Lage salarissen jaagt arbeiders naar particulier bedrijfsleven

De secretaris-generaal van de Cubaanse staatsvakcentrale CTC meent dat de lage lonen in Cuba leiden tot een vlucht van arbeiders naar de niet-statelijke sector. Ulises Guilarte gaf toe dat het gemiddelde salaris onvoldoende is vergeleken met de hoge prijzen voor voeding- en dagelijks gebruiksartikelen. Ulises Guilarte sprak tijdens een provinciale bijeenkomst van de Central de Trabajadores de Cuba (CTC) in Santiago. In januari 2019 vindt het CTC-congres plaats. Hij benadrukte dat de lage salarissen bij staatsbedrijven de belangrijkste zorg van de werknemers van het eiland zijn en pleitte voor een salarishervorming in plaats van ‘de lapmiddelen’ die tot nu toe worden toegepast, aldus de Cubaanse staatsmedia. (Zie website Cubadebate)

ulises-guilarte-ctc

Ulises Guilarte

Het gemiddelde salaris voor een baan bij de overheid, de sector waar de meerderheid van de actieve bevolking in de planeconomie van het eiland werkzaam is, is nauwelijks 30 dollar per maand. Dat loon is volstrekt ontoereikend vergeleken met de hoge prijzen van levensmiddelen op markten. De prijzen in de detailhandel worden, volgens de vakbondsleider ook door de staat gecontroleerd. Voor Guilarte ligt de oplossing van het probleem in ‘de goedkeuring van een algemene hervorming van de salarissen’. Hij wil ook een einde maken aan het beleid van ‘lapmiddelen’ die de problematiek enkel complexer maken en tot problemen leiden in weer andere sectoren van de economie. Ulises Guilarte vroeg de werknemers om ‘nog wat langer weerstand te bieden om dit probleem op te lossen’. (…) ‘We lossen dit probleem niet op door meer papiergeld te geven aan de arbeiders. Als we dit onmiddellijk zouden doen, raken de goederen en diensten op de markt op en stijgen de prijzen weer. Met andere woorden, je hebt dan wel meer geld in handen maar de koopkracht blijft hetzelfde,’ aldus Guilarte.

Pakket primaire levensbehoeften
De door Guilarte voorgestelde loonhervorming wordt volgens hem bepaald door drie variabelen: de monetaire eenmaking van de twee bestaande valuta in Cuba, waarborgen voor een ‘basispakket van primaire levensbehoeften’ door subsidies ‘op mensen en niet op producten’ en ‘de vaststelling van een minimumloon in het land’ op basis van een ‘minimum pakket van primaire levensbehoeften.’ Hij wees er ook op dat ontoereikende lonen een negatieve invloed hebben op de samenleving, aangezien de meest gekwalificeerde werknemers ‘naar de opkomende en niet-statelijke sectoren’ (vooral het toerisme) vertrekken, terwijl anderen te lijden hebben onder ‘demotivatie’ en ‘werkapathie.’ Om deze reden vroeg hij de werknemers om ‘zich nog iets langer in te zetten om dit probleem uit de wereld te helpen’. Hij verwees ook naar de 1,7 miljoen gepensioneerden in Cuba met een gemiddeld pensioen van 280 peso’s per maand (11,2 dollar), ‘een bedrag dat met de achtergrond van de productprijzen op markten en winkels geen oplossing biedt’.

ctc-provinciale-conferentie-oktober2018

De provinciale conferentie van de CTC in Santiago de Cuba. Bijeenkomsten in andere provincies volgen. In januari 2019 vindt dan het 21ste congres van deze staatsorganisatie plaats.

