aan de orde hebben gesteld. Het bericht leidde bij Republikeinse leiders tot grote verontwaardiging. Marc Rubio noemde Montes een van ‘de meest meedogenloze Cubaanse spionnen zonder een greintje spijt, die ooit werd opgepakt en veroordeeld door de Amerikaanse justitie’. Rubio drong er bij president Obama op aan dit agendapunt van tafel te halen en duidelijk te maken ‘dat dit iets is dat nooit zal gebeuren’.

Zwart Bevrijdingsleger
Joanne Chesimard was destijds lid van het Zwarte Bevrijdingsleger. Zij ontsnapte in 1979 uit de gevangenis waar ze levenslang wegens moord uitzat. Chesimard en haar collega’s openden in 1973 het vuur op twee politie-agenten in New Yersey nadat ze waren aangehouden. Een agent werd gewond, de tweede werd doelbewust doodgeschoten. Vijf jaar na haar ontsnapping dook Chesimard in Cuba op, waar ze leeft onder de naam Assata Shakur. Voor haar aanhouding bood de Amerikaanse regering miljoen dollar.

Ana Bélen Montes

Spionage
Ana Belén Montes is de naam van de in 1957 in West-Duitsland geboren Cubaanse spionne, die diep doordrong in de geheimen van het Pentagon en tussen 1985 en 2001 opklom tot de belangrijkste Cuba-analiste van de Defense Intelligence Agency (DIA) in de VS. In 2001 volgde haar ontmaskering, arrestatie en veroordeling tot 25 jaar gevangenisstraf. Ana Belén Montes verklaarde tijdens de rechtzitting schuldig te zijn aan spionage voor de Cubaanse regering en verklaarde: ‘Ik beschouw de politiek van onze regering tegenover Cuba wreed en onrechtvaardig, verre van vriendschappelijk, en ik voelde me moreel verplicht het eiland te helpen zich te verdedigen tegen onze pogingen onze waarden en ons politiek systeem op te leggen.’ Zij werd veroordeeld tot 25 jaar gevangenisstraf en kan op 1 juli 2023 de gevangenis verlaten.

Linken
* De berichtgeving van NBC, 3 juni 2016: Cuba wants convictes spy released in US—prisoners swap
* De Cubaanse staatsmedia hebben tot nu toe gezwegen over de situatie van Ana Belén Montes en Joanne Chesimard. Enkel de website Kaos en la Red vermeldt een activiteit ( ‘Ana Belen Montes vs Assata Shakur’) binnen Cuba om uitlevering van Chesimard te voorkomen. Die steunactie wordt o.a. uitgevoerd door de journalist Manuel David Orrio, een voormalig medewerker van de Cubaanse geheime dienst. De enige pro-Castrowebsite in het Nederlands taalgebied, Cubanismo houdt zich verre van steunacties voor Chesimard.
* Deze Cubaweblog publiceerde 29 oktober 2015: Actie voor vrijlating Cubaanse spionne Ana Belen Montes.

 

Havana en Washington over Amerikaanse politieke vluchtelingen in Cuba

Washington en Havana spreken tijdens de onderhandelingen over een nieuwe dialoog ook over twee door de VS gezochte vluchtelingen, c.q. terroristen  die op dit moment in Cuba wonen. Volgens het Ministerie van Buitenlandse Zaken zou de regering van Raúl Castro daarmee hebben ingestemd. Een van de vluchtelingen is Joanne Chesimard, alias Assata Shakur, die ontsnapte uit een Amerikaanse gevangenis en vervolgens asiel kreeg aangeboden van Fidel Castro. Chesimard wordt beschuldigd van de moord in 1973 op een politieagent in New Yersey.

Joanne Chesimard was destijds lid van het Zwarte Bevrijdingsleger. Zij ontsnapte in 1979 uit de gevangenis waar ze levenslang wegens moord uitzat. Chesimard en haar collega’s openden in 1973 het vuur op twee politie-agenten nadat ze waren aangehouden. Een agent werd gewond, de tweede werd doelbewust doodgeschoten. Vijf jaar na haar ontsnapping dook Chesimard in Cuba op, waar ze leefde onder de naam Assata Shakur. Voor haar aanhouding biedt de Amerikaanse regering miljoen dollar. Ook zou de situatie van de Portoricaanse nationalist William Morales worden besproken, die gezocht wordt vanwege zijn deelname in 1975 aan bomaanslagen in New York. Vier personen werden daarbij gedood en 60 gewond. In 1977 volgde een dodelijke aanslag op een functionaris van Mobil Oil. Morales werd tot 99 jaar gevangenisstraf veroordeeld, ontvluchtte de VS en ging naar Mexico.

