Het netwerk dat de Castro’s weefden (deel 2)

Het schaakbord is sinds 2006 steeds aan veranderingen onderhevig, het jaar waarin Fidel Castro aftrad vanwege ziekte en Raúl Castro tot 2008 tijdelijk de macht overnam. De laatste introduceerde economische veranderingen gebaseerd op zijn ervaringen met ondernemerschap van het leger. Dat voegde nieuwe elementen toe aan de machtscirkels aan de top, maar er kwamen ook oude gezichten voor terug. Raúl Castro had sinds de affaire Ochoa zijn invloed al uitgebreid van het leger naar het Ministerie van Binnenlandse Zaken. De zuiveringen daar hadden geleid tot lege plaatsen die Raúl Castro opvulde met hoge legerfunctionarissen. Dat bood hem de kans om tussen 2006 en 2008 praktische het apparaat van steun aan zijn broer te vernietigen. Niet alleen verdween de zogeheten Grupo de Apoyo del Comandante en Jefe / Steungroep ter Ondersteuning van de Opperbevelhebber. Maar ook José Luis Rodríguez García, Minister van Economische Zaken en Planning, verdween van het toneel en werd vervangen door Marino Murillo Jorge, de zogenaamde Tsaar van de hervormingen, voorheen minister van Economie en Binnenlandse Handel.

Otto Rivero

Maar er verdwijnen ook andere spelers zoals Otto Rivero, voorman van de massale mobilisatiecampagne Batalla de Ideas / Ideeenstrijd. Rivero kon daarbij rekenen op volledige steun van Fidel Castro die alle middelen vrijmaakte voor deze campagne. Rivero werd echter beschuldigd van ‘gebrek aan loyaliteit’ en verdween van het politiek toneel, slachtoffer van de machtstrijd in het regeringsapparaat en de Cubaanse Communistische Partij , die daarmee aan het licht kwam.

Alejandro Castro Espín begroet president Obama tijdens zijn bezoek aan Cuba in maart 2016

Economische veranderingen
Van de veranderingen die door Raúl Castro zijn doorgevoerd, waren velen gericht op de ontwikkeling van een ander economisch model. Het stond diametraal tegenover het economisch model van zijn broer en sloot aan bij economische experimenten van de strijdkrachten, gecentreerd in de GAESA-groep onder leiding van Alejandro Castro Espín die tevoren chef was van Departement 50 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (MININT), belast met corruptiezaken en economische delicten. Het was zowel een strategische als riskante positie die hem in de gelegenheid stelde alle vertrouwelijke dossiers over de belangrijke spelers in politiek en economie in Cuba te kunnen raadplegen.

Echte macht
Tegen deze achtergrond kunnen we ook de benoeming tot Minister van Defensie van divisiegeneraal Julio Casas Regueiro zien. Die ging gepaard met een verdere onderwerping van staatsinstellingen en een hoofdrol voor het huidige Departement van Defensie en Nationale Veiligheid met een vertegenwoordiger in elk ministerie die boven de minister staat. Dat is een controlestructuur die niet bestond tijdens de regering van Fidel Castro en die vanaf 2011 steeds zichtbaarder wordt als de eerste stappen naar normalisatie van de betrekkingen met de Verenigde Staten gezet worden. Bedenk dat Alejandro Castro Espín in november 2012 in een interview in Rusia Today al de vrijheid neemt te spreken over de mogelijkheid van een dialoog met de Verenigde Staten. In zijn eigen woorden, een dialoog ‘die er zal komen’. Het is ook een interview waarin hij, met verwijzing naar de Verenigde Staten,  een machtsschema lijkt te beschrijven dat zich al in Cuba aan het vormen was: ‘Besluiten komen van ver, van de mensen die uiteindelijk de echte macht in de VS bezitten. Dat wil zeggen, de politieke klasse en de klasse van de ondernemers zijn degenen die werkelijk de capaciteit tot beslissen hebben, uitgaande van hun economische macht,’ zegt Castro Espín.

Bron
* Publicatie van onderzoeksjournalist Ulises Fernández. Op de website Cubanet, 2 januari 2018

Link
* Zie ook op deze Cubaweblog, 6 maart 2017: Hoe Fidel’s kroonprins Otto Rivero in ongenade viel, 6 maart 2017

Bloemen- en speelgoedwinkels verboden terrein voor VS- toeristen

In de wijk Oud-Havana is de poppenwinkel Muñecos de Leyenda gevestigd, geïnspireerd door Noorse sprookjes, oorspronkelijke indianenfiguren met wigwams, eigentijdse modepoppen en een versie van een in het goud geklede santeriagod Ochún. Deze winkels behoren tot de 180 Cubaanse zaken die volgens de VS verbonden zijn met het Cubaans leger en daarom verboden terrein voor Amerikaanse toeristen. De lijst werd in november 2017 door president Trump gepubliceerd en moet voorkomen dat toeristendollars naar ondernemingen vloeien, die gecontroleerd worden door Cubaanse militairen. De Cubanen ontkennen echter de band van deze keten van toerismewinkels met het economisch conglomeraat van het leger GAESA (Grupo de Administración Empresarial) en wijzen erop dat deze zaken onder het Bureau voor de Historie van de Stad Havana vallen.