Libreta
Afgelopen augustus erkende de Cubaanse president Miguel Díaz-Canel zelf dat ‘ontoereikende lonen’ een van de belangrijkste oorzaken van ‘de ontevredenheid van werknemers’ is. Het probleem voor Cubaanse werknemers om te overleven met een klein salaris van de staat ondanks de steeds stijgende prijzen van de primaire levensbehoeften – waarvan de meesten worden geïmporteerd – is een terugkerend thema tijdens de debatten over de hervorming van de grondwet die in februari 2019 via een referendum aan de Cubanen wordt voorgelegd. Gezondheid en onderwijs zijn algemeen toegankelijk en gratis in het land en via de libreta of bonnenboekje krijgen de Cubaanse burgers wat basisvoedsel van de staat. Deze vorm van rantsoenering voorzag tientallen jaren in de behoeften van de bevolking en zo kregen de Cubanen via de libreta ook ondergoed, schoenen en kinderspeelgoed. Maar het aantal producten verkrijgbaar via de libreta is door de jaren heen sterk verminderd.

Bron
* Het Spaanse persbureau EFE, 22 oktober 2018

Eén Meiviering in Havana zonder looneisen

In tegenstelling tot vorige jaren werd de parade van de Eerste Mei op het Plein van de Revolutie dit jaar niet opgeluisterd met de massale aanwezigheid van mensen uit de rest van het land. Enkel bewoners van de Cubaanse hoofdstad Havana trokken deze Eerste Mei aan hun leiders voorbij terwijl in de hoofdsteden van de andere provincies kleinere evenementen plaatsvonden. Deze verandering is deels ingegeven door de noodzaak te bezuinigingen, deels kan het te maken hebben met het eerste publieke optreden van de nieuwe president, Miguel Díaz-Canel. Een ander detail was het feit dat aan het einde van de mars conga en reggaetonritmes klonken. Voor de rest was alles hetzelfde.

eerste-mei-2018-overzichtsfoto-panoramaDe parade begon om half acht en duurde meer dan twee uur. De ceremonie, bedoeld om de continuïteit van de huidige leiding in handen van Díaz-Canel te benadrukken, werd bijgewoond door Raúl Castro en de belangrijkste leiders van de regering en de Cubaanse Communistische Partij. Het motto van deze Eerste Mei luidde Eenheid, Betrokkenheid en Overwinning. Ook deze keer ontbraken verwijzingen naar betere en hogere salarissen. Het evenement werd live uitgezonden door regimegetrouwe sociale netwerken, een praktijk die voor het eerst werd toegepast tijdens de laatste zitting in april van de Nationale Assemblee. Castro, die de communistische partij voorzit, was de hele ceremonie aan de zijde van Diaz-Canel. Rechts van de president stond Lázara Mercedes López Acea, eerste partijsecretaris in Havana en de Minister van Buitenlandse Zaken, Bruno Rodríguez Parrilla. Ook aanwezig waren twee ‘historische leiders’, namelijk de commandanten Ramiro Valdés en Guillermo García Frías, evenals verschillende regimegetrouwe intellectuelen zoals de voormalige Minister van Cultuur, Abel Prieto en de voorzitter van de Unie van Schrijvers en Kunstenaars van Cuba (UNEAC), Miguel Barnet. De eerste secretaris van de Unie van Communistische Jeugd, Susely Morfa, die opvallend aanwezig was op de Top van de Amerikas was ook aanwezig op dit podium.

eerste-mei-2018-jongerenBuitenlandse bondgenoten
In een complexe economische situatie vragen duizenden werknemers zich af wat de nieuwe regering van Díaz-Canel hen zal brengen. Maar Ulises Guilarte De Nacimiento, algemeen secretaris van de Cubaanse Arbeiderscentrale (CTC), gebruikte zijn spreektijd om ‘onvoorwaardelijke’ steun te betuigen aan de Bolivariaanse revolutie, de voormalige Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva en de Nicaraguaanse president Daniel Ortega, die de protesten van het volk in zijn land op brute wijze heeft onderdrukt. Voor het podium waar de leiders van de partij en de regering stonden, hingen spandoeken in diverse talen met linkse leuzen. Guilarte prees de economische hervormingen van Raúl Castro en diskwalificeerde het onafhankelijke maatschappelijk middenveld van het eiland. Deze opmerkingen worden gemaakt tegen de achtergrond van de vertraging van de uitbreiding van de particuliere sector – afgelopen augustus is de verstrekking van nieuwe vergunningen voor een eigen zaak bevroren – en het officiële optreden tegen dissidente groeperingen na de top van de Amerika’s vorige maand in Lima, Peru.

