Europarlement: ‘grote bezorgdheid’ over nieuwe grondwet Cuba

De voltallige vergadering van het Europees Parlement (EP) heeft ‘grote zorgen’ over de nieuwe ontwerpgrondwet en het voor februari 2019 geplande referendum in Cuba. Een resolutie ingediend door de Liberale en Conservatieve fracties, werd aangenomen met 325 stemmen voor, 240 tegen en 4 onthoudingen. De sociaaldemocraten stemden tegen evenals links-radicale partijen als Podemos (Spanje) en Groen Links (Nederland).

Tijdens het debat werd herinnerd aan de Overeenkomst betreffende politieke dialoog en samenwerking (PDCA) tussen de EU en Cuba, die in 2017 in werking trad. Deze voorziet in een opschortingclausule wanneer de mensenrechten op het eiland niet worden gerespecteerd. Ter linkerzijde werd o.a. door Elena Valenciano (PSOE-Spanje) opgemerkt dat de indieners van deze resolutie enkel de dialoog met Cuba willen boycotten en het aanstaande bezoek van de Spaanse president Pedro Sánchez aan Cuba willen frustreren.

Participatie organisaties
In de door het Europees Parlement goedgekeurde resolutie wordt kritiek geuit op het feit dat in het constitutionele proces in Cuba ‘elementen als inclusie, tolerantie en respect voor fundamentele burgerlijke en politieke rechten die een democratisch constitutioneel proces zouden kunnen waarborgen, ontbreken’. De resolutie dringt er bij de Cubaanse regering op aan haar mensenrechtenbeleid te herdefiniëren door het aan te passen aan het internationaal recht. Zij dringen erop aan dat de nieuwe grondwet alle maatschappelijke organisaties en leden van de politieke oppositie in staat stelt actief deel te nemen aan het politieke en sociale leven, zonder dat er beperkingen worden opgelegd.

Geen verbeteringen
Ook veroordeelt de resolutie ‘willekeurige detentie, vervolging en pesterijen en aanvallen tegen vreedzame dissidenten, onafhankelijke journalisten, mensenrechtenactivisten en leden van de politieke oppositie in Cuba’. De leden van het Europees Parlement ‘betreuren’ dat ‘de situatie op het gebied van mensenrechten en democratie niet is verbeterd, ondanks de goedkeuring van de samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Cuba, die in 2017 in werking is getreden. Ze roepen op tot naleving van de bindende verplichtingen die in die overeenkomst zijn vastgelegd, vooral die over de eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, en herinnerden dat als dat niet het geval is, het samenwerkingsverdrag kan worden opgeschort. De resolutie in het Europees Parlement is een initiatief van christendemocraten, conservatieven en liberale Europarlementariërs. Ze werd ingediend, één week voor het historische bezoek van de Spaanse president Sánchez aan het eiland, het eerste officiële bezoek van een Spaanse president in 32 jaar.

Bron
* Diverse persbureaus, de website 14ymedio, 15 november 2018

Waarom wapens uit Rusland?

Er wordt een wagen met bevroren kip uitgeladen bij het winkelcentrum Carlos III Plaza. De menigte werpt zich erop. Er wordt geschreeuwd, geduwd en getrokken. Twee mannen pakken verschillende dozen bevroren kip en schreeuwen: ‘Die zijn van mij’. Het is dinsdag en twee dagen geleden werd bekend dat Rusland Cuba kredieten zal verlenen voor de aankoop van wapens.

Putin: ‘Wij willen terug naar Cuba. Met drie militaire bases, één voor de inlichtingen, één voor multifunctionele nucleaire onderzeeërs en de derde voor intercontinentale raketten.’ .De Cubaanse president Díaz Canel: ‘Maar hou je de die Russissche wasmachines merk Aurika dan thuis?’ (Cartoon van Lauzan)                                                                                        NB.: De wasmachine van het merk Aurika kwam destijds uit de voormalige Sovjet Unie.

Het nieuws van de 50 miljoen dollar die Moskou aan het eiland geeft om de militaire sector te versterken, is een klap in het gezicht van veel Cubanen die geconfronteerd worden met voedseltekorten en stijgende prijzen. Midden in de steeds groter wordende schaarste is het onbegrijpelijk dat een van de afspraken die met het Kremlin zijn gemaakt, gericht zijn op troepentraining, de inkoop van munitie en de uitrusting voor oorlogsdoeleinden. Het is des te absurder omdat Cuba niet betrokken is bij een gewapend conflict, geen territoriale disputen binnen zijn grondgebied kent en waarschijnlijk ook niet door een buitenlandse mogendheid zal worden aangevallen. Het verspillen van dit geld kan slechts verklaard worden als onderdeel van een geopolitiek plan van het Kremlin, richting het Witte Huis. Dat is vaker gebeurd op dit eiland dat al eerder een diplomatiek schaakstuk was tussen deze twee landen.