Deze bloemenzaak in Oud-Havana staat op de lijst van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken onder de oude naam Florería Jardín Wagner en is verboden terrein voor Amerikaanse toeristen

Dat was tot voor kort juist. De lijst van het VS-ministerie bevat alle toersitenwinkels, restaurants en hotels die vielen onder de verantwoordelijkheid van Habaguanex, een onderneming die tot voor kort toebehoorde aan het Kantoor voor de Historie van de Stad Havana. Met de opbrengsten werden restauratieprojecten en sociale projecten gefinancierd in de wijk. In 2016 werd Habaguanex geannexeerd door GAESA en alle hotels en restaurants werden onderdeel van de Gaviotgroep, eigendom van de militairen. Habaguanex, GAESA en Gaviota staan op de lijst van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Orlando Ramos Blanco, directeur van het Bureau voor Toerisme San Cristobal  zegt echter dat de winkels niet op die lijst thuishoren.

Een jongen passeert de poppenwinkel Muñecos de Leyenda in Oud-Havana

Zij vallen, aldus Ramos nog steeds onder het Bureau voor de Historie van de Stad Havana, geleid door de historicus Eusebio Leal. San Cristobal is de toerismeagent voor het Bureau voor de Historie van de Stad Havana, dat duurzaam en cultureel toerisme in Havana en nog 9 Cubaanse steden aanbiedt. Volgens Ramos is er sprake van een gebrek aan informatie en hij benadrukt dat de winkeltjes nog steeds vallen onder het Bureau voor de Historie voor de Stad Havana. Een woordvoerder van het Ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de lijst periodiek zal worden bezien en aangevuld met relevante informatie. Sinds november is de lijst niet gewijzigd.

Overname hotels door Gaviota
De vlag van de toeristenketen Gaviota wappert aan de gevel van Hotel Ambos Mundos waar Ernest Hemingway in de dertiger jaren pleegde te schrijven. Het hotel Ambos Mundos behoorde met nog een 24-tal andere hotels zoals Palacio del Marqués de San Felipe en Santiago de Bejucal en Hotel Conde de Villanueva tot de Habaguanexgroep en zijn nu in handen van de militairen.

Hotel Ambos Mundos met de vlag van Gaviota

Personeel van Ambos Mundos zegt sinds november vorig jaar geen Amerikaanse groepen meer in huis te hebben gehad maar wel ‘Fransen, Russen, Canadezen en Zweedse bezoekers.’

Naamsverandering
Deze speelgoedwinkel en andere zaken in Oud-Havana blijven op de zwarte lijst staan, ook al worden ze sinds kort Tiendas del Patrimonio of erfgoedwinkels genoemd behorende bij Bureau voor de Historie van de Stad Havana. De mensen die er werken spreken van ‘dwaasheid’. Een medewerker van de poppenwinkel Muñecos de Leyenda constateert dat de meeste kopers van de prijzige poppen ‘made in China’ nu uit Cuba zelf komen. Men denkt aan een naamsverandering. Bij de bloemenzaak Florería Jardín Wagner gebeurde dit al. De winkel heet nu Floreria Rosa Blanca, een verwijzing naar een dichtregel van de patriot José Marti Cultivar una Rosa Blanca / Een witte roos kweken.

Steun kleine ondernemers

Een groep Canadese toeristen in de lobby van het Hotel Palacio del Marqués de San Felipe y Santiago de Bejucal. Amerikanen kunnen hier niet logeren.

De maatregelen van president Trump moeten niet alleen vorrkomen dat dollars naar Cubaanse bedrijven in handen van militairen vloeien. Ook moeten Amerikanen en Amerikaanse bedrijven gestimuleerd worden economische banden aan te gaan met kleine particuliere bedrijven. Maar deze kleine ondernemers klagen ook over het verloop van hun zaken met 40 tot 50% sinds de maatregelen van Trump werden ingevoerd. ‘Als je de gemiddelde Cubanen vooruit wil helpen, moet je zaken opengooien,’ zegt de hoofdstedelijke kunstenaar Luis Puerto. Hij zag als kleine zelfstandige zijn zaken teruglopen. Vorig jaar bezochten nog 1,7 miljoen Amerikaanse toeristen maar vorig jaar winter is dat teruggelopen. ‘Ik ben afhankelijk van bezoekers,’ zegt Puerte. ‘ Vorig jaar en het jaar daarvoor liep het goed maar nu wordt het moeilijker.’

Bron
* Miami Herald, Mimi Whitefield, 26 februari 2018
Linken
* Lees ook op deze Cubaweblog: Cubaanse militairen nemen historische binnenstad in bezit, deel 1 en deel 2., 24 en 25 augustus 2016.