eerste-mei-2018-frisdranken-ijs

Verkoop van ijs, frisdrank en water

CAO’s
Guilarte beschreef een somber beeld in de landen van de regio waar ‘recente hervormingen van de arbeidswetten collectieve cao’s de nek omdraaiden.’ Hij veroordeelde ‘de armoede en de onzekerheid over collectieve contracten’ in deze landen, maar noemde geen van de onvervulde beloften van de Cubaanse regering aan de werknemers, zoals die van het dagelijkse glas melk dat Raúl Castro aan elke Cubaan beloofde toen hij aan de macht kwam. Zoals gebruikelijk droegen veel demonstranten talrijke affiches met beelden van de in 2016 overleden voormalige president Fidel Castro. Ook beelden van Raúl Castro en zelfs de nieuwe president Díaz-Canel waren te zien. De demonstranten zongen de bekende slogans Yo soy Fidel / Ik ben Fidel, Con Cuba no te metas / Cuba laat niet met zich spotten en de klassieke Viva Fidel en Viva Raúl.

eerste-mei-2018-El General de Ejército Raúl Castro Ruz - Miguel Díaz-Canel Bermúdez - Mercedes López Acea, miembro del Buró-

Van rechts naar links: opperbevelhebber Raúl Castro Ruz , president Miguel Díaz-Canel Bermúdez en Mercedes López Acea, lid Politbureau

Een slogan aan het adres van Díaz-Canel ontbrak. In tegenstelling tot voorgaande jaren werd de parade dit jaar niet alleen muzikaal begeleid door de oude liedjes van Silvio Rodriguez, Pablo Milanés en Sara González, maar met een knipoog naar de jeugd, die volgens de regering de Revolutie zou moeten voortzetten, waren er meer moderne ritmes te horen zoals conga en reggaeton. Ook was er muziek van de band Buena Fe terwijl op grote schermen foto’s van Fidel werden getoond en beelden van eerdere Een Mei-vieringen. De Internationale – luid meegezongen door Diaz-Canel en Raúl Castro -besloot de parade. Op de terugweg passeerden bezoekers het Parque Fraternidad waar honderden mensen in de brandende zon op vervoer naar huis wachtten.

Bron
* Website 14ymedio, 1 mei 2018

Linken
*  De Engelstalige toespraak van Ulises Guilarte de Nacimiento, secretaris-generaal van de vakcentrale CTC
* In de Cubaanse staatsmedia was er dit jaar veel belangstelling voor een ‘Latijns-Amerikaanse versie’ van de Internationale. Het is een productie van de Latijns-Amerikaanse en Caribische Confederatie van Overheidspersoneel / Confederación Latinoamericana y del Caribe de Trabajadores Estatales (CLATE).
Uitvoerenden zijn Juan Martínez (gitaar), Osvaldo Avena (percussie), Felipe Traine (gitaar, guitarron, charango en jarana). Zang van Natalia Martínez (Spaans) en Patri Souza (Portugees). Algehele productie: Andrés Cedrón.

Zie YouTube, 5 minuten 27 seconden.

Wat is de houding van de Nederlandse regering en het bedrijfsleven?