Uitstalkast
Sinds enkele jaren is de geest van de Koude Oorlog teruggekeerd en de recente diplomatieke toenadering tussen Vladimir Putin en Miguel Díaz-Canel doet denken aan de tijd dat Cuba dichtbij de Sovjet-Unie stond, zijn soldaten in Afrika inzette om Moskou te behagen en aanzienlijke middelen uit de Russische schatkist ontving om sociale verworvenheden te etaleren die het, rekening houdend met het eigen economische potentieel, niet zelf kon betalen. Cuba was een etalage, een speerpunt en kanonnenvoer voor de Sovjet Unie en is nu de lanceerplaats voor het expansionisme van Putin in Latijns-Amerika. Een triest lot voor een land waar de autoriteiten de retoriek van de soevereiniteit herhalen, terwijl ze iedere dag meer afhankelijk zijn van andere regeringen om de schuldenlast te verminderen en fondsen of subsidies ontvangen om – hoe dan ook – ons mislukt systeem te subsidiëren

Welkom in Cuba

Verloren tijd
Het is belachelijk om oorlogje te spelen. Niet alleen omdat de nationale economie niet in staat blijkt het hoofd te rechten en duizenden Cubanen hun koffers pakken om aan het eiland te ontsnappen. Ze zijn moe van het wachten op een herstel dat niet komt. Het is ook een bewijs van de verbroken relatie tussen het Plein van de Revolutie en de straat. Terwijl sommigen nadenken over hoe ze een vinger in het oog van Washington kunnen steken, willen burgers een beleid dat welvaart, ontwikkeling en verbeteringen in de dienstverlening bevordert. Met het nieuws over de 50 miljoen dollar om wapens te kopen, wordt men herinnerd aan de vele verloren uren die verschillende generaties Cubanen moesten besteden aan militaire trainingen, evacuatieoefeningen en belachelijke manoeuvres om ons te verdedigen tegen een vijand die nooit kwam. Dat waren de jaren waarin de officiële propaganda de angst voor een buitenlandse invasie zeer vakkundig gebruikte om ons te dwingen de rijen te sluiten en ons op te sluiten. De suggestie van een onmiddellijk gewapend conflict werd gebruikt als grap, afleiding en dreigement.

Geloofwaardig
Het oorlogsverhaal wordt echter minder geloofwaardig. De echte strijd is de strijd die we dagelijks meemaken om voedsel te vinden, om van de ene plaats naar de andere te reizen, om medicijnen te krijgen en de voortdurende strijd met de buitensporige bureaucratie. Al die wapens die worden gekocht zijn niet bedoeld om een vijand af te schrikken, maar om ons als burgers bang te maken. Het zijn de kogels van de overreding en de bedreiging die op ons neer zullen vallen.

Bron
* Yoani Sánchez, website 14ymedio, 5 november 2018

Spaanse president Sánchez gaat niet alleen ‘als koopman’ naar Cuba

De Spaanse president Pedro Sánchez heeft gisteren in het Congres gezegd bereid te zijn de mensenrechten te verdedigen tijdens zijn aanstaande bezoek op 22 en 23 november aan Cuba. Hij reageerde niet op een vraag van Albert Rivera van  de politieke partij Ciudadanos of hij ook leden van de dissidentie wil bezoeken.

President Pedro Sánchez

‘Ik ben bereid om de mensenrechten in Cuba te verdedigen. Ik ga niet alleen als koopman,’ zei hij in een plenaire vergadering van het Spaanse Congres. Rivera herinnerde hem eraan dat dissidenten op het eiland ‘geen politiek kunnen bedrijven in een land dat niet democratisch is’. De president gaf geen nadere details over zijn reis naar Cuba, zoals overeengekomen met de Cubaanse autoriteiten en gepland voor 22 en 23 november. Tot nu toe heeft de regering niet duidelijk gemaakt of er al dan niet een bijeenkomst van Sánchez met vertegenwoordigers van de interne dissidentie zal plaatsvinden. De agenda is nog niet vastgesteld, enkel de data, luidt het commentaar van de autoriteiten.

Venezuela
De leider van de oppositiepartij Ciudadanos heeft er bij Sánchez ook op aangedrongen de mensenrechten in Venezuela aan de orde te stellen en net als andere landen sancties op te leggen aan het regime van Chávez. ‘We schamen ons dat Zapatero of zijn partners in Podemos (linkse politieke partij in Spanje, red.) de VS de schuld geven van de exodus in Venezuela en dat hij de dood van de Venezolaanse opposant Fernando Albán niet veroordeelt,’ aldus Rivera. De Venezolaanse wethouder Albán Salazar, naar verluidt betrokken bij een aanslag op president Nicolas Maduro, zou volgens de officiële versie zelfmoord hebben gepleegd toen hij uit de tiende verdieping van een politiegebouw sprong. ‘Wat er met journalist Khashoggi is gebeurd, is voor mij net zo verachtelijk als wat er met Fernando Albán is gebeurd’, aldus Pablo Casado, voorzitter van de Partido Popular (PP).

Bron
* Diverse persbureaus, 24 oktober 2018

Spaanse bedrijven willen positie in Cuba versterken

Vertegenwoordigers van de Spaanse regering willen de economische en commerciële banden met Cuba versterken. Ze deden dit tijdens de 22^ste zitting van het Bilateraal Handelscomité in Hotel Nacional in Havana. Aan de bijeenkomst namen 70 Spaanse bedrijven deel. Ook de  Cubaanse Minister van Buitenlandse Handel en Buitenlandse Investeringen, Rodrigo Malmierca was aanwezig. Alfredo Bonet, directeur Internationale Zaken van de Spaanse Kamer van Koophandel, zei: ‘Cuba is een markt en een land van de toekomst, en wanneer het uiteindelijk deel gaat uitmaken van de wereldmarkt, moeten Spaanse bedrijven voorop lopen.’