Nieuwe restricties VS voor handel en reizen Cuba

De nieuwe maatregelen die het Witte Huis woensdag afkondigde tegen Cuba, bemoeilijken de mogelijkheid voor Amerikaanse burgers om Cuba te bezoeken. Voor commerciële relaties met het eiland worden nieuwe grenzen gesteld. In juni van dit jaar had president Trump al gezegd dat hij het beleid van Obama met betrekking tot Cuba zou terugdraaien. Hij noemde toen met name financiële transacties tussen Amerikaanse ondernemingen en Cubaanse bedrijven die door de staat, het leger en de geheime dienst worden geleid. De nieuwe regelingen zijn gisteren ingegaan.

De Amerikaanse ministeries van Buitenlandse Zaken en Financiën kwamen woensdag met een lijst waarop de namen staan van 180 Cubaanse ondernemingen en instellingen, waaronder 83 hotels, die voortaan taboe zijn voor Amerikaanse burgers en bedrijven. Ook investeringen in de economische ontwikkelingszone van Mariel, 25 mijl ten westen van Havana, zijn uitgesloten. Cuba beschouwt het project Mariel als cruciaal voor de economische en commerciële toekomst van het land, aldus de Miami Herald. Onderminister Steve Mnuchin van het Ministerie van Financiën,  benadrukte dat het beleid gericht is op ‘het verleggen van economische activiteiten van het Cubaanse leger naar het aanmoedigen tot grotere politieke en  economische vrijheid voor het Cubaanse volk.’

Toerisme
Individueel toerisme – door president Obama aangemoedigd als ‘people-to-people-toerisme – is niet langer toegestaan. Amerikaanse burgers kunnen Cuba wel bezoeken in groepsverband via erkende operators, wanneer steun wordt verleend aan de Cubaanse bevolking of wanneer er sprake is van familiebezoek.

Export
Washington wijzigt ook het exportvergunningenprogramma, dat Amerikaanse bedrijven in staat stelt handel te drijven met Cuba. Ook hier is sprake van opschorting van handel drijven met instellingen van de Cubaanse regering en het verleggen van de handelstroom naar particuliere instellingen. Hoe dit gerealiseerd moet worden, gezien het centralistische karakter van de Cubaanse economie, wordt niet vermeld. Volgens het Witte Huis moet dit beleid duidelijk maken dat het de Cubaanse regering is die verantwoordelijk is voor de onderdrukking en schendingen van de mensenrechten en dat dit beleid gebaseerd is op de belangen van de veiligheid van de VS en zijn politieke belangen. Het moet ‘de basis leggen voor de macht van het Cubaanse volk om grotere economische en politieke vrijheden te ontwikkelen’. Een woordvoerder benadrukte dat de verbetering van de betrekkingen tussen de VS en Cuba afhankelijk is van de bereidheid van Havana om hervormingen door te voeren.

Foto: de hotelketen Gaviota is eigendom van het Cubaans leger en doelwit van het nieuwe beleid van de Trump-administratie.

Cubaans militair complex
De maatregelen die gericht zijn op de Cubaanse strijdkrachten zullen gevolgen hebben voor de toeristische sector vanwege de grote rol die het leger speelt in de Cubaanse economie. De gepubliceerde lijst is beperkt, maar bevat de Ministeries van Binnenlandse Zaken en Defensie, de door militairen gecontroleerde holdings, zoals GAESA – Grupo de Administración Empresarial SA – , met commerciële belangen in de gehele Cubaanse economie, en eigenaar van het grootste bedrijf in het land, de Cimex Corporation voor uitvoer en invoer en o.a. de hotelketen van Gaviota. De lijst vermeldt een reeks hotels die gecontroleerd worden door Gaviota en een andere staatsbedrijvengroep zoals Habaguanex S. A., die de detailhandelszaken in Oud Havana leidt. Het Witte Huis zegt niet de Amerikaanse bedrijven te willen beschadigen die al ten tijde van Obama begonnen zijn met zaken doen. Ook zijn er uitzonderingen voor luchtvaartmaatschappijen, cruiseschepen en andere bedrijven. Dat betekent dat een pas gesloten contract met Caterpillar, een onderneming voor zware machines en tractoren, over de vestiging van een distributiemagazijn in de Marielzone, gehandhaafd blijft. De levering van honderden tractoren door John Deere aan de Cubaanse regering zal ook voort worden gezet. De senatoren Marco Rubio en Mario Diaz-Balart (Republikeinen) hebben naar verluidt een grote rol gespeeld bij de tot standkoming van het nieuwe beleid.