In 1999 werd William Morales in Havana gefotografeerd

Tot woede van president Reagan werd hij door de Mexicaanse autoriteiten aan Cuba overgeleverd. Volgens het Amerikaanse ministerie zou het gesprek over dit thema mogelijk zijn geworden omdat Cuba de dialoog over juridische kwesties met de VS heeft geaccepteerd en die gaat, aldus een functionaris ‘verder dan samenwerking op het gebied van routineuze delicten’. De Cubaanse onderhandelaar Josefina Vidal zei nog kortgeleden de terugzending van dergelijke politieke vluchtelingen naar de VS uit te sluiten.

Zwarte lijst
Vidal liet dinsdag weten dat ‘de regering erkentelijk is voor de juiste beslissing van de Amerikaanse president om Cuba te verwijderen van de lijst (van staten die het terrorisme bevorderen) en waarop het land nooit had mogen staan.’ Deskundigen zien in het besluit van president Obama een belangrijke stap naar de opening van ambassades in Havana en Washington. Esteban Morales, hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Havana, zegt: ‘Het is belangrijk omdat het de wens van Obama duidelijk maakt, verder te willen. Er zijn nu geen politieke obstakels meer. Wat overblijven zijn organisatorische en technische kwesties die kunnen worden opgelost,’ aldus Morales. Cuba verdwijnt pas over 45 dagen daadwerkelijk van deze zwarte lijst. Zolang kunnen de leden van het Congres Obama’s beslissing blokkeren. Als dat gebeurt, kan Obama gebruik maken van zijn vetorecht en Cuba van de lijst verwijderen.

Bron
* Diario de Cuba

Obama en zijn Cuba-huiswerk

De nieuwe relatie tussen Cuba en de VS is nog geen feit. Volgende maand beginnen de gesprekken tussen beide landen over het herstel van de diplomatieke betrekkingen en de benoeming van een ambassadeur. Volgens de website Politico is de strategie van het Witte Huis gericht op de vorming van een nieuw Cubabeleid, dat gesteund wordt door de zakenwereld, mensenrechtenorganisaties, wetgevers en Cubanen zelf. Op die manier wil Obama het anti-Castro blok in het Congres verslaan. President Raúl Castro heeft gisteren in een gesprek met persbureau AP laten weten ‘alle maatregelen van de VS te verwelkomen’.

Foto: Obama spreekt telefonisch met Castro
Obama’s aankondiging betekende een sterke wijziging van de Amerikaanse politiek tegenover Cuba. Kern is het herstel van de diplomatieke betrekkingen en daarvoor heeft de Minister van Buitenlandse Zaken, Kerry, opdracht gekregen gesprekken met de Cubaanse autoriteiten te beginnen over normalisering en de opening van een ambassade in Havana. De beleidswijziging betekent ook een verdere versoepeling van de reisbeperkingen, vergroting van de mogelijkheden om deviezen over te maken, uitbreiding van commerciële transacties en export uit de VS en van sigaren voor persoonlijk gebruik. (zie noot 3 onderaan deze pagina) Ook wordt de status van Cuba als ‘sponsor van terrorisme’ herzien.

Obama en zijn topofficials hebben de afgelopen twee dagen al honderden telefoongesprekken gevoerd om steun te verwerven voor het nieuwe beleid met Cuba. Die aanpak bewijst dat het Witte Huis alles inzet in het gevecht met de anti-Castro lobby. Uit opiniepeilingen blijkt dat een meerderheid van de Amerikanen voorstander is van herstel van de diplomatieke betrekkingen en een versoepeling van het tientallen jaren oude embargo. Maar de critici van het Castro-regime blijven een machtige groep op Capitol Hill, vooral onder de Republikeinen, die volgende maand de meerderheid hebben in het Congres. (zie ook: Obama libre: ‘Het is een slecht jaar voor Obama, maar de president sluit sterk af’)

Dwarsbomen Republikeinen
‘We hebben veel mensen nodig om dit werk te doen en het is zwaar werk,’ zegt een official van het Witte Huis, die de strategie uitlegt. De Republikeinen bedenken nu al plannen om de uitvoerende taken van de president te dwarsbomen bijvoorbeeld door fondsen te blokkeren die de opening van een ambassade in Havana moeten verhinderen en de benoeming van een ambassadeur voorkomen. Zij zullen weigeren in te stemmen met de opheffing van het embargo. Democraten in het Congres zijn gesprekken begonnen over minder vergaande wetgeving voor het geval de opheffing van het embargo in één keer een te vergaande stap blijkt, aldus een medewerker van een van de leiders van de Democraten in de Senaat.