Momenteel kent Cuba 65 hotelmanagementcontracten en meer dan 30 joint-ventures waaraan Spanje deelneemt, in sectoren zoals toerisme, buitenlandse handel, industrie, bouw, landbouw, veeteelt, watervoorziening of duurzame energie. Er worden plannen ontwikkeld om de handelsbetrekkingen te bevorderen en de economische samenwerking te intensiveren. In dit verband heeft Orlando Hernández, voorzitter van de Cubaanse Kamer van Koophandel, benadrukt dat Spanje, na China en Venezuela nog steeds de grootste handelspartner van het eiland is, maar dat de wil bestaat om de bilaterale banden verder te diversifiëren. In dit verband werd een werkplan voor de periode 2018-2019 overeengekomen waarin ook de financiële problemen van de afgelopen twee jaar, waar de ongeveer 250 Spaanse bedrijven op Cuba te maken hebben, worden aangepakt. De Spaanse covoorzitter van het Bilateraal Handelscomité, Jaime García-Legaz, wees erop dat ‘de Cubaanse regering alles in het werk stelt om de betalingen te doen, hoewel de macro-economische situatie dit moeilijk maakt,’ vanwege de de economische crisis die Cuba momenteel doormaakt, grotendeels als gevolg van de diepe recessie van de afgelopen jaren in Venezuela, de belangrijkste economische partner en bondgenoot in de regio. Joaquín Gay de Montellá, vicevoorzitter van het Spaanse verbond van ondernemers, sprak op zijn beurt met waardering over de rol die diverse internationale instellingen hebben gespeeld.

Bron
* América Económica, 19 juni 2018

Rosa Maria Payá: ’EU pleegt verraad aan democratie’

Vandaag vindt in Brussel de eerste Primer Consejo Conjunto Cuba-Unión Europea (UE) / Gezamenlijke Raad Cuba –  EU plaats, een jaar nadat de EU en Cuba een bilateraal samenwerkingsakkoord sloten. Namens Cuba zal de Cubaanse kanselier, Bruno Rodríguez aanwezig zijn; de EU wordt vertegenwoordigd door Federica Mogherini, buitenlandchef van de EU. De oppositiegroep CubaDecide, geleid door Rosa María Payáؘ, roept de landen van de EU op alsnog het akkoord af te wijzen en dit niet te ratificeren omdat het ‘de dictatuur in Cuba legitimeert.’
María Payá: ‘Dit is de allerlaatste boodschap die wij van de EU verwachten, een boodschap die het Cubaanse volk in de steek laat en verraad pleegt aan wat wij in de wereld als democratie beschouwen’, concludeert zij.

Rosa Maria Payá

Payá, dochter van de bij een auto-ongeval in 2012 omgekomen Oswaldo Payá, zei gisteren tijdens een persconferentie in Brussel, dat het Cubaanse regime de onderhandelingen gebruikt als ‘legitimatie van haar macht, een legitimatie die Cubaanse bevolking haar nooit via de stembus heeft gegeven.’ Zij is van mening dat de vragen van de Cubaanse burgers in Brussel niet gehoord zullen worden, noch door de Minister van Buitenlandse Zaken van de dictatuur, noch door iemand die de dictatuur omschrijft als ‘democratie in een één-partijdictatuur,’ aldus de woordvoerder van CubaDecide, die verwijst naar eerdere uitspraken van EU-officials. In een verslag in 2016 noemde de EU-dienst Servicio Europeo de Acción Exterior de Cubaanse regering  ‘een één-partijdictatuur waar verkiezingen zijn op gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau.’

Samenwerkingsproject 40 miljoen dollar
Payá zei geen begrip te hebben voor een samenwerking van de EU met de dictatuur in Cuba, die geen aandacht schenkt aan ‘het beëindigen van de onderdrukking, de vrijlating van politieke gevangenen en de erkenning van het Cubaanse volk’. CubaDecide roept op tot een bindende volksraadpleging, zodat Cubanen kunnen beslissen onder welk politiek systeem ze willen leven. De bilaterale overeenkomst tussen de EU en Havana maakt het juridisch mogelijk de betrekkingen te regelen; een vergelijkbaar verdrag heeft de EU ook met andere landen in de regio. Het eerste resultaat is het opzetten van projecten in Cuba ter waarde van bijna 40 miljoen dollar. Payá is van mening dat ‘de Europese democraten rekening moeten houden met andere spelers in Cuba, de Cubaanse burgers en het maatschappelijk middenveld, en niet de suggestie moeten wekken dat de enige factor in Cuba de dictator is.’ Vijftien van de 28 EU-lidstaten waaronder Nederland, hebben de overeenkomst tussen de EU en Cuba nog niet op nationaal niveau geratificeerd, en Payá deed een beroep op hen om dit ook niet te doen, tenzij aan de voorwaarden voor de tenuitvoerlegging van de overeenkomst is voldaan. Zij riep met nadruk op een einde te maken aan de repressie, de vrijlating van politieke gevangenen, die zij op ‘ongeveer 115’ schat.