Optimisme
De critici van het nieuwe beleid, die voorstander zijn van nauwere banden tussen Cuba en de VS, menen dat gewone Cubanen de belangrijkste slachtoffers zullen zijn. Collin Laverty, voorzitter van de groep Cuban Education Travel, verklaarde dat het nieuwe beleid moet dienen om een kleiner wordende minderheid in Zuid-Florida te behagen waardoor Amerikaanse en Cubaanse werknemers en hun gezinnen schade wordt berokkend. ‘Deze Amerikaanse stappen terug konden niet op een slechter moment komen. De beperkingen op de handel en het reizen treffen ook de jonge particuliere sector van Cuba, die gegroeid is door de communicatie over en weer met Amerikaanse toeristen en Amerikaanse bedrijven. Nu worden de VS politiek en economisch buitenspel gezet op een moment van transitie in Cuba,’ aldus Laferty. Hij meent echter ook dat er ontelbare manieren overblijven om het land legaal te bezoeken en zaken te blijven doen. ‘Amerikaanse burgers kunnen er zeker van zijn dat het nog steeds volkomen legaal is om Cuba te bezoeken. Commerciële vluchten, cruiseschepen, Marriot hotels, Airbnb en top-touroperators blijven zaken doen met Cuba zoals gewoonlijk, en het kost slechts enkele minuten om uw trip naar het eiland juridisch veilig te stellen. Amerikaanse bedrijven zullen doorgaan met het afsluiten van contracten die voldoen aan de nieuwe regelgeving, ten voordele van ondernemers, werknemers en consumenten in beide landen,’ zegt Laverty die probeert optimistisch te blijven.

Bron
* Havana Times, 8 november 2017

Linken
* De zwarte lijst van de VS: List of Restricted Entities and Subentities Associated With Cuba as of November 9, 2017
* Een geactualiseerde lijst met veelgestelde vragen van het Amerikaanse Ministerie van Financiën van 8 november 2017: Publication of New Cuba-Related Frequently Asked Questions.
* Persbureau Reuters, 8 november 2017: New US-government rules restrict travel and trade with Cuba
* Cubaanse diplomaat Josefina Vidal Characterized New US Measures against Cuba as a Setback, 9 november 2017

Geharnaste Trump breekt met Cubabeleid Obama

Trump zal handel met bedrijven in handen van het Cubaans leger, verbieden. Reizen van Amerikaanse burgers naar Cuba blijven mogelijk, maar worden strenger gecontroleerd. De Amerikaanse president Trump zal een strenger Cuba-beleid voeren dan zijn voorganger Obama en sprak zelf van ‘een breuk’. Toch kiest hij er niet voor om de diplomatieke betrekkingen weer te bevriezen. De ambassades van beide landen die in het kader van de ontspanningspolitiek tussen Cuba en de VS in 2015 werden geopend, blijven gewoon functioneren. Ook zullen Amerikaanse vluchten en cruiseschepen het eiland mogen blijven aandoen.

Trump afgelopen middag in Miami

Trump maakte verder duidelijk dat hij tegen de opheffing van het Amerikaans embargo is, tot het regime in Havana op het terrein van de mensenrechten vergaande verbeteringen heeft gerealiseerd. De sancties tegen de Cubaanse regering zal hij pas opheffen nadat Cuba politieke gevangenen vrijlaat. Met de ingrepen wil Trump de Cubaanse regering ‘aansporen eerlijke en vrije verkiezingen’ te organiseren. ‘De Amerikaanse regering hoopt dat het Cubaanse regime dat als een opportuniteit ziet om de hervormingen door te voeren waaraan ze de voorbije jaren lippendienst bewezen’, klonk het. Met de ingrepen wil Trump de Cubaanse regering ook ‘aansporen eerlijke en vrije verkiezingen’ te organiseren.

Hotel Four Points in Miramar, onderdeel van het Amerikaanse Sheraton bedrijf, opende zijn poorten in Havana vorig jaar juni.

Leger beheerst bedrijfsleven
Het nieuwe beleid van Trump is erop gericht te voorkomen dat nieuwe investeringen in handen komen van het militair conglomeraat GAESA ( Grupo de Administración Empresarial S.A.) GAESA heeft tentakels in de bank-, telecom-, tv- en hotelwereld. Maar GAESA baat ook benzinestations, winkels, supermarkten en eetgelegenheden uit, is actief in havens en luchthavens en heeft een vinger in vrijwel elk toeristisch project op Cuba. Trump wil de stroom geld verleggen richting de ontwikkeling van het particulier bedrijfsleven. De VS handhaven de dollarovermakingen door Cubaanse-Amerikanen aan hun familieleden in Cuba. Sinds Obama de beperkingen op dit terrein ophief, werd een groot deel van de dollars geïnvesteerd in de opzet van kleine ondernemingen.

Oude slogans
Trump kondigde de beleidswijzigingen aan in het Theater Manuel Artime in Miami, een lokaliteit vernoemd naar een van de leiders van de Brigade 2506 van de inval in de Varkensbaai in 1961. Ook qua taalgebruik draaide Trump de klok enkele jaren terug en sprak over de ‘brutale dictatuur’ en de komende nederlaag van ‘het communistische Castroregime.’ Trump begroette ook de Cubaanse dissident Antunez en hij sprak lovende woorden aan het adres van Marco Rubio, senator van Florida die beschouwd wordt als een belangrijk architect van het nieuwe Cuba-beleid. Rubio stelde al in 2015 voor alle commerciële banden met GAESA te verbreken en diende met steun van congreslid Mario Díaz-Balart en de gouverneur van Florida, Rick Scott en allen Republikeinen, een wetsvoorstel in.