Lleana Ros Lehtinen (tweede van links) , een van de geharnaste tegenstanders van toenadering tot Cuba en de Castro’s, tijdens de toespraak van Obama

Gesprekken
Obama sprak donderdag jl. zelf met senator Pat Leahy (Democraat) en senator Jeff Flake (Republikein) die nog kortgeleden in Cuba waren en die leidend zijn bij de discussie over de opheffing van het embargo. Vice-president Joe Biden, de stafchef van het Witte Huis Denis McDonough en kabinetssecretarissen hielden vergelijkbare gesprekken met wetsdeskundigen. Samantha Power, de VS-ambassadeur bij de VN, spreekt over deze kwestie met mensenrechtengroepen. Jeff DeLaurentis, die als hoofd van de huidige Amerikaanse missie in Havana de hoogste VS-diplomaat in de Cariben is, sprak woensdag met Cubanen. De onderministers van Handel, Financiën en Landbouw, hebben reisagenten, toerisme-experts, telecommunicatiefirma’s, bedrijven uit Silicon Valley en financiële instellingen uitgenodigd voor gesprekken.

Brede campagne
De Amerikaanse administratie voert na elke presidentiële bekendmaking een vergelijkbare operatie uit, maar de campagne achter de koerswijziging rond Cuba is veel breder en omvat de politieke staf van het Witte Huis, veiligheidsadviseurs tot en met vertegenwoordigers van de Amerikaanse zakenwereld en officials van het Ministerie van Justitie. Democraten verwachten niet dat Republikeinen het herstel van de diplomatiek betrekkingen zullen verhinderen, voor een deel omdat de infrastructuur en het personeel al aanwezig zijn in Havana. En beoogd ambassadeur DeLaurentis, die eigenlijk al functioneert als een soort ambassadeur, zou ook nog enige tijd als zaakgelastigde kunnen functioneren. Daarvoor is niet de toestemming van de Senaat nodig. (Zie ook Politico: The first Latino president?)

Argumenten
‘Denk niet dat we spreken over de landing van de eerste astronaut op de maan,’ zegt een official van de Obama-administratie. Het Witte Huis heeft de argumenten al gereed om de opvattingen van een van zijn belangrijkste critici te weerleggen. Het gaat om senator Marco Rubio (Florida) die zegt dat de benoeming van een ambassadeur de legitimiteit van de Castro-dictatuur versterkt en hij wil zo’n benoeming voorkomen. Woordvoerder Josh Earnest is niet gevoelig voor dit argument omdat Rubio destijds instemde met de benoeming van een ambassadeur in Peking. Destijds zei Rubio ter ondersteuning van zijn stemverklaring: ‘Onze ambassade, de Amerikaanse ambassade, moet binnen de Chinese gemeenschap beschouwd worden als een bondgenoot van hen die binnen China zich vrij willen uiten en vrij hun godsdienst belijden.’ Earnest citeerde de senator uit Florida en voegde er aan toe: ‘Wij denken volledig identiek over de nieuwe Amerikaanse ambassade in Cuba’. De woordvoerder van Rubio wilde niet reageren voor Politico.

Obama’s critici verwijten hem dat hij met zijn beleid de overlevingskansen van de dictator vergroot.

Niet geraadpleegd
De enige groep die niet geraadpleegd werd door Obama’s administratie is de U.S.-Cuba Democracy PAC, een groepering die een harde lijn voorstaat tegenover de regering van Cuba. (Zie ook Politico: The Democrats’ risky Cuba bet). Volgens Mauricio Claver-Carone, uitvoerend directeur van deze organisatie, wijst dit erop dat de autoriteiten ‘niet geïnteresseerd zijn in de opvatting van Cubaans-Amerikaanse wetgevers en elk ander in de Cubaans-Amerikaanse gemeenschap. De administratie concentreert zich op leden van het Congres zoals de Republikein Leahy en Jim McGovern (Democraat) die ‘de pagina kunnen omslaan en dan weer verder gaan met het volgende item,’ aldus Claver-Carone. ‘Voor de Cubaans-Amerikaanse leden en onze gezinnen gaat het om echte kwesties. Zij willen niet horen wat de gekozen vertegenwoordigers van deze mensen te zeggen hebben’.

Noot 1:
Gouverneur Chris Christie van New Jersey heeft president Obama gevraagd te bevorderen dat een vrouw die werd veroordeeld wegens het doden van een politie-agent in New Jersey en die in de jaren tachtig in Havana opdook, zal worden uitgeleverd aan de VS. De vrouw, Janne Chesimard, was leider van het Black Liberation Army en in 1973 veroordeeld wegens moord. Zij was de eerste vrouw op de lijst van ‘Meest gezochte terroristen’ van de FBI . Chesimard, die zich nu Assata Shakur noemt , ontsnapte in 1979 uit een gevangenis in New Jersey. Zie ook deze Cubaweblog van 8 juli 2013.