Cartoon van Fernando Pinilla

Activisten
Tijdens de persconferentie vergezelden twee Cubaanse activisten Payá. Zij wilden anoniem blijven uit angst voor mogelijke represailles bij terugkeer naar het eiland. Zij bekritiseerden het feit dat de Cubanen ‘geen stem hebben’ en dat ‘de onderdrukking en terreur die het Castro-regime op het eiland blijft uitoefenen, is toegenomen’. Volgens de activisten verandert de komst van Miguel Díaz-Canel als president niets aan de situatie, want op het eiland ‘heerst en regeert Raúl Castro’, terwijl Díaz-Canel ‘een marionet’ is. Payá benadrukte dat CubaDecide ‘niet vraagt om een foto met Mogherini’, maar ‘deel wil uitmaken van het proces van besluitvorming.’

Bron
* Website Diario de Cuba, 14 mei 2018

Misstap Spaanse ambassadeur in Havana

Ons commentaar op de actualiteit

De Spaanse ambassadeur in Cuba Juan José Buitrago heeft bloemen gelegd op het kerkhof Santa Ifigenia in Santiago bij het grafmonument met de stoffelijke resten van Fidel Castro. De foto leidde tot verbaasde reacties. Spanje is immers de belangrijkste bondgenoot van Cuba in de Europese Unie. Was er misschien sprake van een truckfoto? Dat overkwam de journaliste Yoani Sánchez van de website 14ymedio eerder toen zij vijf jaar geleden Spanje bezocht. In diverse media verscheen toen een foto van haar aan het graf van de Spaanse dictator Francisco Franco. Dat bezoek vond nooit plaats en de foto was een trucage van Castro-sympathisanten in Madrid.

De Spaanse ambassadeur bij grafmonument Fidel Castro

De bloemlegging door Juan José Buitrago de Benito, die in mei in Havana aantrad, is van een andere orde en heeft grotere implicaties. Spanje is de belangrijkste bondgenoot en economische partner van Cuba in Europa. Aandacht voor de mensenrechten zou, aldus de EU, een belangrijke plaats innemen in de nieuwe relatie met Cuba. Bloemen leggen bij het graf van een dictator die 50 jaar aan de macht was, hoort daar niet bij en zal hopelijk door geen enkele EU-ambassadeur in Havana worden gevolgd.

Bovendien is het eerbetoon aan Fidel Castro vreemd en tegenstrijdig. De relaties tussen Havana en Madrid zijn bekoeld vanwege onenigheid over een mogelijk bezoek van het Spaanse koningspaar aan Cuba. Ook de staat van de mensenrechten in Cuba speelde daarbij een belangrijke rol. De ambassadeur heeft geen uitleg gegeven over zijn bizar optreden, maar deze foto zegt meer dan honderd woorden.

Aldus het commentaar van de redactie in de Nieuwsbrief CubaTips die vandaag verschijnt.

Volledige inhoudsopgave nieuwsbrief van vandaag: 

1. Commentaar: Misstap Spaanse ambassadeur in Havana
2. Het verhaal achter de geschiedenis van de Cubaanse schilderkunst
3. Recept: tostones
4. Cartoon: honger lijden in Cubaanse peso’s
5. Canadese premier is niet de zoon van Fidel Castro
6. Experts breken hoofd over mysterie van hersenschuddingen
7. Moslim in Havana
8. Havana: strikt toeristisch
9. Culturele Agenda
10. Het laatste nieuws

Gratis abonnement
Wilt u ook alle nieuwe nummers van de CubaTips vanaf nu in uw mailbox ontvangen? Geef u hier op voor een gratis abonnement!  Uw e-mail-adres is voldoende!
Ruim 1.100 abonnees gingen u voor. Zij ontvangen elke zondagochtend rond 12.00 uur de CubaTips en missen zo geen enkel nieuws.

Bezoek Spaanse koningspaar aan Cuba verder weg

Al in april vorig jaar werd een mogelijk bezoek van de Spaanse koning en koningin door de Cubaanse Minister van Buitenlandse Zaken, Bruno Rodriguez, aangekondigd. Op dit moment uiten de Cubaanse staatsmedia echter kritiek op Spanje en beschuldigen het land ervan zich te mengen in de interne zaken van het eiland. Cuba beschuldigt Spanje van ‘inmenging’ en ‘kolonialisme’. Uitspraken over de mensenrechten en over de verkiezingen door de Spaanse Minister van Buitenlandse Zaken, Alfonso Dastis, zijn de oorzaak van de diplomatieke spanningen tussen de twee landen

Koning Felipe en koningin Letizia

‘Enkele Spaanse politici blijven de Amerika’s beschouwen als de kolonie die het twee eeuwen geleden was,’ staat te lezen in het officiële dagblad Juventud Rebelde van 12 februari 2018. De krant verwijst naar uitspraken die de Minister van Buitenlandse Zaken, Alfonso Dastis, vorige week in het parlement deed over het bezoek van de monarchen uit Spanje. ‘Het bezoek van de koning is niet uitgesteld, het is nooit gepland,’ liet hij weten. De Spaanse regering heeft, aldus Dastis, onderzocht of ‘de omstandigheden en voorwaarden aanwezig waren voor een mogelijk bezoek en uiteindelijk werd geconcludeerd dat het op dit moment niet  zal plaatsvinden. Juventud Rebelde merkt op dat Dastis ‘op een bemoeizuchtige manier werd ondervraagd over de binnenlandse aangelegenheden van andere landen, door vertegenwoordigers van de rechtse partijen Ciudadanos en de Partido Popular’. De krant verwijt de minister dat hij heel andere dingen zegt, dan destijds tijdens zijn bezoek aan Cuba toen hij zei dat er ‘voldoende banden tussen Cuba en Spanje bestaan om een bezoek op elk niveau te rechtvaardigen.’

