Werknemers in de gezondheidssector waren pijnlijk verrast toen ze hun recent verhoogde salaris ontvingen. In de pers waren eerder salarisverbeteringen aangekondigd, maar men was blijkbaar ‘vergeten’ te melden dat de vakbondscontribute tegelijkertijd werd verhoogd. Op deze wijze heeft de staatsvakcentrale Central de Trabajadores de Cuba (CTC) sinds juni jl. haar inkomsten aanzienlijk zien stijgen.

Een kantoor van de Bond van Medisch Personeel, SNTS
De meer dan 440.000 gezondheidsmedewerkers, die lid zijn van de CTC, zagen daardoor hun salarisverhoging in rook opgaan. De maatregel leidde tot openlijke boosheid, vragen en nieuwe eisen. Voor gezondheidsmedewerkers, die een beginsalaris kregen van 1.000 Cubaanse peso’s of €30, bedraagt de verplichte bijdrage rond 5% van het gehele salaris. Toen in mei de verhoging van de salarissen bekend werd gemaakt, regende het reacties in de poliklinieken en ziekenhuizen van het land over de fel begeerde salarisverhoging. Er werd gespeculeerd over de voordelen ervan, wat men voor het extra geld zou kunnen kopen en over persoonlijke schulden die men eindelijk zou kunnen aflossen. Niet zelden was er ook scepsis en riep iemand tijdens een consult of in de kantine uit: ‘Vriend, ik geloof het pas als ik de 1.000 peso’s in de hand heb!’
Partijcontributie ook verhoogd
Eindelijk brak de langverwachte dag aan en toen bleek al snel dat het uitgekeerde salaris niet overeenkwam met de verhoging, die de officiële media eerder hadden aangekondigd. Over verhoogde vakbondsbijdrage was niets gepubliceerd en dat ontdekte men pas op het moment dat men tekende voor ontvangst van het salaris en het geld ontving. De Cubaanse Communistische Partij PCC maakte ook gebruik van de gelegenheid en verhoogde de maandelijkse bijdrage voor zijn militanten. Dit alles leidde tot een serie opmerkingen en klachten over de veronderstelde rol die deze organisaties zouden moeten spelen bij de organisatie en de verdediging van de rechten van de arbeiders. De meest gestelde vraag was of een grotere bijdrage aan de CTC ook zou leiden tot een betere vertegenwoordiging van de leden van de CTC.
Medische ethiek
Volgens officiële statistieken maken de salarissen van de werkers in de gezondheidssector in Cuba 64% van alle inkomens van de dienstensector van het land uit. De verhoging van salarissen zou de exodus van professionele medewerkers in deze sector richting emigratie of andere beroepen, moeten afremmen. Ook zou een einde gemaakt moeten worden aan de praktijk waarbij doktoren extraatjes ontvangen en geschenken in ruil voor een betere medische dienstverlening. De medische ethiek zou gebaat zijn bij een verbetering van de salarissen in deze sector. Ook zou de maatregel effect moeten hebben op de ongewenste praktijken van ‘illegale operaties’ in een zwart circuit waar tegenwoordig veelvuldig sprake van is. Roberto Morales Ojeda, Minister van Gezondheid, zei in maart ‘dat er moet worden gestreefd dat alle patiënten die aankloppen bij onze instituten behandeld worden door het eigen gezondheidssysteem of verwezen worden naar specialisten.’ Een van de oorzaken van die illegale praktijken was juist de ontoereikende beloningen waar artsen en andere medewerkers van ziekenhuizen en politieklinieken mee te maken hebben.
Rol van de vakbond
Volgens velen is het hard nodig dat de bond niet langer inkomsten voor de overheid van de arbeiders int. maar moet veranderen in een schild dat de arbeiders juist beschermt tegen de excessen van de Staat. Een van de eisen die het meest wordt gehoord is de salarisverbetering voor personen die werkzaam zijn in internationale missies in het buitenland. Uit cijfers blijkt dat officiële instanties zich tot 80% toeëigenen van de salarissen die Cubanen in Brazilië, Portugal of Venezuela verdienen. Op dit moment werken 50.000 gezondheidswerkers in 66 landen en dat vormt een aantrekkelijke bron van deviezen voor de Cubaanse staat. Verder verwacht ment van de CTC dat men zich bekommert om de arbeidsomstandigheden in gezondheidscentra. Van de slechte kwaliteit van het kantinevoedsel en de geringe variatie van voedsel in veel centra tot en met gezondheidsrisico’s vanwege het tekort aan plastic handschoenen, zeep en andere zaken die de hygiëne moeten bevorderen. ‘Wij willen een vakbond die echt functioneert’, eisten de werknemers van het Hospital Julio Trigo in Havana tijdens de eerste vakbondsvergadering na de bekendmaking van de geringe salarisverbetering.

Provinciaal ziekenhuis van Santa Clara
De onvrede beperkt zich niet tot een bepaalde provincie of specialismen. In juni kwam het personeel van het Arnaldo Milián-ziekenhuis in Santa Clara bijeen. De werknemers lieten blijken het oneens te zijn met de salarisverbetering die ze ‘positief maar onvoldoende’ noemden. De leiding van het ziekenhuis antwoordde slecht met oproepen tot kalmte en geduld want ‘alles zal langzaam maar zeker goed komen.’ Soortgelijke situaties doen zich in ziekenhuizen overal in het land voor.
Eigen baas
Een andere veel gehoorde wens is de mogelijkheid om medische activiteiten te kunnen uitvoeren als eigen ondernemer. Maar op de lijst van meer dan 200 beroepen die vrij kunnen worden uitgevoerd, is er geen enkele die relatie heeft met de medische zorg. Veel Cubanen, verplegers en gezondheidstechnici, willen hun eigen gespecialiseerde praktijken openen. Maar voorlopig wordt dat niet verwacht. Met salarisverbeteringen wilde de regering de groeiende kritiek over de situatie in de gezondheidszorg het zwijgen opleggen, maar ze heeft dusdanig geopereerd dat de onvrede onder medici en verplegers nu groter is dan ooit.
Bron
* De digitale Cubaanse krant 14ymedio, geschreven op 21 augustus door Orlando Palma
Link
* Bericht op deze Cubaweblog van 25 maart 2014 over de verbetering van de salarisverhogingen voor medisch personeel.