Gewone Cubanen die zelfs nog maar een subtiele vorm van vermeende kritiek op hun land hebben geuit, krijgen te maken met pesterijen op het werk of verliezen hun baan. De autoriteiten controleren een groot deel van de arbeidsmarkt en gebruiken dit als een instrument van repressie. Het rapport van Amnesty International Your mind is in prison, dat afgelopen week verscheen, toont aan hoe in Cuba decennialange repressie – onder meer door onrechtmatige ontslagen van overheidspersoneel en intimidatiepraktijken in de ontluikende zelfstandigensector – vandaag resulteert in een systeem waarin zelfs Cubanen die niet politiek actief zijn elke kritiek op de regering moeten vermijden als ze hun job willen behouden. Van groot belang is in dit verband de houding van buitenlandse investeerders die steeds actiever worden in Cuba, ook de Nederlandse.

womy-mariel

Het Nederlandse bedrijf Womy is actief in de Marielzone

Nederlandse investeringen
Dat geldt bijvoorbeeld voor de Nederlandse onderneming Womy Equipment Rental, met een vestiging in de Speciale Ontwikkelingszone van Mariel. Het bedrijf verhuurt o.a. hijskranen, vrachtwagens en andere zwaar materieel. Bij het bedrijf werken 55 personeelsleden. Bij de ingebruikname op 31 oktober sprak een vertegenwoordiger van de Nederlandse regering, namelijk Guido Landheer. In de Spaanstalige media wordt hij zelfs opgevoerd als vice-minister van Buitenlandse Handel bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken van Nederland. Hij benadrukte dat deze ingebruikname een bewijs was dat Cuba belang hecht aan buitenlandse investeringen en economische veranderingen. Hij zweeg over de mate waarin de Cubanen ook oprecht betrokken zijn bij zaken als vakbondsrechten, het recht van vereniging en bescherming tegen politieke discriminatie.

Nieuwe dialoog
Nu Raúl Castro in februari 2018 zal aftreden, is er in Cuba aanleiding een zinvolle dialoog over mensenrechten te openen. Ook Nederland zal hierin een rol moeten spelen. ‘Het land moet beginnen met de nodige hervormingen op gang te brengen zodat de vrijheid van meningsuiting een realiteit wordt voor de bevolking’, luidt de terechte conclusie van Amnesty International (AI). Cuba blijft het enige land in Noord-, Zuid- en Centraal-Amerika dat Amnesty International niet officieel mag bezoeken.

sigaren-cuban-cigar-rollers-che

Cubaanse sigarenmakerij

Ontslagen
Zelfs wie het beleid van de Cubaanse regering voorzichtig afkeurt, wordt ofwel zomaar ontslagen ofwel zodanig door de staat gepest dat hij voelt dat hij geen andere optie meer heeft dan op te stappen of het land te verlaten. Wie eens is ontslagen als overheidswerknemer wegens het uiten van kritiek, kan daarna bijna onmogelijk nog bij de overheid aan het werk. De meeste door AI geraadpleegde Cubanen vertelden dat Cuba’s officiële vakbonden, aangesloten bij de eenheidsvakcentrale CTC, niet in actie komen omdat zij door het regime wordt gecontroleeerd; zij die de top van de communistische partij controleren in Cuba, controleren ook de topleiders van de vakbeweging.

Aldus het commentaar van de redactie in de Nieuwsbrief CubaTips die vandaag verschijnt.

Link
Volledig rapport Amnesty International, 16 november 2017 in het Spaans en het Engels.

logo-van-cubatips-ontwerp-stijnVolledige inhoudsopgave nieuwsbrief van vandaag:

  1. Werkgelegenheid als onderdrukkingsmiddel tegen kritiek
  2. Actie voor steunlidmaatschap van nieuwssite 14ymedio
  3. Cuba’s Nationale Balletschool
  4. Alaska Airlines staakt vluchten naar Cuba
  5. Cuba’s slechte score met internetvrijheid
  6. Geen paladar ‘Celia Cruz’
  7. Bezoeken van Cubaanse-Amerikanen gegroeid
  8. Autopista Nacional
  9. Culturele Agenda
  10. Het laatste nieuws

Gratis abonnement
Wilt u ook alle nieuwe nummers van de CubaTips vanaf nu wekelijks in uw mailbox ontvangen? Geef u hier op voor een gratis abonnement! Uw e-mail-adres is voldoende!