Eerste staatsbezoek

In augustus 2017 ontmoette minister Dastiz de Cubaanse leider Castro.

Afgelopen augustus was Dastis in Havana, waar hij minister Rodriguez ontmoette en het koninklijk bezoek voorbereidde vóór begin 2018, het moment waarop Raúl Castro zijn functie neerlegt. Het bezoek van Felipe VI zou het eerste staatsbezoek van een Spaanse vorst aan Cuba zijn. Zijn vader, de nu emeritus-koning Juan Carlos I, reisde nooit officieel naar het eiland hoewel hij tijdens de Ibero-Amerikaanse Top van 1999 in Havana was en ook zijn land vertegenwoordigde op de begrafenis van Fidel Castro in 2016.

Mensenrechten
De Cubaanse krant valt Dastiz ook aan vanwege opmerkingen die hij maakte over de mensenrechten en de verkiezing van een nieuwe president als Raúl Castro zijn ambt zal verlaten. Volgens de krant zijn dergelijke opmerkingen bedoeld om ‘de eigen tekortkomingen te verbergen en vanuit de behoefte politieke belangen op te leggen’. De krant verwijst naar de ‘vrijheden en rechten van de Spanjaarden. Veel besproken door de Spanjaarden zelf en laten we de burgers van sommige autonome regio’s niet vergeten,’ aldus Juventud Rebelde. De verborgen verwijzing naar het Catalaanse conflict is opvallend omdat de Cubaanse pers over dit thema tot nu toe slechts berichten publiceerde, maar nooit een mening.

Bron
* Diverse persbureaus

Link
* Juventud Rebelde, 12 februari 2018

Schuldeisers bieden Cuba ‘aanzienlijke schuldverlichting’

Cuba’s commerciële kredietverschaffers hebben Cuba ‘zeer aanzienlijke schuldverlichting’ aangeboden. Dit voorstel is Cuba eind januari voorgelegd en volgens twee betrokken adviseurs willen de crediteuren duidelijk maken dat bij in gebreke blijven de schuldeisers de druk op Cuba zullen opvoeren.

De Cubaanse vlag versiert de staatswinkel of bodega, waar Cubanen basisproducten kunnen kopen met hun rantsoenboekje dat ze jaarlijks van de overheid ontvangen.

De financiële situatie van het communistisch eiland is de afgelopen maanden verslechterd als gevolg van de groeiende economische crisis in Venezuela, de lagere inkomsten uit grondstoffen en aanverwante exportproducten, de verwoestingen door de orkaan Irma en de verscherping van de zaken- en reisbeperkingen door de Amerikaanse regering onder president Donald Trump. In 2015 sloot Cuba een schuldovereenkomst met de landen die Cuba kredieten verstrekten in het kader van de Club van Parijs. Maar de schulden aan de commerciële crediteuren van de Club van Parijs bleven tot nu toe onbesproken. Dat is ook de reden dat Cuba geen toegang heeft tot de internationale kapitaalmarkten. Rodrigo Olivares-Caminal, coördinator van de crediteurengroep en hoogleraar recht aan de Universiteit Queen Mary van Londen, meldt dat de groep in januari een voorstel deed aan de Cubaanse regering. De crediteurengroep heeft verplichtingen met een nominale waarde van $1,4 miljard aan Cubaanse schulden die uitstaan bij drie fondsen – Stancroft Trust Ltd, Adelante Exotic Debt Fund Ltd en CRF I Ltd – en één commerciële bank.

Minnelijke schikking
‘We proberen het land een nieuwe kans te geven om tot een minnelijke schikking met kredietverschaffers te komen,’ zegt Olivares-Caminal tegen persbureau Reuters. ‘Dit zou hen zeer gunstige voorwaarden opleveren om hun positie op de kapitaalmarkten te verbeteren’. Hoewel de details van het voorstel vertrouwelijk zijn, zou het leiden tot een ‘zeer aanzienlijke schuldverlichting’, aldus Lee Buchheit bij Cleary Gottlieb Steen & Hamilton LLP, een van’s werelds beste herstructureringsadvocaten die vorig jaar door de groep is aangetrokken.