Trump won in november 2016 in de staat Florida dankzij de Cubanen

Reactie Democraten en zakenwereld
Benjamin Rhodes, een voormalige veiligheidsadviseur van Obama die een sleutelrol speelde in de dooi van de bilaterale relaties, had vrijdag een vernietigend oordeel klaar. ‘Deze maatregelen zijn politiek gemotiveerd. Uiteindelijk schieten de VS zich hiermee in eigen voet’, stelde hij. ‘Dankzij Trump zijn wij nu weer de bad guy voor de Cubanen.’
Ook onder zakenlieden werd ontgoocheld gereageerd. ’55 jaar lang is bewezen dat ons isolationistisch beleid niet werkte. Nu gaan we terug die weg op. Dat is gewoon krankzinnig’, zei James Williams, de voorzitter van Engage Cuba, een vereniging die voor toenadering tot Cuba is.

Bron
* Diverse media
Link
* De Spaanse krant El Pais, 16 juni 2017 plus een video met reacties van Cubanen.

Raúl Castro bevestigt ‘socialistisch karakter’ Cubaans regime

President Raúl Castro bevestigde donderdag tijdens de zitting van de Nationale Assemblee ‘het socialistisch karakter’ van de revolutie en ‘de rol van de Partij als leidende kracht van samenleving en Staat’. Castro sloot de buitengewone zitting van de assemblee af waar aanvullingen en aanpassingen werden besproken van het zogeheten Conceptualización del modelo económico y social, het economisch ontwikkelingsplan tot 2030 evenals 9 nieuwe Lineamientos / Richtlijnen voor 2016-2021. Deze documenten werden op het 7^e partijcongres vorig jaar aangenomen en worden gezien als de leidraad voor de hervormingen die Castro invoerde.

Raúl Castro voert het woord in de Asamblea Nacional

Raúl Castro benadrukte ‘het open en democratisch debat’ dat eerder over deze documenten had plaatsgevonden en waar ‘1,6 miljoen Cubanen’ aan deelnamen, de meesten militanten van de communistische partij PCC en de jongerenorganisatie UJC plus de overige massaorganisaties die door de Cubaanse regering worden gecontroleerd. Hij zei dat nu ‘kan worden voortgegaan’ en alles ‘veranderd kan worden wat veranderd moet worden’. Hij voegde er wel aan toe ‘met de snelheid die ruimte biedt voor consensus en het vermogen de zaken goed te doen’ om ‘grote fouten te vermijden’. De Nationale Assemblee is ondergeschikt aan de besluitvorming in de partij. Vicepresident Miguel Díaz-Canel benadrukte dit woensdag toen hij zei dat ‘alles wat hier wordt aangenomen als aanbeveling door de hoogste instanties van de Partij op waarde zal worden geschat.’

Rijkdom
Vicepresident Marino Murillo benadrukte dat ‘de concentratie van eigendom en rijkdom niet zal worden toegestaan’ ook wanneer ‘vormen van particuliere bedrijfsvoering worden ingevoerd.’ Deze cumulatie van rijkdom doet zich bijvoorbeeld voor bij een consortium als Grupo de Administración Empresarial S.A. (GAESA), geleid door het Cubaans leger en door de autoriteiten aangeduid als een staatsbedrijf.

Presidenten Nicolás Maduro en Raúl Castro

Unanieme steun
Ook dit keer ging de Nationale Assemblee unaniem akkoord met alle voorstellen die de leiders voorlegden. Unaniem was ook de solidariteitsverklaring met de Venezolaanse bondgenoot Nicolás Maduro. Raúl Castro riep op ‘de agressie aan te klagen en tegen te houden waaronder ons broedervolk lijdt.’ (…) ‘Imperialistische belangen willen het recht op zelfbeschikking van dit volk ontnemen.’ De schuld voor de ruim 60 doden en vele gewonden in de straten van Caracas legde Raúl Castro bij de protesterende Venezolanen ‘die uit zijn op een staatsgreep’ en hij verwees naar ‘beelden van neergestoken jongeren en zij die levend werden verbrand.’ Ook sprak het parlement zijn steun uit aan de afgezette Braziliaanse president Dilma Rouseff, de Partido de los Trabajadores en de ‘historische leider’ Luiz Inacio Lula Da Silva. Zij worden beschuldigd van corruptie en financiële manipulatie; Raúl Castro noemde hen slachtoffers van ‘vervolging’. In juli aanstaande komt de Asamblea Nacional del Poder Popular opnieuw bijeen.