1.100 abonnees
Zoals eerder gemeld hebben we inmiddels het aantal van 1.100 abonnees overschreden. Zij ontvangen elke zondagochtend rond 12.00 uur de CubaTips en missen zo geen enkel nieuws.

Schoonmakers luxe Gran Hotel Kempinski onderbetaald

Het pas geopende Gran Hotel Manzana Kempinski in Havana, Cuba’s duurste en meest luxueuze hotel met kamers tot 1.300 dollar per nacht, betaalt de schoonmaker 9,75 dollar per maand in nationale peso’s plus een bonus van 10 dollar in deviezen.

Cuba's first five-star hotel opens in HavanaEen medewerker vertelde dat zij in totaal minder dan 20 dollar per maand verdient, minder dan het landelijk gemiddelde salaris in Cuba van 29,6 dollar per maand. Verschillende medewerkers hebben daarom hun baan bij Kempinski opgezegd wat leidde tot een tekort aan getraind personeel. De buitenlandse leiding van het bedrijf is door de situatie in verlegenheid gebracht omdat zij de salarissen zou willen verhogen als de Cubaanse regering daar toestemming voor zou verlenen.

Twintig maal
Het hotel kwam tijdens de bouw in het nieuws omdat er honderden geschoolde bouwvakkers uit India werden ingevlogen die 1.600 dollar per maand verdienden plus een onkostenvergunning kregen, twintig maal het salaris dat hun Cubaanse collega’s verdienden.

Bron
* Havana Times, 5 juli 2017

80% kleine zelfstandigen lid van staatsvakbond

Ruim 82 procent van Cuba’s cuentapropistas of eigen bazen, is aangesloten bij de officiële vakcentrale Central de Trabajadores de Cuba (CTC), aldus een bericht van de partijkrant Granma.

CTC-monumentjeRodolfo Jiménez, medewerker van de CTC, zegt: ‘Dat betekent weliswaar niet dat onze arbeid zo efficiënt is dat iedereen die accepteert, maar 82% van de werknemers bereiken is toch fabuleus. Vanuit politiek perspectief gezien, betekent dit dat de mensen georganiseerd willen zijn.’ Volgens Granma telt Cuba op dit moment 556.064 kleine zelfstandigen of cuentapropistas. Lidmaatschap van de CTC gebeurt op vrijwillige basis, maar Cuba kent slechts één vakcentrale, namelijk de CTC. In het bericht wordt gemeld dat aanvankelijk getracht is één organisatie op te zetten voor alle autonome werknemers, maar dat mislukte. Nu sluiten deze zich aan bij een van de 16 bonden van de CTC op basis van de aard van hun werk. Het grootste aantal kleine ondernemers is aangesloten bij de hotel- en restaurantbond, daarna volgen de kunstenbond en die van het toerisme. De CTC erkent dat er in de nieuw ontstane sector van autonome ondernemers veel versnippering vooorkomt waardoor het werk en de advisering van de cuentapropistas ernstig wordt bemoeilijkt. De CTC erkent dat ‘het noodzakelijk is te erkennen dat in dit opzicht het economisch totaalbeeld van Cuba aan het veranderen is’ en wijst bijvoorbeeld op het ontstaan van kleine bedrijfjes waar elke norm en regelgeving ontbreken.

cuentapropista-speelgoed

Kleine speelgoedondernemer in Havana

Jongeren
Volgens officiële cijfers zijn 31% van de kleine zelfstandigen jongeren, 32% is vrouw, 16% heeft ook nog een economische relatie met de staat en 11% is gepensioneerd. De Cubaanse overheid gaf in januari 2012 voor ruim 200 beroepen toestemming tot zelfstandige uitoefening. De bereiding en verkoop van voedsel (59.700 personen) spant de kroon, daarna volgen de transportsector voor personen en vrachten (54.350 personen), de verhuur van woningen en kamers (34.000 personen) en de wereld van de telecommunicatie met 24.440 werknemers.

Bron
* Persbureau EFE en Dario de Cuba, 24 mei 2017