Schuldenlast
‘Cuba onderhandelde eind 2015 met de meeste van zijn bilaterale krediteuren over een genereus aanbod tot schuldverlichting,’ vertelt Buchheit aan Reuters. ‘Het aanbod van de Club van Londen is gebaseerd op deze deal met de landen van de Club van Parijs en is in sommige opzichten voor de Cubanen nog ruimhartiger.’
In 2015 schold een deel van de crediteurlanden waaronder Nederland, 8,5 miljard van de 11,1 miljard dollar aan totale schuld sinds 1986 opgebouwd, kwijt. De terugbetaling van de resterende schuld werd gespreid over 18 jaar en Havana betaalde de eerste twee aflossingen die sindsdien verschuldigd waren. Als onderdeel van het akkoord toonden sommige crediteuren zich bereid om schulden in te ruilen voor aandelen in lokale ontwikkelingsprojecten. Dat was een doorbraak omdat Cuba voor de eerste maal rijke landen met een kapitalistisch systeem toestond te opereren in sectoren als de landbouw en de verwerkingsindustrie. Cuba verschaft geen actuele informatie over de schulden aan het buitenland omdat dit gevoelige informatie betreft die door Washington misbruikt kan worden, aldus Havana.

Bron
* Cuba Creditors Offer ‘Very Significant Relief’ in Debt Proposal, Persbureau, Reuters, 13 februari 2018

Link
* Zie op deze Cubaweblog: Akkoord over 16 miljard dollar Cubaanse schuld, 14 december 2015

Hoe de Europese Unie alsmaar belangrijker wordt voor Cuba

De Cubaanse regering start het nieuwe jaar met stevige steun van de EU. Europa is nu zelfs een belangrijker partner geworden voor Cuba dan Venezuela. Havana en Brussel beginnen aan een nieuw hoofdstuk in hun onderlinge relaties en dat is het resultaat van het Akkoord voor Politieke Dialoog en Samenwerking (PDCA), dat eind december 2016 werd ondertekend.

Buitenlandchef van de EU, Mogherini in gesprek met Bruno Rodriguez, Minister van Buitenlandse Zaken van Cuba

Relaties met VS bekoeld
De uitvoering van het akkoord ging vorige week officieel van start met het bezoek van Federica Mogherini, de Europese hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, aan Havana. Voor Cuba komt de nauwere samenwerking met Europa zeer gelegen nu de relaties met de VS weer sterk bekoeld zijn en het Amerikaanse handelsembargo werd verscherpt. Mogherini noemde dat embargo achterhaald en illegaal en de oorzaak van een slechtere levenskwaliteit voor de Cubanen. ‘We betreuren dat de huidige Amerikaanse regering zijn houding ten aanzien van Cuba blijkbaar heeft veranderd’, zei Mogherini donderdag op een persconferentie aan het slot van haar bezoek.

Zolang Trump aan de macht is
Dat de Amerikaanse president Donald Trump het Cubabeleid van zijn voorganger Barack Obama terugschroefde, vergrootte ‘de marge voor onderhandelingen met de EU’, zegt Christian Khmers, voorzitter van het (Belgische) Interuniversitair Instituut voor de Relaties tussen Europa, Latijns-Amerika en de Caraïben. ‘Europa kan een centrale rol gaan spelen in de relaties met Cuba zolang Trump aan de macht is’, zegt de Belgische onderzoeker, die ook voorzitter is van de Belgisch-Chileense Kamer van Koophandel. ‘Het kan het Caraïbische land ook beter voorbereiden op een nieuwe regering die in het belang van de Verenigde Staten bestuurt. Daarom vind ik het positief dat Cuba nu de banden met de EU aanhaalt.’

De Venezolaanse president Maduro (links) in gesprek met Raúl Castro, vorige maand tijdens de Alba-conferentie in Havana

Belangrijker dan Venezuela
‘De EU biedt een toegevoegde waarde omdat ze een solide bondgenoot is, sterk en betrouwbaar”, zei Mogherini donderdag. ‘We zijn consistent in ons beleid ook al bestaan er verschillen. Er zijn geen onvoorziene elementen of plotse veranderingen in ons buitenlands beleid.’ Voor Cuba komt de nauwere samenwerking met Europa zeer gelegen nu de relaties met de VS weer sterk bekoeld zijn. De inwerkingtreding van het samenwerkingsakkoord zal de relaties tussen Cuba en de EU naar een hoger plan tillen, aldus de EU-buitenlandcoördinator. ‘De EU is al de belangrijkste partner op het vlak van handel, investeringen en ontwikkelingssamenwerking’, ook al ‘kan de perceptie bestaan dat anderen bovenaan op deze lijst staan.’ Daarmee verwees ze naar Venezuela, jarenlang de belangrijkste handelspartner van Cuba, maar nu van die eerste plaats verdreven door Europa.

Chronische economische crisis
Cuba kent sinds 2016 een nieuwe terugval in de bijna chronische economische crisis die in 1991 ontstond als gevolg van interne problemen en het terugschroeven van goedkope olieleveringen door Venezuela. Venezuela kampt nu zelf met zware interne politieke problemen en een duizelingwekkende economische achteruitgang. Analisten zijn het erover eens dat de Europese steun de verzwakte Cubaanse economie zuurstof zal geven. Na een bescheiden groei van 1,6 procent in 2017 verwacht het land voor dit jaar een bbp-toename van 2 procent, onvoldoende voor de ontwikkelingsbehoeften van het land. Cuba heeft jaarlijks 2 miljard euro investeringen nodig om zijn economie eindelijk weer aan de praat te krijgen.