Noten
* Gesproken tekst plus video van interventie van Raul Castro op 1 juni 2017
* De teksten van de resoluties over de twee partijdocumenten: Conceptualización del Modelo Económico y Social Cubano de Desarrollo Socialista en het Plan Nacional de Desarrollo Económico y Social hasta 2030 Conceptualización-Modelo-Economico-Social-Cubano-Desarrollo-Socialista.pdf

Cubaanse militairen en de dollartransacties: een goed bewaakt geheim

Begin juli deelde de toenmalige Minister van Economische Zaken, Marino Murillo Jorge, het Cubaans parlement mee dat de groei van de Cubaanse economie in het eerste half jaar slechts 1% bedroeg. Murillo weet dit aan de dalende wereldolieprijzen en de tegenvallende exporten. Onafhankelijk journalist Osmar Laffita Rojas vraagt zich af waarom in deze betogen van Cubaanse autoriteiten nooit wordt gesproken over de inkomsten uit deviezen voor artsen en verplegers die Cuba ‘verhuurt’ aan Venezuela, Brazilië of Ecuador, noch over de opbrengsten ingebracht door de 3,6 miljoen toeristen die Cuba in 2015 bezochten of de dollaroverboekingen van Cubaanse-Amerikanen naar Cuba.

Het kantoor van Western Union in Calle Obispo in Oud-Havana

Het dramatisch economische perspectief dat de regering schildert, staat in schril contrast met de cijfers van de Havana Consulting Group (THCG). Afgelopen juni meldde dit onderzoeksinstituut dat er voor een bedrag van 3,3 miljard dollar aan dollartransacties uit de VS had plaatsgevonden. En president Emilio Morales van THGC meldde toen dat deze dollaroverboekingen tussen 2008 en 2015 met 1,9 miljard dollar (een gemiddelde van 238 miljoen dollar per jaar) waren gestegen. THCG wees als reden voor deze onstuimige groei naar de stijging van de emigratie, het opheffen van beperkingen op de omvang van bedragen die mogen worden overgemaakt, de reizen van Cubaanse-Amerikanen en het ontstaan van een private sector in de economie.

Cubaans leger
De stroom aan deviezen die op deze wijze het land binnenkomt wordt gecontroleerd door het Cubaanse leger. Western Union heeft vestigingen in de meeste dollarwinkels (Tiendas Recaudadora de Divisas, TRD) in de 15 provincies en op het Eiland van de Jeugd. Ze worden allemaal geleid door het conglomeraat Grupo Administración Empresarial S.A. (GAESA) van de Cubaanse strijdkrachten. FINCIMEX, een financiële eenheid behorende bij de ondernemersgroep Corporación CIMEX, ook geleid door GAESA, verstrekt pasjes aan Cubaanse gebruikers (van Caribbean Transfers, Ocean Card, Trascard en American International Service, S.A) om geld te kunnen opnemen, afkomstig uit Europa, de VS, Angola en andere delen van de wereld. Daarnaast heeft de leiding van het Cubaanse postbedrijf, Dirección de Correos in de belangrijkste steden in Cuba kantoren geopend waar vooral geld afkomstig uit Europa kan worden opgenomen. Veel mensen maken daar gebruik van en de dienstverlening is concurrerend met die van Western Union. Op deze wijze controleert de Cubaanse regering het grootste deel van de dollars die Cubanen in het buitenland naar hun familieleden in Cuba overmaken. Er is één uitzondering, dat zijn de zogeheten mulas of muilezels die geld in Cuba binnenbrengen zonder het aan te geven en tegen betaling dit geld bij Cubaanse particulieren bezorgen.

29 november 2006: Cubaanse legereenheid EJT op het Plein van de Revolutie in Havana vanwege 50ste verjaardag van de strijdkrachten en de 80ste verjaardag van Fidel Castro

Geheim
De Cubaanse overheid informeert echter nooit over de dollaroverboekingen, noch over de opbrengsten van deze transacties door Cubaanse-Amerikanen. In het verslag Toerisme, aankomsten van internationale bezoekers in de periode tussen januari en december 2015  uitgegeven door het Cubaans bureau voor de Statistiek / Oficina Nacional de Estadística e Información (ONEI), onder de alinea: Overigen staan de Cubaanse-Amerikanen en Amerikaanse burgers vermeld die dat jaar Cuba bezochten: 943.157 bezoekers die voor het merendeel verblijven in hotels en casas particulares. Zowel het Ministerie van Toerisme als de Cubaanse belastingdienst controleren de uitgaven van deze bezoekende personen rigoreus, maar publiceren er zelden over.

De machtige man binnen GAESA is Raúl Castro’s schoonzoon, Luis Alberto Rodríguez López-Callejas. Hij is president-directeur van de Grupo de Administración de Empresas (GAESA), een onderdeel van het Cubaanse leger FAR. Luis Alberto Rodríguez López-Callejas was getrouwd met Raúl’s oudste dochter Deborah, maar het paar lijkt nu gescheiden. Hij speelde een belangrijke rol bij de constructie van de vrijhaven en het containerpark in Mariel. Op de foto is hij in gezelschap van president Dos Santos van Angola die Mariel bezocht.