Noot 2 : 
Persbureau AP sprak gisteren met de Cubaanse president Raúl Castro en deze benadrukte dat hij ‘het hele pakket’ aan voorgestelde maatregelen om de banden tussen de Verenigde Staten en Cuba te herstellen, zal verwelkomen. Ook doet het land pogingen de private economie te versterken, zo meldt persbureau AP. Dat betekent onder meer dat de Amerikanen Cuba gaan helpen bij het verbeteren van de digitale infrastructuur en dat er mogelijk een opheffing komt van de exportlimiet voor private ondernemingen. ‘We verwelkomen de beslissing van president Obama om de grootste veranderingen door te voeren in de relatie met Cuba in 54 jaar,’ zei Castro volgens AP.

Noot 3
De ontdooide verhoudingen tussen Amerika en Cuba hebben ook gevolgen voor het bekendste product van dat eiland: de sigaar. Een gesprek met NPO-correspondent in Midden-Amerika, Edwin Timmer.

Cuba steunt asiel voor Snowden

De Cubaanse president Raúl Castro heeft zondag zijn steun uitgesproken voor het asiel dat diverse Latijns-Amerikaanse landen hebben aangeboden aan de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden. Volgens Castro is Snowden een man die wordt vervolgd om zijn idealen. Venezuela en Bolivia hebben aangegeven bereid te zijn Snowden op te vangen. Ook Nicaragua overweegt Snowdens asielaanvraag te honoreren. Er zijn goede redenen om aan te nemen dat Castro het bij deze verbale vormen van solidariteit met Snowden zal laten terwille van een lichte verbetering van de banden met de VS.

Snowdon onderweg naar ….

De 82-jarige Cubaanse leider zei in een toespraak dat zijn land zich bewust is van de activiteiten van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA die Snowden heeft onthuld. Castro zei dat Cuba als oude vijand van Washington ‘een van de meest bespioneerde landen ter wereld is’. “Wij steunen het soevereine recht van (…) Venezuela en alle landen in de regio om asiel te verlenen aan diegenen die vervolgd worden om hun idealen of hun strijd voor democratische rechten’, aldus Castro.

Relatie met VS verbeterd
Of Cuba zelf bereid is Snowden asiel te bieden of hem via Cuba wil laten doorvliegen naar een ander land, zei Castro niet. De eenvoudigste route voor Snowden, die momenteel nog in de transitzone van luchthaven Sjeremetjevo in Moskou zit, naar een Latijns-Amerikaans land loopt namelijk via Cuba. De Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot vliegt vijfmaal per week op Havana.

Vluchthaven voor voortvluchtigen
De van oudsher kille betrekkingen tussen Cuba en de Verenigde Staten zijn de afgelopen tijd verbeterd en het is maar de vraag of Raúl Castro bereid is deze betere band op het spel te zetten door Snowden te helpen. Zijn broer Fidel verwelkomde in 1978 nog enthousiast de wegens grootschalige miljardenfraude en betrokkenheid bij drugshandel gezochte Roberto Vesco. Fidel Castro zei toen: ‘Ons maakt het niet uit wat hij in de VS deed. Ook interesseert ons zijn geld niet.’ In Cuba raakte Vesco  betrokken bij een zwendelaffaire waar ook de neef van Fidel, Antonio Fraga Castro, bij was betrokken. Vesco verdween in de gevangenis na een veroordeling van 13  jaar; in 2005 kwam hij vrij en overleed twee jaar later.

Teruggestuurd
Begin dit jaar werd een Amerikaans echtpaar dat hun kind had ontvoerd en naar Cuba vluchtte onmiddellijk teruggevlogen naar de VS.  Cuba is niet langer een safe heaven voor voormalige gewelddadige politieke activisten uit de VS. De bekendste van hen zijn namen uit een ver verleden zoals Joanne Chessimard, die  werd veroordeeld wegens de moord op een Amerikaanse politie-agent en die in Havana woont en de voormalige Black Power activist William Potts. Hij kaapte een vliegtuig en hoopte in Cuba een militaire opleiding te kunnen krijgen. In plaats daarvan verdween hij in de gevangenis en hij probeert nu zelfs de Amerikaanse autoriteiten over te halen hem toestemming te geven naar de VS terug te keren naar de VS.

Bron
* Novum
Link
* CNN reportage van 3 minuten over voortvluchtige Amerikanen die in Cuba verblijven