Europese investeringen
Zonder totaalbedragen te noemen voorspelde Mogherini een toename van de Europese investeringen de komende jaren. Mogherini kondigde ook de ondertekening aan van een nieuw gemeenschappelijk programma voor hernieuwbare energie, goed voor 18 miljoen euro, en een voor duurzame landbouw, goed voor 21 miljoen euro, en de uitbreiding van culturele en wetenschappelijke uitwisselingen, goed voor nog eens 10 miljoen euro. Ook voor de heropbouw na de doortocht van orkaan Irma in september vorig jaar zullen er meer Europese middelen komen.

Eerste Gezamenlijke Raad in Brussel
Een delegatie van de Europese Investeringsbank brengt eind deze maand een bezoek aan Havana om de mogelijkheden voor samenwerking te verkennen. Ondertussen gaan bilaterale teams concrete domeinen en thema’s voor nauwere samenwerking analyseren met het oog op de eerste vergadering van de Gezamenlijke Raad Cuba-EU, op 28 februari in Brussel. Die Gezamenlijke Raad, die uit Europese en Cubaanse ministers bestaat, moet toezien op de uitvoering van het PDCA en komt minstens om de twee jaar bijeen.

Raúl Castro spreekt de nationale conferentie van de Cubaanse Communistische Partij toe

Machtswissel in april
‘De laatste jaren heeft de EU met Cuba gepraat over hoe ze de modernisering van de Cubaanse economie kan begeleiden’, zei Mogherini. ‘Gezien de politieke gebeurtenissen en de overgang die in Cuba zal plaatsvinden, zie ik dit (raamakkoord) als een historische stap en zullen we deze gebeurtenissen met aandacht volgen.’ Met dat laatste verwees ze naar de machtswissel die er in april aankomt. Cuba krijgt dan een nieuwe president, in opvolging van Raúl Castro. Tijdens haar bezoek, het derde in bijna twee jaar en het eerste in het kader van het PDCA, had Mogherini ontmoetingen met president Raúl Castro en de ministers Bruno Rodríguez (Buitenlandse Zaken), Rodrigo Malmierca (buitenlandse handel en investeringen) en Abel Prieto (cultuur). Ze gaf ook een lezing aan de universiteit van Havana en werd ontvangen door parlements-voorzitter Esteban Lazo en kardinaal Jaime Ortega, die gedurende 35 jaar aartsbisschop van Havana was en in 2016 met pensioen ging.

Ratificatie door EU-lidstaten
Het Akkoord voor Politieke Dialoog en Samenwerking (PDCA), dat meer dan dertig domeinen van samenwerking bestrijkt, biedt Cuba bijkomende mogelijkheden om zijn duurzame ontwikkeling, democratie, mensenrechten en sociaaleconomische modernisering te versterken en gemeenschappelijke oplossingen te zoeken voor wereldwijde uitdagingen. De participatie van de Cubaanse en Europese burgersamenleving en de uitwisseling van personen moeten deel uitmaken van dat proces, benadrukt de EU. Het PDCA kan pas echt van start gaan als de parlementen van alle EU-lidstaten het akkoord hebben geratificeerd. Tot nog toe deden slechts zeven parlementen dat. De gesprekken tussen Brussel en Havana begonnen op 29 april 2014 en eindigden na zeven bilaterale werkrondes in maart 2016. Het proces kreeg zijn grootste impuls in 2015 toen ook de onderhandelingen tussen Cuba en VS naar een hogere versnelling schakelden. In december 2014 had toenmalig president Barack Obama aangekondigd dat hij na meer dan vijftig jaar de diplomatieke betrekkingen met Cuba wilde herstellen.

Bron
* Ivet González, Knack, 8 januari 2018

Mevrouw Mogherini, wij leven nog steeds in onvrijheid

De Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie, Federica Mogherini, was gisteren en vandaag voor een officieel bezoek in Havana. Op de dag dat zij met haar Cubaanse ambtgenoot Bruno Rodriguez, namens de 28 lidstaten van de EU de overeenkomst inzake de Politieke Dialoog en Samenwerking met Cuba ondertekende, laat de Cubaanse blogger en journalist Yoani Sánchez haar weten: ‘Mevrouw Mogherini, wij leven nog steeds in onvrijheid.’
Hierna volgt de tekst van Sánchez.

Federica Mogherini maakte woensdag een wandeling door Oud-Havana met stadshistoricus Eusebio Leal Spengler (r) en de ambassadeur van de EU in Cuba, Alberto Navarro (l)

Is een schip dat al zijn onderdelen heeft laten vervangen nog steeds hetzelfde schip? De vraag staat bekend als de Paradox van Theseus en illustreert het dilemma van de Europese Unie met Cuba: blijft een dictatuur die haar diplomatieke taal matigt, probeert vrede te sluiten met haar vijand en de persoonlijkheid als leider van een cultus verliest, een dictatuur? De voorvechters van toenadering tussen de Europese Unie en het Plein van de Revolutie zeggen dat de planken die aan het schip van het castrisme zijn toegevoegd, uiteindelijk de aard ervan hebben veranderd. Dit vertrouwen in de vernieuwing van politieke processen is van alle tijden; er verschijnen nieuwe acteurs op het toneel en men past zich aan de internationale context. Dat brengt Federica Mogherini naar het eiland.