Dollars
De Havana Consulting Group (THCG) vermeldt wel het bedrag van 3,3 miljard dollar dat in 2015 door dollartransacties het land binnenkwam maar noemt hiervoor geen bronnen. Alleen de Cubaanse overheid kent de exacte cijfers maar houdt deze geheim omdat men deze inkomsten aan deviezen niet beschouwt als een deel van het Bruto Intern Product. Wel is zeker dat de inkomsten die via deze dollartransacties het land binnenkwamen in 2015 hoger waren dan de inkomsten uit de export van nikkel, suiker en tabak, de bruto-inkomsten uit het toerisme (2,8 miljard dollar) en de verkoop van medicamenten. Meer dan 60% van de Cubaanse bevolking ontvangt geld van familieleden uit het buitenland, met name de VS. Meer Cubanen ervaren de indirecte positieve effecten ervan omdat de dollars een stimulans zijn voor hun beginnende ondernemersactiviteiten. Een groot deel van de dollars komen uiteindelijk terecht bij een van de 2000 filialen van de TRD-deviezenzaken die Cuba telt. Zo kunnen Cubanen een deel van hun voedsel (in CUC’s), artikelen voor de persoonlijke hygiëne en elektrische apparaten aanschaffen. Vorig jaar werd voor een bedrag van ongeveer 5 miljard dollar in deze zaken omgezet. De dollaroverboekingen zijn ook cruciaal voor de opbouw, uitbreiding en expansie van de kleine particuliere bedrijven. Het afgelopen jaar ging het volgens het Ministerie van Arbeid en Sociale Zaken om 510.558 personen die werkzaam zijn bij een particuliere onderneming. Alleen al in Havana zijn er 2.000 huizenbezitters die 4.700 kamers verhuren, zijn er 400 particulier restaurants waarvan velen een contract hebben met reisorganisaties en afspraken maken over de overnachtingen van toeristen. Maar de Cubaanse staat onthoudt deze kleine particuliere ondernemers tot nu toe een juridische erkenning. We hebben geen exacte cijfers over de mate waarin buitenlandse deviezen hebben bijgedragen tot de groei van de kleine midden- en kleinbedrijven.

Bron
* Diario de Cuba, Osmar Laffita Rojas, 27 juli 2016

Link
* Amerikaanse Cubanen maken recordbedrag van 3,3 miljard dollar over. Op deze Cubaweblog van 25 juni 2016

Cubaanse ministerszoon zet bloemetjes buiten in Miami

Josué Colomé Vázquez, zoon van de Cubaanse Minister van Binnenlandse Zaken Abelardo Colomé Ibarra, is al sinds februari in Miami, aldus de website Cuba al Descubierto, gespecialiseerd in informatie over het wel-en-wee van de politieke élite in Cuba. Zijn moeder Suri Vázquez Ruiz woonde al in de VS. Josué Colomé kwam per vliegtuig in Miami aan nadat hij de grens tussen Mexico en de VS had overgestoken. Zijn reis naar Florida begon in Cancún. Cuba al Descubierto wijst ook op het feit dat zonen en dochters van hooggeplaatste Cubaanse leiders en militairen regelmatig bezoekjes afleggen in de VS ondanks, aldus de website, hun verbondenheid met het repressieapparaat in hun land.

Josué Colomé Vásquez met zijn nieuwe ‘karretje’ in Miami

De zoon van Colomé Ibarra, als minister van Binnenlandse Zaken een van de eerste verantwoordelijken voor de repressie in het land, voegt zich bij een lange lijst van familieleden van hoofdrolspelers van het regime die toegang tot de VS kregen. Onder hen rekenen we Ramón Castro Rodríguez, neef van Fidel Castro en zoon van Fidel’s oudste broer Ramón Castro Ruz. Ook Pablo Ernesto Remírez de Estenoz Semidey, zoon van Fernando Remírez de Estenoz, voormalig viceminister van Buitenlandse Zaken en ex-hoofd van de Cubaanse vertegenwoordiging in Washington woont sinds augustus 2013 in Miami. Glenda Murillo Díaz, de dochter van de huidige minister van Economische Zaken, Murillo deserteerde in augustus 2012. Zij stak ook de Mexicaans-Amerikaanse grens over. Ileana Elvira Valmaña Montaves, ex-echtgenote en moeder van een van de dochters van Ramiro Valdés Menéndez, tweede vicepresident verliet het land. Ramiro Valdés’ zoon is al veel langer weg uit Cuba.