Toenadering
Mogherini, de EU-chef voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, begint na de ondertekening van de eerste overeenkomst tussen de EU en Cuba, met een officieel tweedaags bezoek om de bilaterale betrekkingen te bevorderen. De haast om de betrekkingen te versterken en de intentie om eerst te tekenen en dan pas te vragen, kan het beeld van de Europese diplomatie schaden. De tekst van de overeenkomst tussen Brussel en Havana die op 1 november 2017 in werking trad, ademt de geest van toenadering. De opvatting bestaat dat de EU slechts invloed kan uitoefenen op de levensloop van de 11 miljoen mensen in deze natie, door toenadering tot regering van Raúl Castro, met solide diplomatieke banden en een soepel communicatiekanaal.

Berta Soler, de leider van de mensenrechtengroepering Vrouwen in het Wit werd woensdag gearresteerd, vlak bij de  woning van de Damas de Blanco. De vrouwen kregen in 2003 de Sacharovprijs van het Europees Parlement (archieffoto)

Mensenrechten
Met de ondertekening van de overeenkomst inzake de Politieke Dialoog en Samenwerking willen de 28 lidstaten van de EU de uitwisselingsprogramma’s en de invloed die in Cuba verloren is gegaan met de toepassing van het beleid van de Common Position uit 1996, weer terug veroveren. Het beleid van de Common Position stelde als voorwaarde voor de betrekkingen tussen de EU en Cuba een verbetering van de mensenrechtensituatie op het eiland. Die benadering kan echter ook worden beschouwd als een gebaar van steun en solidariteit met de Cubaanse regering. Zo wordt het tenminste gepresenteerd door de propaganda van de regering op het eiland, waarbij ze geen enkele kans heeft laten liggen om te herhalen dat de regering van Raúl Castro het niet eens is met de voorwaarden betreffende mensenrechten en dat ze ‘inmenging van welke aard dan ook’ niet zal accepteren.

Veranderingen
Vanaf dat moment heeft het nationale ‘schip’ verschillende transformaties ondergaan. Daaronder valt de machtsoverdracht tussen El Comandante, Fidel Castro, en zijn opvolger, El General, Fidel Castro’s broer Raúl Castro. Met de laatste aan de macht, werd het werken als eigen baas of cuentapropista bevorderd. Het is het officiele eufemisme om de privésector aan te duiden, maar alleen op kleine schaal van een pizzabakker, een schoenmaker of, in de meest  vergaande gevallen, een restaurant. Het Cubaanse vlot is ook veranderd door veranderingen van het immigratiebeleid, vooral toen de schandalige eis voor een uitreisvergunning om het land te mogen verlaten in januari 2013 werd ingetrokken. De versoepeling maakte echter geen einde aan de selectieve reisbeperkingen tegen activisten en het volledig herstel van het recht voor ballingen hun geboorteland te bezoeken. Vandaag de dag kunnen Cubanen contracten sluiten voor een mobiele telefoonlijn, verblijven in hotels, coöperaties oprichten, verbinding maken met het internet vanuit de Wi-Fi zones die in het hele land zijn geïnstalleerd en een stuk grond voor landbouwdoeleinden in bruikleen krijgen. De dood van de Grote Roerganger maakte een einde aan de waanzinnige besluiten van één man die machtsbelust was en een obstakel vormde op weg naar normalisering van de betrekkingen met de Europese Unie. Maar net als bij het schip van Theseus bepalen niet alleen de planken en de navigatieaccessoires het ‘karakter’ van een schip. De naam aan de zijkant van het schip, de vlag aan de mast, het doel dat de kapitein voor ogen heeft en de prestaties van de zeilers zijn doorslaggevender dan de kiel, nieuwe zeilen of een glanzend anker.

Orwell
Dit land, waar Federica Mogherini vandaag aankomt, wordt nog steeds geregeerd als een dictatuur. Het bewijs daarvan is het ontbreken van politiek pluralisme, de criminalisering van meningen, de willekeurige arrestaties van tegenstanders en gevangenisstraffen die duidelijk politiek gemotiveerd zijn, het monopolie van de partij op de pers, de straffeloosheid waarmee de staatsveiligheid werkt en de voortdurende controle van elk aspect van het leven. Deze controle-instrumenten worden zichtbaar wanneer ze gericht zijn tegen activisten, maar ze bepalen elk detail van de samenleving en raken iedereen. Angst, het simuleren van gewenst gedrag, opportunisme en zelfcensuur zijn enkele van de vele effecten die worden opgeroepen door deze permanente Orwelliaanse controle over het leven van elke Cubaan.

Vrijheid
Deze woensdag zal de heersende partij zich tot het uiterste inspannen opdat Mogherini niet kan nagaan hoeveel van de oude totalitaire structuur van het castrisme nog steeds bestaat. Zij zullen alles doen zodat zij niet over boord kijkt, niet kijkt naar de horizon. Zij zal niet ontdekken dat ondanks het nieuwe verfje en de cosmetische aanpassingen, het kompas waarmee de regering dit land leidt niet wijst in de richting van vrijheid.

Bron
* Yoani Sánchez, website 14ymedio, 3 januari 2018

Linken
* De Telegraaf, 4 januari 2018, EU-chef uit kritiek op isoleren Cuba
* De Morgen, 3 januari 2018: EU wil “bruggen bouwen” met Cuba en bekritiseert isolationistisch beleid