Vader Abelardo Colomé Ibarra

Onderdeel repressie-apparaat
Vanwege hun betrokkenheid bij de repressie in Cuba zouden zij, aldus de website Cuba al Descubierto, geen toestemming tot de VS moeten krijgen. Dat zou ook moeten gelden voor de familieleden die regelmatig gebruikmaken van de reisversoepeling en de VS herhaaldelijk bezoeken. Genoemd worden Manuel Kahlil Piñeiro Burdsall en Camila Alejandra Piñeiro Harnecker, de kinderen van de overleden Manuel Piñeiro Losada (Barbaroja of de Bebaarde Rode), leider en oprichter van het toenmalige Amerika Departement van het Centraal Comité van de Cubaanse Communistische Partij en een hoofdrolspeler bij de steunverlening aan Latijns-Amerikaanse guerrillabewegingen in de jaren zeventig. Vanwege het huwelijk van haar zoon, bezocht Isabel Cristina Rodríguez López-Calleja, dochter van divisiegeneraal Guillermo Rodríguez del Pozo en zus van brigade generaal Luis Alberto Rodríguez López-Calleja, kortgeleden de VS. De laatste kwam recent in het nieuws als president-directeur van de machtige Grupo de Administración de Empresas (Gaesa) en zijn rol bij de aanleg van de vrijhaven annex containerpark in Mariel.

Linken
* Website Cuba al descubierto
*  Facebookpagina van Josué Colomé Vázquez, de ministerszoon (hier links) die met volle trekken geniet van het leven in de Verenigde Staten. Zijn filmfavorieten zijn ook veelzeggend namelijk Rocky, The Lion King, Gladiator en Rambo.

 

 

Het blijft in de Castro-familie

Raúl Castro’s schoonzoon, Luis Alberto Rodríguez López-Callejas, president-directeur van de machtige Grupo de Administración de Empresas (Gaesa), een onderdeel van het Cubaanse leger FAR, is recent bevorderd tot brigadegeneraal.

Luis Alberto Rodríguez López-Callejas

Rodríguez López-Callejas, is de vader van Raúl Guillermo en Vilma Rodríguez, de kleinzonen van president Raúl Castro. Rodríguez López-Callejas  is getrouwd met Raul’s oudste dochter Deborah en was tot nu toe kolonel. Hij speelt een belangrijke rol bij de constructie van de vrijhaven en het containerpark in Mariel. Toen zijn schoonvader, de president samen met de Braziliaanse president Rousseff deze terminal op 27 januari j.l. opende was Rodríguez López-Callejas de enige functionaris die met naam en toenaam door haar werd genoemd. In Cuba zelf zwijgen de media van de staat als regel over dit soort benoemingen.

Link
* Op 10 maart publiceerde deze Cubaweblog eerdere informatie over de familiebanden van de Castro’s

Ontslagen bij CIMEX vanwege privéreizen buitenland

Het staatsbedrijf CIMEX heeft werknemers ontslagen, die om persoonlijke redenen reizen maakten naar het buitenland, aldus de website van Cubanet. Daarnaast zal dit bekende staatsbedrijf volledig geïntegreerd worden in de business sector van het Cubaanse Ministerie van Defensie, beter bekend als GAESA. (Groep voor Bedrijfskundige Administratie/ Grupo de Administración Empresarial). GAESA is een machtige militaire holding, die veel zakelijke activiteiten ontplooit met buitenlandse valuta en touroperatorbedrijven en onroerend goedketens in de detailhandel bezit. Een schoonzoon van Raúl Castro, kolonel Luis Alberto Rodríguez, is uitvoerend directeur van GAESA. Hij maakt geen deel uit van het Politburo, maar is wel lid van het Centraal Comité van de partij. Hij is getrouwd met de oudste dochter van Raúl, Deborah Castro Espín.

President Raúl Castro en zijn neef en ondernemer Alberto Rodriguez Lopez Callejas

Op 27 april verzond de leiding van CIMEX aan alle leidinggevenden een memo waarin werd vastgesteld dat elke burgermedewerker van deze holding nog slechts toestemming voor een reis naar het buitenland zal krijgen, wanneer er sprake is van humanitaire of gezondheidsredenen. Volgens Cubanet zijn sinds de integratie van dit bedrijf in het Cubaanse legger een aanzienlijk aantal leidinggevenden ontslagen. De hoofdzetel van CIMEX (Comercio Interior, Mercado Exterior) is gevestigd in het oude hotel Rosita de Hornedo in Miramar en was berucht omdat de vrouwen die daar werkzaam waren, werden ingezet werden bij de gewelddadige straatacties van het regime tegen de mensenrechtengroep Damas de Blanco.

Miljardenonderneming
CIMEX is met een jaarlijks inkomen van meer dan 1 miljard dollar, een conglomeraat van staatsbedrijven, dat uitsluitend met deviezen werkt. De gigantische onderneming leidt banken en scheepvaartondernemingen, houdt de creditcardtransacties in de gaten, controleert de transfer van gelden uit het buitenland die in de miljoenen dollars lopen, bezit  benzinepompen, eethuizen en een disco. Ook houdt CIMEX zich bezig met onroerend goed en beheert het grootste reisagentschap van Cuba. CIMEX bezit meer dan 2.500 kleine zaken, van warenhuizen tot wegrestaurants en benzinepompen.

Bron
* Diario de Cuba